2I 2.1 Airborne Transmission
I 2.1: Airborne Transmission
Definition
การติดเชื้อทางอากาศ (airborne) ได้แก่ วัณโรค อีสุกอีใส หัด และโรคติดเชื้ออุบัติใหม่
Goal
อัตราอุบัติการณ์วัณโรคในบุคลากรสุขภาพต ่ากว่าอัตราในประชากรทั่วไปในประเทศไทยเท่ากับ
259–102 รายต่อ 100,000 คน
อุบัติการณ์อีสุกอีใส หัดและโรคติดเชื้ออุบัติใหม่ในระหว่างปฏิบัติงานเท่ากับศูนย์
Why
บุคลากรสุขภาพที่ติดเชื้อหรือเจ็บป่วยจากวัณโรค อีสุกอีใส หัด โรคติดเชื้ออุบัติใหม่ ในระหว่าง
ปฏิบัติงานส่งผลต่อสุขภาพและชีวิต เศรษฐกิจ สังคม ระบบการบริการสุขภาพระดับชาติ
Process
กระบวนการ ดังต่อไปนี้
การให้วัคซีนสร้างเสริมภูมิคุ้มกันต่อโรคหัด อีสุกอีใส ก่อนการสัมผัส
การให้การป้องกันการติดเชื้อแก่บุคลากรสุขภาพหลังสัมผัสโรค บุคลากรสุขภาพทุกรายจะได้รับ
การป้องกันการติดเชื้อหลังสัมผัสโรคหัด วัณโรค
บุคลากรสุขภาพที่ติดเชื้อหรือสัมผัสวัณโรค อีสุกอีใส หัด โรคติดเชื้ออุบัติใหม่ จะต้องได้รับการ
ตรวจวินิจฉัย การดูแลรักษาอย่างถูกต้อง ได้รับการประเมินเพื่อพักการปฏิบัติหน้าที่หรือจ ากัดการ
ปฏิบัติหน้าที่รวมทั้งการลาป่วย การชดเชยตามสิทธิ
แนวทางปฏิ บต ั ิ ได้แก่
การให้การศึกษาฝึกอบรมแก่บุคลากรเมื่อเริ่มต้นปฏิบัติงานและประจ าปีในระหว่างปฏิบัติงาน
การจัดให้มีกระบวนการการคัดกรอง (screening and triage) คัดแยกผู้ป่วยและการระมัดระวังการ
สัมผัสโรค (isolation and precaution) ในผู้ป่วยที่มีหรือสงสัย วัณโรค โรคหัด อีสุกอีใส โรคติดเชื้อ
อุบัติใหม่ ในแผนกผู้ป่วยนอก ฉุกเฉิน อุบัติเหตุ สถานพยาบาลที่เป็นด่านหน้าของงานบริการ
สุขภาพทุกระดับ การรับผู้ป่วยไว้ในโรงพยาบาลในห้องแยกระดับ airborne isolation ที่มีอัตราการ
ไหลเวียนอากาศไม่ต ่ากว่า 15-12air change ต่อชั่วโมง ความดันเป็นลบแตกต่างจากห้องภายนอก
ไม่ต ่ากว่า 2.5pascal (Pa)
การประเมินบุคลากรผู้สัมผัสโรคและการจัดหาการป้องกันด้วยยาต้านจุลชีพหรือการให้ภูมิคุ้มกัน
ภายหลังการสัมผัส (postexposure prophylaxis)
การปฏิบัติตามแนวทางการระมัดระวัง การติดเชื้อขั้น airborne precaution ในระหว่างให้การดูแล
ผู้ป่วย
การจัดให้มีและการใช้งานอย่างถูกต้องของเครื่องป้องกันร่างกายส่วนบุคคล (protective personal
equipment) ได้แก่ หน้ากากไส้กรองละเอียด N95 หรือ powered air respirator (PAPR) อุปกรณ์
ป้องกันบริเวณดวงตา ใบหน้า ศีรษะ ถุงมือและเสื้อคลุม ตามประเภทกิจกรรมที่เสี่ยงต่อการสัมผัส
เชื้อก่อโรค
Training
การให้การศึกษาฝึกอบรมการปฏิบัติแนวทางการระมัดระวังการติดเชื้อ airborne การใช้งานอย่าง
ถูกต้อง ของเครื่องป้องกันร่างกายส่วนบุคคล แก่บุคลากร เมื่อเริ่มต้นปฏิบัติงาน และประจ าปีใน
ระหว่างปฏิบัติงาน
Monitoring
การประเมินผลอัตราการปฏิบัติตามแนวทางการระมัดระวังการติดเชื้อ ตัวชี้วัด surrogate marker
eg., new annual cases of pulmonary tuberculosis ในบุคลากรสุขภาพ
Pitfall
ข้อผิดพลาดในการปฏิบัติโดยความไม่เข้าใจที่อาจเกิดขึ้นที่ส าคัญ ได้แก่ การไม่ปฏิบัติหรือปฎิบัติ
ผิดพลาดตามแนวทางการระมัดระวังการติดเชื้อระหว่างให้การดูแลผู้ป่วย
มาตรฐาน HA
การปฎิบัติตามแนวทางข้างต้น คือการปฏิบัติตามมาตรฐาน โรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่
4 ตอนที่ I หมวดที่ 5 ข้อ 5.1 สภาพแวดล้อมของก าลังคน (WKF.1) ค. สุขภาพและความปลอดภัย
ของก าลังคน (1), (2), (3) และ (4), ตอนที่ II หมวดที่ 4 ข้อ 4.1 ระบบการป้องกันและควบคุมการ
ติดเชื้อ (IC.1) ก. ระบบการป้องกันและควบคุมการติดเชื้อ (4) และ (5), ข้อ 4.2 การปฏิบัติเพื่อการ
ป้องกันการติดเชื้อ (IC.2) ข. การป้องกันการติดเชื้อกลุ่มเฉพาะ (3)