6E 4.1: Effective Triage
Definition
การคัดแยกหมายถึง (Triage) หมายถึง การประเมินเพื่อจ าแนกผู้รับบริการและจัดล าดับให้
ผู้ป่วยฉุกเฉินได้รับการปฏิบัติการฉุกเฉินตามล าดับความเร่งด่วนทางการแพทย์ฉุกเฉิน1
Goal
เพิ่มประสิทธิภาพของการคัดแยกและจัดล าดับการบริบาล ณ ห้องฉุกเฉิน
Why
พระราชบัญญัติการแพทย์ฉุกเฉิน มาตรา 28 ข้อ 1 ก าหนดให้หน่วยปฏิบัติการ
สถานพยาบาลและผู้ปฏิบัติการ ด าเนินการ ตรวจคัดแยกระดับความฉุกเฉินและจัดให้ผู้ป่วยฉุกเฉิน
ได้รับการปฏิบัติการฉุกเฉินตามระดับความเร่งด่วนทางการแพทย์ฉุกเฉิน2
ระบบการคัดแยกและจัดล าดับการบริบาล ณ ห้องฉุกเฉินที่มีประสิทธิภาพต้องประกอบไปด้วย 4
องค์ประกอบ สามารถเข้าใจได้ง่ายและสามารถประยุกต์ใช้ได้ไม่ซับซ้อน(Utility) แม่นย าและ
เที่ยงตรง(Validity) มีความสอดคล้องกัน (Reliability)ระหว่างผู้ประเมิน และต้องสามารถจ าแนก
ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงหรือเร่งด่วนได้อย่างรวดเร็ว เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาที่ทันเวลา(Safety
and Timely Access)3
Process
Canadian Association of Emergency Physicians, Australian College for Emergency
Physician, Agency for Health Care Research and Quality, ส านักการพยาบาล ได้เสนอแนว
ปฏิบัติในการน าระบบการคัดแยกและจัดล าดับการบริบาล ณ ห้องฉุกเฉิน ดังนี้4-6
1) Triage System
ให้ใช้เกณฑ์การคัดแยกแบบ 5 ระดับโดยควรอ้างอิงจากระบบการคัดแยกที่มีหลักฐาน
เชิงประจักษ์ ได้แก่ Canadian Triage and Acuity Scale(CTAS), Emergency Severity
Index(ESI), ATS(Australian Triage Scale), มาตรฐานการคัดแยกและจัดล าดับการ
บริบาล ณ ห้องฉุกเฉินที่จัดท าโดยสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ หรือเกณฑ์ที่
ประกาศโดยสภาวิชาชีพ (ก าลังอยู่ในระหว่างการด าเนินการ)
บุคลากรที่ท าหน้าที่ในการคัดแยกต้องได้รับการฝึกอบรมเป็นอย่างดี(Well-trained)
จัดท าแนวปฏิบัติการคัดแยกและจัดล าดับการบริบาล ณ ห้องฉุกเฉิน (Triage Policy
and Procedure)
ผู้ป่วยฉุกเฉินวิกฤตควรได้รับการ Triage ภายใน 4 นาที
ควรมีการก าหนดระยะเวลารอคอยแพทย์(Waiting time) แยกตามระดับการคัดแยก
2) Triage Process
ประเมินอาการเพื่อคัดกรองผู้ป่วย(Primary Triage Assessment) ด้วยการเก็บรวบรวม
ข้อมูลอย่างรวดเร็วและสัมพันธ์กับอาการส าคัญที่มาโรงพยาบาลทันทีที่ผู้ป่วยมาถึง
โรงพยาบาล โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาการส าคัญที่คุกคามชีวิตผู้ป่วย
วิเคราะห์ข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้ เพื่อจ าแนกและจัดระดับความเร่งด่วนของภาวะความ
เจ็บป่วยของผู้ป่วยแต่ละราย
วินิจฉัยและวางแผนให้การรักษาพยาบาลบนพื้นฐานข้อมูลที่รวบรวมได้ ตามแนวปฏิบัติ
ของหน่วยงาน
ให้การช่วยเหลือเบื้องต้นในภาวะวิกฤตที่เป็นอันตราย หรือเสี่ยงต่อการเสียชีวิตตามแนว
ปฏิบัติของหน่วยงาน
รายงาน/ให้ข้อมูลแพทย์ตามขั้นตอนการปฏิบัติของหน่วยงาน เพื่อประโยชน์ในการ
ก าหนดวิธีการรักษาพยาบาลที่ถูกต้องแก่ผู้ป่วย
Triage เป็น Dynamic Process ดังนั้นควรมีการท า Triage Round คือผู้รับบริการที่รอ
แพทย์ตรวจควรได้รับการประเมินซ ้าในระยะเวลาที่เหมาะสมหรือเมื่อผู้ป่วยมีอาการ
เปลี่ยนแปลง
มีการการบันทึกข้อมูลการคัดแยก ได้แก่ วันและเวลาที่ Triage, ชื่อบุคลากรที่ Triage,
อาการส าคัญ, ประวัติที่เกี่ยวข้อง, ผลการประเมินเบื้องต้น, ระดับความเร่งด่วน, การให้
การดูแลเบื้องต้น, ถ้ามีการเปลี่ยนระดับความเร่งด่วนให้ระบุเหตุผล
มีการสื่อสารกับผู้ป่วย โดยใช้รูปแบบการสื่อสารแบบ “AIDET”
o Acknowledge หมายถึง การสื่อสารที่แสดงออกให้ผู้ป่วยและญาติได้รับรู้ถึง
การบริการที่ใส่ใจ ของโรงพยาบาล เช่น ยิ้มรับ สบตา เชิญนั่ง
o Introduction หมายถึง แนะน าตัว สอบถามชื่อผู้ป่วย เริ่มต้นด้วยค าถาม
ปลายเปิด
o Duration หมายถึง แจ้งผลการจ าแนกและจัดระดับความเร่งด่วนและ
ระยะเวลาที่รอกับผู้ป่วย
o Explanation หมายถึง อธิบายรายละเอียดกับผู้ป่วย เช่น ขั้นตอนการรักษา
ผู้ป่วยก าลังรออะไร อาการเปลี่ยนแปลงที่ผู้ป่วยต้องรีบแจ้ง
o Thank you/Take care หมายถึง แสดงความเอาใจใส่
3) Triage Structure/Area/Information
Triage Area ต้องมองเห็นชัดเจนและเข้าถึงได้ทันที
ขนาดของพื้นที่ขึ้นอยู่กับจ านวนบุคลากรห้องฉุกเฉินที่ท าหน้าที่ Triage และจ านวน
ผู้ป่วย
ค านึงถึงความปลอดภัยของบุคลากร
มีอุปกรณ์การแพทย์และอุปกรณ์ส านักงานที่ได้มาตรฐาน
ควรมีระบบเทคโนโลยีที่ช่วยในการคัดแยกและบันทึกข้อมูลการคัดแยก
Training
บุคลากรห้องฉุกเฉินที่มีหน้าที่ในการคัดแยกควรได้รับการฝึกอบรมดังนี้
1) วิธีปฏิบัติการคัดแยกและจัดล าดับการบริบาล ณ ห้องฉุกเฉิน
2) สื่อสารกับผู้ป่วย โดยใช้รูปแบบการสื่อสารแบบ “AIDET”
3) การประเมินประสิทธิภาพการคัดแยกและการท า Triage Audit
Monitoring
1) การเก็บข้อมูลเพื่อประเมินประสิทธิภาพระบบการคัดแยก เช่น จ านวนผู้รับบริการ(ER
Visit)แยกตามระดับการคัดแยก, ระยะเวลารอคอยแพทย์(Waiting time) แยกตามระดับ
การคัดแยก, ระยะเวลาในห้องฉุกเฉิน(Length of Stay)แยกตามระดับการคัดแยก,อัตรา
การรับเป็นผู้ป่วยใน(Admission rates)แยกตามระดับการคัดแยก
2) ท า Triage Audit ในกรณีดังต่อไปนี้ Undertrige, Overtriage, ผู้ป่วยเสียชีวิตในห้อง
ฉุกเฉิน,Triage level 4 และ 5 ที่ Admit, ผู้ป่วยที่ไม่รอแพทย์ตรวจ, Delay Diagnosis
and Delay treatment ในผู้ป่วย FastTrack, Length of stay เกินเวลาที่ก าหนด
3) ตัวชี้วัด
Undertrige น้อยกว่าร้อยละ 5
Overtriage น้อยกว่าร้อยละ 15
ระยะเวลารอคอยแพทย์แยกตามระดับการคัดแยก
Pitfall
Undertriage ในผู้ป่วยกลุ่มเฉพาะ เช่น เด็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยจิตเวช เป็นต้น
ขาดการประเมินซ ้า ขาดการสื่อสารกับผู้ป่วยและญาติ
มาตรฐาน HA
การปฎิบัติตามแนวทางข้างต้น คือการปฏิบัติตามมาตรฐาน โรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่ 4
ตอนที่ III หมวดที่ 1 การเข้าถึงและเข้ารับบริการ (ACN) ข้อย่อย (3)