-16- verblijfsonde vrouw

verpleegkundige handeling: B2

voorbereiding

verplegende

• • Zorg voor een verzorgd voorkomen.

  • Pas handhygiëne toe volgens de richtlijnen.

  • Verzamel de nodige Informatie over de zorg en de zorgvrager: medisch voorschrift, indicatie, aandachtspunten m.b.t. allergie voor materialen, charrière.

materiaal

• • Voor de handhygiëne: handontsmetting.

  • Voor het werkblad: desinfectantia op basis van alcohol 70% en wegwerpdoekjes.

  • Voor het intiem toilet: waskom, washandje, handdoek, molton, wegwerphandschoenen (2 paar), zeep.

  • Voor het vulvatoilet: basisset (blister, steriel veld, 5 deppers, pincet), steriele handschoenen, nierbekken, aqua ad iniectabilia (of NaCl 0,9%), bedpan.

  • Voor de sondage: 2 verblijfsondes (één als reserve) bij langdurig ter plaatse heeft een hydrogel- of een siliconensonde de voorkeur op een latexsonde (ch 14-16), aqua ad iniectabilia, een steriele spuit (10ml), steriele urinecollector en ophangrekje, kleefpleister en schaar, steriel glijmiddel (vb Instillagel), reserve pincet.

• Gebruik steeds steriel materiaal!

• controleer de vervaldatum!

• Wanneer iets onsteriel gemaakt wordt, dien je het te vervangen!

kamer

• • Zorg voor voldoende privacy (aanwezigheidslichtje, gordijnen).

  • Zorg voor voldoende licht en ruimte.

  • Breng het bed op de juiste hoogte.

zorgvrager

• • Controleer de naam en de geboortedatum van de zorgvrager.

  • Informeer de zorgvrager over de indicatie, de interventie en de werkwijze.

  • Vraag aan de zorgvrager om 1 uur voor het plaatsen van de sonde niet meer te urineren.

uitvoering

• 1. Leg de molton aan en verwijder de bovenlaag.

  2. Verwijder de kussens, behalve 1.

  3. Voer een correct intiem toilet uit ( Stuitwassing dient enkel te gebeuren wanneer er stoelgang is).

  4. Plaats de bedpan.

  5. Laat de ZV een gynaecologische houding aannemen.

  6. Desinfecteer het werkblad (Behalve, wanneer het steriel materiaal in het bed wordt gelegd).

  7. Knip een langere strook kleefpleister af en bevestig aan de rand van het werkblad.

  8. Plaats een vuilbak binnen handbereik.

  9. Pas een correcte handhygiëne toe.

  10. Open de blister.

  11. Zet de blister voor de bedpan of op het werkblad.

  12. Leg het steriel veld volledig open in het bed of op het werkblad.

  13. Deponeer met het reservepincet de deppers in één compartiment, plaats nadien het reservepincet op de rand van het steriel veld.

  14. Bevochtig de deppers met aqua ad iniectabilia of NaCl 0,9%

  15. Doe  10 ml aqua ad iniectabilia in het lege compartiment van de blister.

  16. Drop de urinecollector op steriele wijze in het steriel veld (maak gebruik van je reservepincet).

  17. Verwijder de buitenste verpakking van de sonde en plaats met het reservepincet de sonde steriel op het veld.

  18. Leg het pincet op de rand van het steriel veld.

  19. Drop ook het glijmiddel en de steriele spuit op het veld.

  20. Pas een correcte handhygiëne toe.

  21. Doe steriele handschoenen aan.

  22. Verwijder nu de binnenverpakking van je sonde en connecteer deze aan de collector (controleer of het afvoerklepje van de collector gesloten is).

  23. Vul de spuit met aqua ad iniectabilia uit het compartiment van de blister (dit is om later de ballon mee te vullen).

  24. Breng glijmiddel aan op de sonde (zorgvragers die anti-aritmica, bètablokkers, of ca-antagonisten nemen of een allergie hebben voor lidocaine, kunnen bijwerkingen vertonen).

  25. Leg de molton omhoog met één hand (deze hand is nu niet meer steriel).

  26. Doe het vulvatoilet met het steriel pincet dat je neemt met de nog steriel gehouden hand:

  27. 1ste en 2de deppertje: reinig de grote schaamlippen;

  28. 3de en 4de deppertje: reinig de kleine schaamlippen;

  29. 5de depper: reinig de urethraopening.

  30. Houd de schaamlippen goed gespreid.

  31. Plaats na het vulvatoilet het pincet in het blistercompartimentje waar de propere deppers lagen.

  32. Neem de sonde vast (rol ze in jouw handpalm) en breng voorzichtig in (je mag met je vingers de schaamlippen niet raken).

  33. Wanneer er urine afvloeit, breng je de sonde nog 2cm verder in (zo ben je zeker dat de ballon niet meer in de urethra zit).

  34. Stop onmiddellijk wanneer de zorgvrager een pijnreactie vertoont.

  35. Vul de ballon met een hoeveelheid aqua ad iniectabilia (de hoeveelheid staat vermeld op de inspuitpoort) en verwijder een 3ml.

  36. De ballon mag niet gevuld worden met fysiologische oplossing of lucht: lucht kan een infectie veroorzaken wanneer zij in de blaas komt. Na Cl 0,9% kan kristalliseren in de ballon en de vulleiding, de ballon is hierdoor niet meer te legen.

  37. Bij siliconenkatheters gebruikt men best een 10% glycerineoplossing; zo vermijd je dat water door de wand van de siliconenballon migreert.

  38. Opdat de ballon mooi centrisch opgeblazen wordt, moet eerst de volle 10ml ingespoten worden, hierna kan je 3 ml verwijderen (dit is vaak comfortabeler voor de zorgvrager)

  39. Doe jouw handschoenen uit.

  40. Kleef de sonde met een grote lus vast aan de binnenzijde van de dij.

  41. Dit voorkomt tractie op de sonde (ter preventie van accidentele verwijdering en kwetsing van de urethra).

  42. Zorg dat het kraantje van de urinecollector geen contact maakt met de vloer.

  43. Onttrek de urinecollector indien mogelijk aan het oog.

nazorg

zorgvrager

• • Plooi het ondoordringbaar veld goed dicht en leg het in het nierbekken.

  • Verwijder de bedpan.

  • Voer opnieuw een correct intiem toilet uit (zie stappenplan: Module IV) met gepaste handhygiëne.

  • Geef de zorgvrager een comfortabele houding.

  • Informeer de ZV over de mogelijke spasmen die de eerste uren kunnen optreden (Gevoel om te moeten plassen). Indien die niet verdwijnen, gebruik een dunnere sonde, verklein de ballon of laat de arts een Spasmolyticum voorschrijven.

  • Informeer de ZV over het omgaan met de sonde en de collector (collector steeds lager houden dan blaasniveau, geen tractie op de katheter, veel drinken, liefst 2 L per 24u, 2 keer per dag meatuszorg).

  • Ga na of de zorgvrager nog vragen of noden heeft.

kamer

• • Breng het bed weer op de juiste hoogte.

  • Plaats het oproepsysteem en het bedieningspaneel van het bed binnen handbereik.

  • Open bed- en raamgordijnen.

  • Doe het aanwezigheidslichtje uit.

materiaal

• • Ruim het gebruikte materiaal op gepaste wijze op.

verpleegkundige

• • Pas handhygiëne toe volgens de richtlijnen.

  • Observeer de urine: debiet, geur, kleur.

  • Rapporteer schriftelijk in het verpleegdossier en mondeling aan de verantwoordelijke verpleegkundige: de interventie, soort sonde en charriëre en de reacties van de patiënt, observaties urine

Bronnen:

• • KHK, Departement Gezondheidszorg Campus Lier, Sint Aloysiusinstituut voor Verpleegkunde, vierde graad Verpleegkunde Lier. (2010). Stappenplannen, Technisch verpleegkundige verstrekkingen. Maarssen: Elsevier.

  • Vandebuerie, Silvy (2010). Kathetergerelateerde urineweginfecties: We care! Implementatie van een zorgbundel ter preventie van kathetergerelateerde urineweginfecties. Masterproef gevonden op 20 augustus 2012 op http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/459/383/RUG01-001459383_2011_0001_AC.pdf

  • HBO5 Verpleegkunde (2012-2013). Medische Verpleegkunde. Onuitgegeven nota's bij een cursus voor de module OOG van de opleiding verpleegkunde. HIVSET Turnhout

Laatste aanpassing: 06/11/2019