Ovid – Theseus & Medea

Metamorphoses 7.404-429

iamque aderat Thēseus, prōlēs ignāra parentī,

et virtūte suā bimarem pācāverat Isthmon. 405

hūius in exitium miscet Mēdēa quod ōlim

attulerat sēcum Scythicīs aconīton ab ōrīs.

illud Echidnēae memorant ē dentibus ortum

esse canis. specus est tenebrōsō caecus hiātū,

est via dēclīvis, per quam Tirynthius hērōs 410

restantem contrāque diem radiōsque micantēs

oblīquantem oculōs nexīs adamante catēnīs

Cerberon abstraxit; rabidā quī concitus īrā

implēvit pariter ternīs latrātibus auras

et sparsit viridēs spumīs albentibus agrōs. 415

hās concrēsse putant nactāsque alimenta ferācis

fēcundīque solī vīrēs cepisse nocendī.

quae quia nascuntur dūrā vivacia caute,

agrestēs aconīta vocant. ea coniugis astū

ipse parēns Aegeus nātō porrexit ut hostī. 420

sumpserat ignārā Thēseus data pōcula dextrā,

cum pater in capulō gladiī cognōvit eburnō

signa suī generis facinusque excussit ab ōre.

effugit illa necem nebulīs per carmina mōtīs.

at genitor, quamquam laetātur sospite nātō, 425

attonitus tamen est ingēns discrīmine parvō

committī potuisse nefās. fovet ignibus ārās

mūneribusque deōs implet, feriuntque secūrēs

colla torōsa boum vinctōrum corpora vittīs.

_________________________________________________________________________


Notes
Meter: dactylic hexameters
405 bimaris, -e: having two seas. Isthmon is a Greek accusative; the Isthmus was the Isthmus of Corinthpācō, pācāre, pācāvī, pācātum: to pacify, bring peace to;the reference is to the slaying of Sinis, etc.407 aconīton, another Greek accusative (neuter): aconite”, an extremely poisonous plantScythicus, -a, -um: Scythian. Scythia was the land boardering on the northern Black Sea and Caspian Sea408 Echidnēus, -a, -um: of Echidna, the monster that bore Cerberus; Echidnea canis = “Cerberus” – note the gendermemorō, memorāre, memorāvī, memorātum: to recall, remember, mentionortum, with illud, i.e., the aconite: “sprung”409 specus, -ī, m.: a cave, cavern 410 dēclīvis, -e: steeply inclined, steep, slopingTirynthius hērōs = “Hercules”, so called for the labors he performed for Eurysthenes, king of Tiryns412 obliquō, obliquāre, obliquāvī, obliquātum: to turn aside, to twist awaynexus, -a, -um, from necto, nectere, nexuī, nexum.: to bind; the ablative in instrumental, with abstraxitcatēna, -ae, f.: chain. adamas, -antis, m.: hardest iron, steel413 Cerberon, Greek accusative: “Cerberus”rabidus, -a, -um: rabid, raving, mad414 ternus, -a, -um: triplelātrātus, -ūs, m.: barking415 spūma, -ae, f.: foam; albēns (present participle) = albus416 concrēsse for concrēvisse, perfect infinitive of crescō, concrēvī, concrētum: to grow into, condense, curdlenactus, -a, -um: “having found”; alimenta (neuter plural), “nourishment”ferācis fēcundīque solī is a defining genitive with alimenta“the nourishment of a …”417 vīrēs cēpisse, i.e., acquired the power; nocendi (gerund): “of doing harm”418 nascor, nascī, nātus sum: to be borncautis, -is, f.: jagged rock; vīvāx here = ‘tenacious of life’, i.e., hearty, stubborn419 agrestis, agrestis: a country person. aconīta is accus. plur. This is a ‘figura etymologica’, an explanation of word origins — not a very plausible one: ‘aconītum < ā cauteastus, -ūs, m.: cunning, adroitness, craft; coniugis is genitive, referring to Medea421 pōcula refers to a single cup, plural for singular422 capulus, -ī, m.: handleeburnus = eburneus, “of ivory”424 effugit: present tense, as shown by the meternebulīs mōtīs is instrumental: “on clouds moved by …”425 laetor, laetārī, laetātus sum: to rejoice (in … = the ablative)sospes, sospitis (adj.): safe, unharmed427 committīpresent passive infinitive; discrimine parvō, literally ‘with a small difference’429 torōsus, -a, -um: muscular, brawnyvitta, -ae, f.: fillet, ribbon; vittīs with vinctōrum, “bound with fillets”
Medea & Theseus, W. Russell Flint