EDF(na zomer 2022)

De Franse staat is nu al voor 84 procent eigenaar van EDF, dat via dochterbedrijf Luminus ook actief is in België. Voor de overige 16 procent biedt de regering nu 12 euro per aandeel. (was 7)

Deze investering van bijna 10 miljard euro vormt een aanzienlijk deel van de Franse overheidsuitgaven. De Franse begroting bedroeg vorig jaar meer dan 400 miljard ­euro, waarvan 60 miljard voor ­defensie-uitgaven en 61 miljard euro voor overheidspensioenen.

Ruim 70 procent van de elektriciteit is er afkomstig uit de 58 reactoren, verdeeld over ­19 centrales. Nergens ter wereld is dat aandeel zo groot. Het leek er een tijdje op dat het land daarvan af wou stappen. Als presidentskandidaat beloofde Emmanuel Macron het aandeel van kernenergie terug te brengen tot 50 procent. Dat ­impliceerde volgens het Franse ­Rekenhof de sluiting van 17 à 20 ­reactoren. 

Maar in februari, nog voor het conflict in Oekraïne uitbrak, gooide Macron het roer om. Op bezoek in een fabriek waar turbines voor kerncentrales gemaakt worden, maakte hij bekend dat hij veertien nieuwe reactoren van het nieuwste EPR-type wil laten bouwen. Kernenergie moet helpen om de klimaatdoelen te halen, meer banen te creëren en Frankrijk onafhankelijk te maken op het vlak van energie. Tegelijk moeten ook wind en zon belangrijker worden in de energiemix.

Maar de nucleaire ambities ­komen met een prijskaartje. De bouw van de nieuwe centrales zou al minstens 50 miljard kosten. 

Roest

Ondertussen zit EDF op een torenhoge schuldenberg, die dit jaar meer dan 60 miljard bereikt. Daar zijn verschillende redenen voor. Zo heeft het bedrijf, een van Europa’s grootste nutsbedrijven, twaalf ­reactoren moeten stilleggen ­omdat ze met roestproblemen te kampen hebben. Zowel in binnen- als buitenland loopt de bouw van nieuwe reactoren vertraging op, wat ook de kosten doet stijgen.

Maar vooral de belofte van ­Macron om de Franse consument te beschermen tegen de stijgende energiekosten, hakt erin. Eind 2021 kwam hij met een zogenaamd tariefschild, dat moet voorkomen dat de energierekening van de Fransen met meer dan 4 procent zou stijgen. Het verplicht EDF om een kwart van zijn productie ver onder de marktprijs te verkopen aan concurrenten die zelf geen kernenergie produceren. De energiereus moest zelfs al verkochte energie terugkopen, maar dan ­tegen zes keer de initiële verkoopprijs. Kostprijs: 10 miljard. Het leidde tot een opstand van de overige aandeelhouders tegen de ­regering.

Nationaliseren kan EDF meer ademruimte geven. Ratingbureau S&P dreigde er onlangs nog mee de score van de energiereus te ver­lagen. Dat lenen aan EDF straks hetzelfde zal zijn als lenen aan de staat, zal veel investeerders geruststellen. En dat is precies waar het bedrijf nood aan heeft. 

Nu moet de Europese Commissie nog groen licht geven. Vorig jaar strandde al een plan van de Franse regering om kleine aandeelhouders van EDF uit te kopen, omdat de Commissie eerst een verregaande verzelfstandiging eiste van ­verschillende takken van het ­bedrijf. Eén voorstel is dat het ­nucleaire EDF volledig in handen komt van de staat, maar het hernieuwbare EDF de beurs op gaat voor financiering.