-17- verblijfsonde man

Verpleegkundige handeling: B2

voorbereiding

verplegende

• • Zorg voor een verzorgd voorkomen.

  • Pas handhygiëne toe volgens de richtlijnen.

  • Verzamel de nodige Informatie over de zorg en de zorgvrager: medisch voorschrift, indicatie, aandachtspunten m.b.t. allergie voor materialen, Charrière.

  • Indien mogelijk zorgvrager vragen om 1 uur voor het plaatsen van de katheter niet meer te urineren.

materiaal

• • Voor de handhygiëne: handontsmetting.

  • Voor het werkblad: desinfectantia op basis van alcohol 70% en wegwerpdoekjes.

  • Voor het intiem toilet: waskom, washandje, handdoek, molton, wegwerphandschoenen (2 paar), zeep.

  • Voor het penistoilet: basisset (blister, steriel veld, 5 deppers, pincet), steriele handschoenen, nierbekken, aqua ad iniectabilia, bedbeschutting.

  • Voor de sondage: 2 foleysondes (één als reserve). Bij langdurig ter plaatse heeft een hydrogel- of een siliconensonde de voorkeur op een latexsonde (ch14-16), flacon aqua ad iniectabilia, een steriele spuit (10ml), steriele urinecollector en ophangrekje, kleefpleister en schaar, glijmiddel (vb Instillagel of Xylocaïnegel), reserve pincet.

Gebruik steeds steriel materiaal!

controleer de vervaldatum!

Wanneer iets onsteriel gemaakt wordt, dien je het te vervangen!

kamer

• • Zorg voor voldoende privacy (aanwezigheidslichtje, gordijnen,...)

  • Zorg voor voldoende licht en ruimte.

  • Breng het bed op de juiste hoogte.

zorgvrager

• • Controleer de naam en de geboortedatum van de zorgvrager.

  • Informeer de zorgvrager over de indicatie, de interventie en de werkwijze.

  • Vraag aan de zorgvrager om 1 uur voor het plaatsen van de sonde niet meer te urineren.

uitvoering

• 1. Leg de molton aan.

  2. Verwijder de kussens, behalve 1.

  3. Plaats een bedbeschutting.

  4. Voer een correct intiem toilet uit (zie stappenplan: Module IV) met gepaste handhygiëne (stuitwassing dient enkel te gebeuren wanneer er stoelgang is).

  5. Je kan het materiaal op een werktafel schikken of je kan het in het bed plaatsen. In het laatste geval laat je de ZV de benen optrekken en spreiden.

  6. Desinfecteer het werkblad indien je het materiaal hierop plaatst.

  7. Knip een langere strook kleefpleister af en bevestig aan de rand van het werkblad.

  8. Plaats een vuilbak binnen handbereik.

  9. Pas een correcte handhygiëne toe.

  10. Open de blister.

  11. Zet de blister tussen de benen in het bed of op het werktafeltje.

  12. Leg het steriel veld volledig open in het bed of op het werkblad.

  13. Deponeer met het reservepincet de deppers in één compartiment, plaats nadien het reservepincet op de rand van het steriel veld.

  14. Bevochtig de deppers met aqua ad iniectabilia of NaCl0,9%

  15. Doe 10 ml aqua ad iniectabilia in het lege compartiment van de blister.

  16. Drop de urinecollector op steriele wijze in het steriel veld (maak gebruik van je reservepincet).

  17. Verwijder de buitenste verpakking van de sonde en plaats met het reservepincet de sonde steriel op het steriel veld.

  18. Leg het pincet op de rand van het steriel veld.

  19. Drop ook het glijmiddel en de steriele spuit op het steriel veld.

  20. Ontsmet de handen.

  21. Doe steriele handschoenen aan.

  22. Verwijder nu de binnenverpakking van de sonde en connecteer deze aan de collector (Controleer of het afvoerklepje van de collector gesloten is).

  23. Vul de spuit met aqua ad iniectabilia uit het compartiment van de blister (dit is om later de ballon mee te vullen).

  24. Doe het dopje van het glijmiddel, zodat je het glijmiddel later makkelijk kan inbrengen

  25. (Bij de man wordt het glijmiddel in de urethraopening ingebracht, dit is effectiever dan op de sonde).

  26. Leg de molton omhoog met één hand (deze hand is nu niet meer steriel).

  27. doe de voorhuid naar achter

  28. Voer met het steriel pincet en deppers het steriel toilet uit:

  29. − 1ste depper: reinig de voorhuid

  30. − 2de en 3de depper: reinig de eikel

  31. − 4de depper: reinig op de urethraopening.

  32. Houd de penis goed verticaal met lichte tractie (om de slijmvliesplooien strak te krijgen).

  33. Plaats na het penistoilet het pincet in het blistercompartimentje waar de propere deppers lagen.

  34. Breng minimaal 10 ml glijmiddel in de urethra. Wanneer een moeilijke katheterisatie wordt verwacht bv. bij prostaatproblemen, gebruikt men best 20 tot 30 ml glijmiddel (UROBEL, 2011).

  35. Neem de sonde vooraan vast, tussen duim en wijsvinger, rol de rest van de sonde in jouw hand.

  36. Voer de sonde in -zonder de eikel te raken- tot aan de dubbele loop en controleert de afvloei van urine.

  37. Stop onmiddellijk wanneer de zorgvrager een pijnreactie vertoont.

  38. Vul de ballon met een hoeveelheid aqua ad iniectabilia (de hoeveelheid staat vermeld op de inspuitpoort) en verwijder een 3ml.

  39. De ballon mag niet gevuld worden met fysiologische oplossing of lucht: lucht kan een infectie veroorzaken wanneer zij in de blaas komt. Na Cl 0,9% kan kristalliseren in de ballon en de vulleiding, de ballon is hierdoor niet meer te legen.

  40. Bij siliconenkatheters gebruikt men best een 10% glycerineoplossing; zo vermijd je dat water door de wand van de siliconeballon migreert.

  41. Opdat de ballon mooi centrisch opgeblazen wordt, moet eerst de volle 10ml ingespoten worden, hierna kan je 3 ml verwijderen (dit is vaak comfortabeler voor de zorgvrager).

  42. Voer opnieuw een correct intiem toilet uit (zie stappenplan: Module IV) met gepaste handhygiëne.

  43. Schuif de voorhuid terug over de eikel.

  44. Leg de penis opwaarts in de slip, of kleef ze vast op de onderbuik.

  45. Dit voorkomt tractie op de sonde (ter preventie van accidentele verwijdering en kwetsing van de urethra).

  46. Zorg dat het kraantje van de urinecollector geen contact maakt met de vloer.

  47. Onttrek de urinecollector indien mogelijk aan het oog.

nazorg

zorgvrager

• • Plaats het gebruikte materiaal in het ondoordringbaar veld, plooi dit goed dicht en leg het in het nierbekken.

  • Geef de zorgvrager een comfortabele houding.

  • Informeer de ZV over de mogelijke spasmen die de eerste uren kunnen optreden (Gevoel om te moeten plassen). Indien die niet verdwijnen, gebruik een dunnere sonde, verklein de ballon of laat de arts een Spasmolyticum voorschrijven.

  • Informeer de ZV over het omgaan met de sonde en de collector

  • Zorg dat de collector steeds lager gehouden wordt dan het blaasniveau, dat er geen tractie is op de katheter, dat de zorgvrager voldoende drinkt (liefst 2 L per 24u),  en doe 2 keer per dag meatuszorg.

  • Ga na of de zorgvrager nog vragen of noden heeft.

kamer

• • Breng het bed weer op de juiste hoogte.

  • Plaats het oproepsysteem en het bedieningspaneel van het bed binnen handbereik.

  • Open bed- en raamgordijnen.

  • Doe het aanwezigheidslichtje uit.

materiaal

• • Ruim het gebruikte materiaal op gepaste wijze op

verpleegkundige

• • Pas handhygiëne toe volgens de richtlijnen.

  • Observeer de urine: debiet, geur, kleur.

  • Rapporteer schriftelijk in het verpleegdossier en mondeling aan de verantwoordelijke verpleegkundige: de interventie, soort sonde en charriëre en de reacties van de patiënt, observaties urine

Bronnen:

• • KHK, Departement Gezondheidszorg Campus Lier, Sint Aloysiusinstituut voor Verpleegkunde, vierde graad Verpleegkunde Lier. (2010). Stappenplannen, Technisch verpleegkundige verstrekkingen. Maarssen: Elsevier.

  • Vandebuerie, Silvy (2010). Kathetergerelateerde urineweginfecties: We care! Implementatie van een zorgbundel ter preventie van kathetergerelateerde urineweginfecties. Masterproef gevonden op 20 augustus 2012 op http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/459/383/RUG01-001459383_2011_0001_AC.pdf

  • HBO5 Verpleegkunde (2012-2013). Medische Verpleegkunde. Onuitgegeven nota's bij een cursus voor de module OOG van de opleiding verpleegkunde. HIVSET Turnhout

Laatste aanpassing: 01/12/2020