Je ontwerpt een activiteit waarin je leerlingen bewust en gericht informatie op digitale wijze laat zoeken en waarbij je aandacht besteed aan de betrouwbaarheid van informatie. In dit ontwerp benoem je aan welke mediawijsheidcompetenties of leerdoelen van informatievaardigheid wordt gewerkt.
Gekoppelde ict-bekwaamheidseisen:
1.2.6 De leerkracht toont aan leerlingen te kunnen begeleiden bij het werken aan hun eigen informatievaardigheden.
1.3.11 De leerkracht toont aan dat hij leerlingen bewust om kan laten gaan met de mogelijkheden van internet en social media ten behoeve van het eigen leren.
Om deze block te behalen heb ik een les gegeven over het zoeken (speuren) naar informatie. Ik heb hierbij een lespresentatie van Lesson-up gebruikt. Niet alle dia's vond ik even toepasselijk voor mijn stagegroep. Ik gaf deze les namelijk aan kinderen uit groep 5. Wel wilde ik tijdens deze les ook aandacht besteden aan het veilig omgaan met het internet en met de betrouwbaarheid van je zoekuitkomsten. De kinderen uit groep 5 hebben allemaal hun eigen chromebook op school dus hierdoor kon ik deze lesson-up makkelijk met ze delen en konden ze zelf aan de slag met de opgaven. Bij de interactieve dia's liet ik de kinderen de antwoorden op hun wisbordje opschrijven zodat het beantwoorden van de vragen makkelijk en snel kon.
Als uitwerking van deze les heb ik gekozen voor een eigen opdracht, deze is anders van de opdracht op de laatste dia van de Lesson-up. Ik wilde de kinderen namelijk zelf een lapbook laten maken waarbij ze zelf veel informatie moeten opzoeken. Een lapbook is een idee uit de USA, het betekent in het Nederlands letterlijk 'schootboek', omdat het mooi op je schoot past. Het is een grote kaft die van binnen en buiten gevuld is met miniboekjes, flapboekjes en andere werkjes. Alle informatie die in en op de kaft wordt geplakt heeft een informatief en creatief karakter.
Het onderwerp voor dit lapbook moest een land zijn. Omdat ik deze les informatievaardigheden wilde koppelen aan het vak wereldoriëntatie. Voordat ze dit lapbook gingen maken moesten ze wel alvast een aantal vragen op papier beantwoorden over dit land. Zo konden de kinderen eerst makkelijk de verschillende informatie zoeken aan de hand van mijn gegeven les over het speuren naar informatie en hierna creatief aan de slag gaan met hun eigen lapbook.
bron: (“Les 5: Speurneuzen - LessonUp”, 2018)
Foto's van de uitwerking lapbooks:
Les informatievaardigheden Lesson-up
bron: (“Les 5: Speurneuzen - LessonUp”, 2018)
Bij deze les activiteiten wilde ik de kinderen uitleggen hoe je op een goede manier informatie digitaal kunt zoeken en waarbij we ook goed keken naar de betrouwbaarheid van deze informatie. Informatievaardigheden zijn belangrijk omdat je zonder informatievaardigheden je makkelijk kunt verdwalen in de enorme hoeveelheid informatie, en erger nog, de verkeerde bronnen gebruiken. (Steeman, 2022) Mensen die onvoldoende informatievaardig zijn, nemen vaak klakkeloos dingen over van internet en realiseren zich onvoldoende dat informatie (bewust of onbewust) fout of verdraaid kan zijn. Informatievaardigheden leren je de zin van de onzin te onderscheiden. (Steeman, 2022)
Bij het maken van een lapbook is het handig om zelf heel scherp te houden: Hoe kan de informatie het best weergegeven worden? Als je het antwoord hierop helder hebt, kun je daar de leerlingen goed op bevragen. Want de combi van informatie en passende weergave kan een lapbook maken of breken. (Kerpel, 2021)