-15- Toedienen van zuurstof

Verpleegkundige handeling: B1

Voorbereiding

verplegende

• Zorg voor een rein uniform en verzorgd voorkomen (aangepast schoeisel, verzorgde haren, kort geknipte nagels, geen kunstnagels, geen nagellak, geen juwelen, geen horloge)

  • Verzamel gegevens: reden van opname, algemene toestand (aanspreekbaarheid), O₂-saturatie, afwijkingen aan mond, neus of keel, vraag goed na welk toedieningssysteem je dient te gebruiken (masker, bril of sonde)

  • Pas correcte handhygiëne toe

materiaal

• • Zuurstofbril of zuurstofsonde of zuurstofmasker

  • Debietmeter en indien nodig zuurstofbevochtiger

  • Indien nodig zuurstofcilinder met drukregelaar: kijk na dat je zeker een cilinder hebt met zuurstof. Dit kan je zien aan de aanduiding O₂ in het rood

  • Verbindingsslang

  • Fixatiemateriaal: kleefpleister

kamer

• Klop voor het binnengaan en wacht – zo mogelijk – op antwoord van de zorgvrager

• Steek het aanwezigheidslichtje aan en sluit de bed- en raamgordijnen

• Creëer een werkomgeving met voldoende licht en ruimte

• Zet het bed op de juiste werkhoogte      

zorgvrager

• • Begroet de zorgvrager

  • Controleer de identiteit van de zorgvrager

  • Vertel hem wat je komt doen

  • Vraag hem rechtop te gaan zitten

  • Observeer de algemene toestand (aanspreekbaarheid, zelfzorgniveau)

Uitvoering

• 1. Sluit de debietmeter aan op de centrale zuurstofleiding. Zorg ervoor dat hij goed vastklikt -  of -  Plaats de zuurstofcilinder op een veilige plaats naast de zorgvrager en zorg dat deze niet kan omvallen

  2. Sluit indien nodig de bevochtiger aan tussen de debietregelaar en het inhalatiemateriaal

  3. Sluit de verbindingsslang aan op de bevochtiger of de debietmeter indien er geen bevochtiger werd aangesloten

  4. Controleer de zuurstoftoevoer door de debietmeter open te draaien en te voelen of er zuurstof wordt uitgeblazen. Als er een bevochtiger is aangesloten moet deze een borrelend geluid maken. Draai de debietmeter voorlopig terug dicht

  5. Vraag de zorgvrager de neus te snuiten/reinigen zodat hij goed kan ademen langs de neus

a) Zuurstof toedienen met de zuurstofbril:

• 1. Nneem de zuurstofbril en plaats het neusstukje in beide neusgaten. Plooi de leiding aan beide kanten achter de oren. Schuif het ringetje onder de kin hogerop zodat de bril voldoende gefixeerd is

  2. Sluit de verbindingsslang aan op de bril

b) Zuurstof toedienen met een zuurstofsonde:

• 1. Neem een stukje kleefpleister en knip deze in de lengte voor 3/4 door. Plaats het stukje binnen handbereik Vraag de zorgvrager in welk neusgat hij de sonde wenst te hebben

  2. Neem de sonde uit de verpakking en meet hiermee de afstand tussen de oorlel en de neusopening. Dit is de diepte die de sonde dient worden ingebracht

  3. Vraag de zorgvrager het hoofd licht achterover te tillen en schuif de sonde voorzichtig in het neusgat tot aan de afgemeten lengte. Heeft de zorgvrager een braakreflex schuif de sonde dan een klein stukje terug

  4. Neem de pleister, plak deze ter hoogte van de neusingang op de onderkant van de sonde met de niet doorgeknipte zijde. Vouw vervolgens de geknipte zijden kruislings naar boven en plak ze op de neus

  5. Sluit de verbindingsslang aan op de sonde

c) Zuurstof toedienen met een masker:

• 1. Plaats het masker over de neus en mond van de zorgvrager en fixeer het masker door de elastiek achter het hoofd te brengen

  2. Sluit de verbindingsslang aan op het masker

      6.  Draai de debietmeter open tot de voorgeschreven hoeveelheid zuurstof

      7.  Observeer de zorgvrager op comfort tijdens de ademhaling

Nazorg

zorgvrager

• Geef de zorgvrager uitleg omtrent voorzorgsmaatregelen. Leg hem uit dat hij niet mag roken of vuur hanteren tijdens de toediening van zuurstof. Vraag hem van de debietmeter af te blijven

• Ga na hoe de zorgvrager de zorg ervaren heeft

• Ga na of de zorgvrager nog iets wenst

• Controleer of de zorgvrager comfortabel geïnstalleerd is en of hij alles in handbereik heeft

• Controleer de evolutie van zuurstofsaturatie van de zorgvrager

kamer

• Plaats het bed weer omlaag

• Plaats het oproepsysteem binnen handbereik

• Doe het beletlichtje uit

• Zet het nachttafeltje binnen handbereik

• Ruim de kamer op

• Open de bed- en raamgordijnen

materiaal

• • Vervang de sonde, bril, masker en verbindingsslang elke 24u door een nieuwe om infecties te voorkomen

verplegende

• Ontsmet je handen voordat je de kamer verlaat en was en/of ontsmet je handen na het opruimen van al het materiaal as correcte handhygiëne toe

• Rapporteer op de medicatiefiche dat je de zuurstof hebt toegediend

• Benoem bijzonderheden, observaties

Bronnen:

• • Baeyens G., Francken H., Van Caenegem A., Van Dooren l., Van Herck E., Vanleke M., Willems E. (2008) Toedienen van zuurstof. Onuitgegeven nota's bij de opleiding verpleegkunde. Hoger instituut voor Verpleegkunde, Turnhout.

  • KHK Departement gezondheidszorg Lier (2010) Stappenplannen. Technische verpleegkundige verstrekkingen. Reed Business, Amsterdam

  • Fraanje W.L., Giesen P.H.J., Knobbe K., Van Putten A.M., Draijer L.W. (2012) Farmacotherapeutische richtlijn geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties. Huisarts Wet. 55(5), p. 210-220