Acis fīlius erat Faunī vel Πανὸς et nymphae flūmineae, Symaethidis nomine. Galatēa Nerēis eum īnsānē amābat. cotīdiē, sōle summō, amantēs cōnsultō in saltū amoenō conveniēbant.
meridiē Galatēa ex aulā marīnā Nerēī discēdēbat et litus petēbat, post sē algās in litore linquēns instar vestigiōrum. prīmō per prātum herbīs fēcundum ambulābat; ibi flōrēs amantī suō colligēbat – hyacinthōs, crocōs, rosās, narcissōs — quōs in corōnīs arte contexēbat. tum ad amoenum nemus tenebrōsum vēnit, ubi sē Acidī in amictū iacentī iūnxit. ibi in eō locō tranquilitātis plēnō quiētem uterque in amplexū alterīus capiēbat atque oscula inter sē invicem dabant.
Acis valdē formōsissimus erat, adulescēns eius aetātis venustae quā lanūgō nova genās prīmō fuscat. nigrī oculī eius ardōrem acrem in nymphae pectore accendēbant, et illa eum īnsānē amābat.
interdum susurrum cicadārum audiēbant; interdum etiam vagītum Cyclōpis illīus plōrantis auscultābant. tum Acis ūnoculō rīvālī suō inrīdēbat:
“deliciae meae, quam turpis procus tē tam ineptē petit! prius piscēs rosās in marī olfēcerint quam tibi brūtus iste osculum dabit; prius suēs monilia margāritārum suspēnsa in collō gerent quam ūllus Cyclōps fatuus tē tetigerit!”
“immō vērō, columba mea!” nympha respondit. “ille sē pellibus caprōrum induit ac stolidē mihi caseōs aut caepās aut caulēs semper porrigit. praetereā vult mē docēre bovēs suās tenerīs digitīs meīs mulgēre. procum habeō rusticum adulescentulum! quam molestē ille stultus mē petit!”
quōdam diē haedulam per nemus illud errantem quaerēbat Polyphēmus, et subitō in apertum inrūpit, ubi amantēs Acis et Galatēa amplexū sē angustō tenēbant. Cyclōps obstupuit. tum ille magnā voce mūgīvit velut taurus secūrī malē percussus:
“vāh, perfida nympha! tālis est muliebris fīdūcia? ego tibi parātus fueram omnia mea committere; tū mihi tōta erās amīca mea — nisi quod tū nimis timida es. sed cūr tū istum catulum dēbilem respicis, amāta mea? nihil bonī in eō inveniēs. ego istum dentibus meīs facile contundere possum!”
tunc illa clāmāvit, “fuge, Acis, fuge! curre quam celerrimē!” et ipsa ad mare rursus ruēbat.
Acis autem per fruticēs ac nemorōsōs tractūs pervolābat velut cervus canēs fugiēns. altum verticem Aetnae petēbat, et Cyclōps īnsequēns passibus grandibus prōcēdēbat, velut ursus cunīculum agitāns.
tum manū ingentī mōnstrum ē rūpe saxum āvulsit solidum ac summā vī ad puerum iēcit.
perterritus, Acis ad abāvum suum ōrāvit, “pater Neptūne, servā mē. iste fīlius tuus mē prōnepōtem tuum iam interfectūrus est!”
tum saxum sē in montem confrēgit atque in mīlia lapidum sē rūpit. ille autem liquefactus ēvanuit, et per rudera humor ruber, colōre similis rōbīginī, incēpit perstillāre. paulātim aqua limpida fiēbat, et rīvus tenuis ē saxīs effluxit. in rīpīs eius grāmina ac flōrēs crescēbant.
nunc flūmen Acis ad mare ruit, Galatēam petēns suam.