3M 1.1: Safe from High Alert Drug

Definition

High Alert Drugs คือ ยาที่ต้องระมัดระวังสูงเพราะอาจก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้ป่วยอย่าง

มน ี ัยสา คญ ั เพราะเป็นยาทม่ ี ด ี ชั นีการรกั ษาแคบหรอ ื มก ี ารออกฤทธท ิ ์ เ่ ี ป็นอน ั ตราย เช่น ยาตา้ น

การแข็งตัวของเลือด ยารักษามะเร็ง เป็นต้น

Goal

1. ลดความคลาดเคลื่อนของยาความเสี่ยงสูงที่จะก่อให้เกิดอันตรายรุนแรงหากถึงตัวผู้ป่วย

2. ลดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาความเสี่ยงสูง

Why

1. พบเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา Bleeding จากการใช้ Warfarin, Heparin

เหตุการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาเคมีบ าบัด (Phlebitis, Hypersensitivity, Extravasation ฯลฯ)

Hyperkalemia จาก Potassium Chloride, Respiratory depression จาก Narcotic drug

2. พบความคลาดเคลื่อนทางยาหากถึงตัวผู้ป่วยหรือติดตามไม่ดีอาจส่งผลให้เกิดอันตรายจาก

การใช้ยา

Process

โรงพยาบาลโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ ควรก าหนดรายการยาที่มีความเสี่ยงสูงหรือยาที่

ต้องมีความระมัดระวังการใช้สูง และมีแนวทางปฏิบัติที่มีการสื่อสารท าความเข้าใจกับผู้เกี่ยวข้อง

โดยมีการก ากับติดตามการใช้ยาอย่างเหมาะสม เช่น

1. วิธีการเพื่อป้องกันอันตราย

 จัดท าชุดค าสั่ง, preprinted order forms, และ clinical pathways หรือ protocols ซึ่ง

สะท้อนวิธีการรักษาที่เป็นมาตรฐานส าหรับผู้ป่วยที่มีปัญหา สภาวะของโรค หรือความ

ต้องการที่คล้ายคลึงกัน

 ลดความหลากหลายโดยการก าหนดมาตรฐานความเข้มข้นและขนาดยาให้มีน้อยที่สุด

เท่าที่จ าเป็น

 พิจารณาจัดตั้ง anticoagulation services ซึ่งด าเนินการโดยพยาบาลหรือเภสัชกร

 จัดให้มีข้อความเตือนใจและข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการติดตามการใช้ยาที่เหมาะสมอยู่ใน

ชุดค าสั่ง, protocols, และ flow sheets

 พิจารณาจัดท า protocols ส าหรับกลุ่มผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้สูงอายุ

2. วิธีการเพื่อค้นหาความผิดพลั้งและอันตราย

 บรรจุข้อความเตือนใจและข้อมูลเกี่ยวกับ parameter ที่เหมาะสมส าหรับการติดตามการ

ใช้ยาในชุดค าสั่ง, protocols, และ flow sheet

 สร้างความมั่นใจว่าผู้ที่ต้องการใช้ข้อมูลผลการตรวจทดสอบทางห้องปฏิบัติการที่ส าคัญ

สามารถเข้าถึงข้อมูลดังกล่าวได้

 น าแนวทาง double-checks โดยอิสระแก่กันไปใช้ เมื่อมีความเหมาะสม

3. วิธีการเพื่อบรรเทาอันตราย

 จัดท า protocols อนุญาตใหม ้ ก ี ารใชส ้ ารต้านฤทธิ ์(reversal agents) โดยไม่ต้องรอแพทย์

 สร้างความมั่นใจว่ามี antidotes และสารตา้ นฤทธิ ์(reversal agents) พร้อมใช้

 มีแนวทางช่วยชีวิต (rescue protocols)

Training

ฝึกอบรมผู้ปฏิบัติงานทุกคน (แพทย์ พยาบาล เภสัชกร) ในเรื่องการค านวณขนาดยา

และการผสมยาที่ถูกต้อง รวมถึง Antidote ที่ใช้หากพบปัญหา

Monitoring

ความคลาดเคลื่อนทางยา (การสั่งยา การค านวณ การจัดจ่ายยา การเตรียมยา การ

บริหารยา)เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่เกิดขึ้น (Adverse Drug Event) เช่น Bleeding,

Thrombocytopenia

Pitfall

การค านวนขนาดยาที่มีโอกาสคลาดเคลื่อน และการใช้ร่วมกับ LMWH

ตัวอย่างที่ 2: Inotropic drug, Dopamine injection, Dobutamine injection, Norepinephrineinjection

Training

ฝึกอบรมผู้ปฏิบัติงานทุกคน (แพทย์ พยาบาล เภสัชกร) ในเรื่องการค านวณขนาดยา

Maximum concentration, Maximum rate และการเลือกสารละลายผสมยาที่ถูกต้อง

Monitoring

ความคลาดเคลื่อนทางยา (การสั่งยา การค านวณ การจัดจ่ายยา การเตรียมยา การ

บริหารยา)เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่เกิดขึ้น (Adverse Drug Event) เช่น Vascular ischemia,

Gangrene, Tachycardia, BP ต ่า

Pitfall

 ไม่มีนโยบายก ากับการสั่งยา

 ไม่มีแนวทางหรือเครื่องมือช่วยในการค านวณยา เช่น ตารางการผสมยาและค านวณ

อัตราเร็วในการให้ยา

 ไม่มีแนวทางในการติดตามอาการผู้ป่วยหลังได้รับยา

มาตรฐาน HA

การปฎิบัติตามแนวทางข้างต้น คือการปฏิบัติตามมาตรฐาน โรงพยาบาลและบริการ

สุขภาพ ฉบับที่ 4 ตอนที่ II หมวดที่ 6 ระบบการจัดการด้านยา (MMS) ข้อ 6.1 ก. การก ากับ

ดูแลการจัดการด้านยา (4)