-12- Rectaal toedienen van een zetpil

Verpleegkundige handeling: B2 voor basisverpleegkundige, B1 voor VVAZ

Voorbereiding

verplegende

• Zorg voor een verzorgd voorkomen. 

• Pas handhygiëne toe volgens de richtlijnen. 

• Verzamel de nodige gegevens over de zorgvrager en de zorg. Medisch voorschrift, indicatie, tijdstip, dosering en toedieningswijze van het geneesmiddel. 

• Lees de bijsluiter en controleer de vervaldatum van het geneesmiddel.

materiaal

• • Voorgeschreven zetpil

  • Niet-steriele handschoenen 

  • Nierbekken of afvalemmer

  • Eventueel glijmiddel of vaseline   

  • Eventueel bedbeschermer  

  • Eventueel bedpan of toiletstoel

kamer

• Zorg voor privacy (beletlichtje + gordijnen).

• Zorg voor voldoende licht en ruimte. 

• Plaats het bed op de juiste hoogte.

zorgvrager

• Begroet de zorgvrager en stel jezelf voor.

• Controleer de naam en de geboortedatum van de zorgvrager. 

• Informeer de zorgvrager over de indicatie en de werkwijze van de rectale toediening.

Uitvoering

• 1. Vraag de zorgvrager om het onderlichaam vrij te maken en op de zij te liggen met de benen lichtjes opgetrokken. Ondersteun de zorgvrager indien nodig.

  2. Zorg voor privacy.

  3. Doe handschoenen aan. 

  4. Plaats indien nodig een bedbeschermer. 

  5. Open de verpakking van de zetpil. 

  6. Laat de zorgvrager bij het inbrengen door de mond ademen en eventueel even zuchten of persen om zich te ontspannen. Dit maakt het inbrengen makkelijker. Eventuele aambeien worden minder gekwetst. Het gebruik van vaseline of glijmiddel wordt afgeraden, de zetpil wordt zo sneller uitgeperst.

  7. Breng de zetpil met de wijsvinger achter de kringspier van de anus in.

  8. Verwijder de wijsvinger.

  9. Vraag de zorgvrager de kringspier aan te spannen.

  10. Verwijder handschoenen.

  11. Pas correcte handhygiëne toe.

Nazorg

zorgvrager

• Vraag om even geen stoelgang te maken zodat de zetpil correct kan inwerken.

• Vraag de zorgvrager te melden wanneer de zetpil toch is uitgeperst. Kijk bij incontinente zorgvragers het incontinentiemateriaal na op een lichtgele vetvlek.

• Geef indien gewenst een comfortabele houding. 

• Ga na of de zorgvrager nog vragen of noden heeft.

kamer

• Plaats het bed op de juiste hoogte. 

• Open ev. bed- en raamgordijnen. 

• Doe het beletlichtje uit.

materiaal

• • Ruim het gebruikte materiaal op gepaste wijze op. 

verplegende

• Pas handhygiëne toe volgens de richtlijnen.

• Rapporteer het tijdstip van toediening, het resultaat van de zetpil en andere observaties in het verpleegdossier.

Bronnen:

• • Werkcahier, Kwalificatieniveau 3 --- Basiszorg deel 2: Voeding en uitscheiding --- Transferpunt vaardigheidsonderwijs, Skillslab-serie voor verpleegkundigen en verzorgenden vaardigheden --- Bohn Stafleu - Van Loghum, Houten/Diegem 2000

  • Werkcahier, Kwalificatieniveau 3 --- Basiszorg deel 2: Toedienen van medicatie --- Transferpunt vaardigheidsonderwijs, Skillslab-serie voor verpleegkundigen en verzorgenden vaardigheden --- Bohn Stafleu - Van Loghum, Houten/Diegem 2000 

  • Werkcahier HBO. --- Medicijnen skillslab-serie voor verpleegkundige en verzorgende vaardigheden. --- Bohn Stafleu Van Loghum. Houtem/Diegem 1997

  • Verpleegkunde A (2024). Onuitgegeven nota's bij een cursus voor het eerste jaar van de opleiding verpleegkunde. Hoger Instituut voor Verpleegkunde Sint Elisabeth Turnhout. 

Laatste aanpassing: N.Willemsen 30/06/2025