Hier wil ik wat dieper ingaan op een aantal van de meest bekende "clos"-champagnes, zoals de Vieilles Vignes Françaises van Bollinger, de Clos des Goisses (met Les Cintres) van Philipponnat en enkele andere. Nieuwe info over de Cuvée ‘Les Folies de la Marquetterie’ van Taittinger.
Vintus schrijft "Vieilles Vignes Françaises is een van de meest mythische cuvées van Champagne, geproduceerd uit wonderbaarlijk geconserveerde en niet-geënte 100% Pinot Noir-wijnstokken. Phylloxera verwoestte de wijnstokken van Champagne in het begin van de 20e eeuw, maar verbazingwekkend genoeg overleefden twee van Bollinger's geklasseerde Grands crus percelen, Chaudes Terres en Clos St. Jacques, en worden nog steeds op de traditionele manier geteeld. Madame Lily Bollinger liet deze wijn voor het eerst maken in 1969 als een verjaardagscuvée ter herdenking van haar 70ste verjaardag. Na de lancering van de wijn in 1974 werd Vieilles Vignes Françaises snel een collectible en een symbool van een vervlogen tijdperk. In de loop van de decennia heeft uniciteit en schaarste er een van de meest gewilde en dure Champagnes van gemaakt."
De geschiedenis van deze speciale champagne volgens de technische fiche van de 2007-jaargang: "(...) Alles, behalve twee Bollinger-percelen in Aÿ geclassificeerd als Grand cru die onaangetast bleef: Chaudes Terres en Clos St Jacques. Tot op de dag van vandaag worden deze twee percelen op de traditionele manier verbouwd, volgens de 'provignage' methode, met de hand gewerkt en soms zelfs met behulp van een paardenkarretje. Bollinger Vieilles Vignes Françaises is een symbool van een vervlogen tijdperk: een buitengewone en ontroerende erfenis.
Een totaal van 3.132 genummerde flessen van de vintage Vieilles Vignes Françaises 2007 werden geproduceerd."
Provignage methode (wijnbouw - Dico du Vin): techniek die bestaat uit het neerleggen van een tak (of een oude stronk) die wortel zal schieten in een put die getrouw (door stekjes of provocatie) de kenmerken van de oorspronkelijke voet reproduceert. Vóór phylloxera was provignage de methode die werd gebruikt om de wijnstok te vermeerderen en de defecte voeten te vervangen. Het is eigenlijk een techniek die vergelijkbaar is met de gelaagdheid die tegenwoordig in de tuin wordt gebruikt, wat in het verleden al voor de verschijning van de parasiet op de wijnstok mogelijk was. Sindsdien is het enten van druivensoorten op Amerikaanse of Frans-Amerikaanse onderstokken onmisbaar geworden.
Lees het artikel "Bollinger Vieilles Vignes Françaises 1969–2005" (Januari 2015 - The World of Fine Wines) waar Essi Avellan (Master of Wine) genoot van de gelegenheid om elke aangekondigde vintage van Bollinger's legendarische Blanc de Noirs te proeven, inclusief zijn recent uitgebrachte 2005. Het artikel bevat de proefnotities van alle jaargangen en vermeld "De Helsinki-proeverij bewees het oude adagerecht: er zijn geen perfecte wijnen, alleen perfecte flessen. Voor ons waren ze de 1982 en 1973."
De 2006-versie wordt uitvoering beschreven in het artikel Vieilles Vignes Françaises 2006 van Vintus. Je kan er ook de volledige technische fiche downloaden.
In "Een Champagne trouw aan zijn roots" (Juni 2006 - The New York Times) behandel twee specifieke feiten over deze wijngaarden:
"Voor elke 500 uur werken in moderne wijngaarden, duurt het 1.800 uur in deze wijngaarden," zei Gilles Descotes, de wijngaard-manager bij Bollinger.
Nog een onverwacht feit is dat de vieilles vignes niet zo vieilles zijn. Ze worden regelmatig opnieuw geplant. De oudste wijnstokken zijn ongeveer 50 jaar oud.
De Clos du Moulin, winnaar is de terugkeer van het paard (Dico du Vin): "Cattier is wereldwijd bekend om zijn jaargang Le Clos du Moulin (2,2 ha), uit een zeer zeldzame Clos vlakbij het dorp Chigny-les-Roses, verworven in 1952. Het was voorheen eigendom van Albert de Maisonneuve, een officier van Louis XV. Deze omsloten ruimte die straks volledig wordt omringd door een stenen muur innoveert met de terugkeer van het paard. Dit is geen nostalgische benadering, maar een die deel uitmaakt van een andere agronomische benadering om het milieu en het leven van de bodem beter te respecteren. Het werk van de ploeg is een ecologische oplossing die bezinking voorkomt en het microbiële leven van de aarde activeert."
Bestaat in twee varianten:
Cattier Clos Du Moulin Brut 1er Cru: 50% Pinot Noir, 50 % Chardonnay
Cattier Clos Du Moulin Rosé 1er Cru: 55% Pinot Noir, 45 % Chardonnay
Beide zijn een blend van verschillende jaren (2006-2007-2008) en hebben een dosage van 6 gr suiker per liter (Source: Cattier).
"Presentatie: traditioneel maar in een speciale fles, genummerd, versierd met een etiket dat een kaart voorstelt van de wijngaard van de Montagne de Reims, in 1763 opgericht door Cassini." (Bron) Dit etiket wordt nu niet meer gebruikt.
Over de "Cattier Clos Du Moulin Rosé 1er Cru" schrijft Premier Grand Crus "Het is een zeer kleine productie: slechts 4.000 flessen. De kleur is een lichte zalm. In de neus: knappe aanrakingen van rode bessen zoals frambozen, aardbeien of aalbes. De smaak is erg fris en blijft hangen met cranberry-tonen.
Op FoodExperience lezen we "
Smaak: Chardonnay, voor 55% aanwezig, brengt finesse en elegantie. Pinot Noir geeft de body en rijkheid die Clos du Moulin zo kenmerkt. De wijnen krijgen rustig de tijd om zich te ontwikkelen in de oude kelders in Chigny les Roses.
Advies: Heerlijk bij amuses, witte schimmelkazen, romig bereide schaal- en schelpdieren, wit vlees en gevogelte en andere romige visgerechten."
Proefnotitie van The Chaps at Master of Malt
Neus: Geroosterde en beboterde brioche vormt een uitnodigend aroma.
Smaak: Het mondgevoel is licht met zachte tonen van fruit.
Finish: De afdronk is matig met tonen van boter en fruit.
Algemeen: dit is een goed geconstrueerde champagne die licht en verfrissend is.
Wine Thomas vertelt alles over het dorp en Cattier in zijn blog. Hij herkent ook nog twee andere enkele wijngaard sites, zie meer hierover via Enkele wijngaard-champagne. En een video (via YouTube):
The Finest Bubble schrijft "Deze Clos ligt in het hart van de stad Reims, met uitzicht op de prachtige kathedraal de Notre Dame de Reims. Deze kavel van 1 hectare wordt omgeven door muren. Een plot van Chardonnay dat in voorgaande jaren in de assemblage van andere jaargangen is beland. In 2006 werd het bedrijf verkocht en toen de nieuwe eigenaren deze unieke en buitengewone plot tegenkwamen, was het onvermijdelijk dat het perceel zou worden gebruikt om zijn eigen wijngaard Champagne te creëren. Tegenover temperaturen van 2 graden hoger dan in de gebruikelijke wijngaarden in Reims, heeft dit ommuurde perceel een veel hogere opbrengst. Lanson is een van de eerste producenten die oogstte vanwege het microklimaat in deze plot. Het bevat zeer kalkrijke grond en dit zorgt voor de ideale groei voor de wijnstokken en druiven."
"Clos Lanson 2006 werd pas gelanceerd in Juni 2016. (...) Bij de recente lancering voerde Dantan van 2006 tot 2015 een verticale degustatie uit op het Clos Lanson-perceel. Elke oogst was goed, maar de stand-outs waarnaar in de toekomst moest worden gekeken, zijn 2008 en 2012 en 2015." (The Finest Bubble) "De tweede oogst van Clos Lanson, de 2007, werd verwacht in het najaar van 2017." (Rare Wine Co)
Enkele quotes over de Clos Lanson 2006: "De eerste Champagne ooit van een beroemde eeuwenoude wijngaard, Clos Lanson belooft legendarisch te worden."(Rare Wine Co)
"Een van de meest opwindende nieuwe wijnen uit de gehele Champagne-regio ... 94 rating." - Richard Juhlin
"Zeker de moeite waard om een speciale zoekopdracht te doen ... zal duidelijk bloeien met nog meer flesleeftijd in een van de grote bottelingen van een enkele wijngaard in alle Champagne ... 95 beoordelingen." - John Gilman
"Wulps ... Grote intensiteit en lengte ... 95 rating." - Essi Avellan
"Vet en rijp ... aangevuld met een zijdeachtige textuur en levendige zuurgraad ... 3 sterren (zijn hoogste beoordeling)" - Peter Liem
Over de Clos Lanson 2007; "Geurig, met limoenbloesem en gemalen specerijen, deze fijne en romige Champagne biedt een breed scala aan citroenparfait, gehakte hazelnoot, gesponnen honing en gedroogde kersensmaken, onderstreept door krijtachtige mineraliteit. Elegant en goed gebreid, met een stevige, gerichte afwerking." 93 pts Wine Spectator en 93 pts Vinous. (Wine Warehouse)
Een korte video op Google Maps geeft u een beeld van de Clos Lanson en hieronder enkele video's (via YouTube). Verder nog enkele mooie foto's op Cherie Du Vin.
In 1971 kocht Krug "Clos du Mesnil", een wijngaard van minder dan 2 ha (1,84 ha om exact te zijn) in Le Mesnil-sur-Oger, en plantte daarop nieuwe wijnstokken. De aangeplante Chardonnay-druiven leveren een van de meest zeldzame single vineyard wijnen uit de Champagne, met 1979 als eerste jaargang. Clos du Mesnil is dus een monocépage blanc de blancs van Chardonnay, mono-cru en millésimé, geheel afwijkend van de traditie van Krug. Clos du Mesnil levert per jaar niet meer dan 10.000 flessen champagne op en wordt enkel in de allerbeste oogstjaren geproduceerd. (Bron: De windmolen).
Het huis Krug koos ervoor om Krug Clos du Mesnil 1998 te creëren, omdat het jaar 1998 erin slaagde het potentieel van dit ommuurde plot volledig uit te drukken. Het is de vijfde Krug Clos du Mesnil van de jaren 1990 (1990, 1992, 1995, 1996). Daarna werd ook nog een Krug Clos du Mesnil geproduceerd in 2000, 2002, 2003 en de voorlopig laatste in 2004. (Zie foto links - bron: Krug) Blijkbaar bestonden er ook oudere jaargangen, met name: 1979, 1981, 1982, 1983, 1985, 1986 en 1988 (Bron: Essi Avellan MW).
Krug Clos d'Ambonnay 1995 is de eerste Champagne van dit uitzonderlijke terroir ooit gemaakt als eerbetoon aan Ambonnay en aan Pinot Noir. Daarna werd ook nog een Krug Clos du Mesnil geproduceerd in 1996, 1998, 2000 en voorlopig de laatste in 2002. (Zie foto links - bron: Krug)
Proefnotities Krug Clos d'Ambonnay 1995 (Bron: Decantalo)
Zicht: Intense gouden kleur met subtiele reflecties van koper. Erg licht. Elegant en met heel fijne bubbels.
Neus: Delicate smaken die intenser worden. De rijpe vrucht wordt gemengd met verse en romige tonen van geroosterd. Zeer aromatisch. Een champagne die onvergetelijke herinneringen achterlaat.
Smaak: Een buitengewoon plezier! Prachtige en frisse harmonie van rode bessen en geroosterde amandelen met tonen van brioche en kruiden die de mond vullen met frisse en levendige sensaties. Elegante en zeer persistente afwerking. Een volwassen en levendige champagne, zeer verleidelijk en elegant. Een groot genoegen!
De Krug Clos d'Ambonnay Trilogy is een geweldige kans om te zien hoe het klimaat de smaak beïnvloedt; open ze allemaal in één avond voor een magische verticale ontdekking. De Trilogy omvat de drie jaargangen 95, 96 en 98, gepresenteerd in een prachtig vormgegeven en gemerkt houten kistje (zie foto - The Finest Bubble).
Lees meer: De lancering van de jaargang 2000 of een beschrijving van dezelfde jaargang of ook nog The finest bubble > Single vineyard champagnes. Een uitgebreide proeverij van deze en andere Krug champagnes, samen met een aangepaste lunch in het restaurant van het hotel les Crayères werd genuttigd op 19 februari 2017 door iemand van de Académie des vins anciens. Lees er alles over hier.
Tot slot enkele videos (via YouTube). Bekijk ook deze mooie video over deze speciale wijngaard.
Philipponnat biedt verschillende champagnes aan afkomstig van de Clos des Goisses. De naam van deze plot met een helling van 45° onthult zijn aard: in het oude Champagne dialect betekent "Gois" een zeer steile helling.
Clos Des Goisses: jaargangen 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 en 2009: een wisselende samenstelling van Pinot Noir en Chardonnay.
Clos Des Goisses Juste Rosé Extra Brut: jaargangen 2005, 2006 en 2007: een wisselende samenstelling van Pinot Noir en Chardonnay.
en drie lieux-dits-champagnes:
Le Léon: Een wijn exclusief gemaakt van Pinot Noir-druiven uit het historische Le Léon-perceel.
Mareuil-Sur-Ay: De meest precieze expressie van pure Pinot Noir van de beste Mareuil-sur-Ay percelen.
Les Cintres: Een uitstekende demonstratie van de volmaakte expertise van Philipponnat in het mengen en vinificeren van Pinot Noir. Afkomstig van de centrale percelen "Les Grands Cintres" en "Les Petits Cintres", deel van Clos des Goisses. Bekende jaargangen: 2006, 2008, 2009 en 2010.
Lees het artikel van Essi Avellan (2015) met Charles Philipponnat over mono-wijngaard champagnes: "De Clos des Goisses van Philipponnat was de eerste geregistreerde single-wijngaard-champagne. Charles Philipponnat deelt zijn mening over de trend en analyseert de markt, waarbij hij de nieuwe Philipponnat Les Cintres single-vineyard cuvée introduceert die naar verwachting later dit jaar zal worden gelanceerd." en op de vraag "Je lanceert later dit jaar of begin 2016 een nieuwe single-wijngaard champagne uit het hart van de Goisses. Waarom heb je besloten om Les Cintres te maken?" komt het volgende antwoord "Michel Bettane probeerde me te overtuigen om een rode Pinot Noir te maken van de centrale percelen van Clos des Goisses. Ik dacht dat het idee goed was, maar het was zinvoller om (een klein deel ervan) in een specifieke champagne-cuvée te veranderen. Clos des Goisses is te kalkachtig voor rood (ze hebben een beetje klei nodig) en het was economisch niet logisch. We maken Les Cintres alleen wanneer we een klein deel ervan weg kunnen nemen van de Clos des Goisses-mix zonder het te verminderen. Het is gemaakt als een getuigenis van wat het pure Pinot Noir-hart van Clos des Goisses kan zijn."
Enkele proefnotities:
Over Les Cintres 2006 schrijft Plus de Bulles: "De eerste neus, zeer expressief, onthult noten van rood fruit (frambozen) voordat ze plaatsmaken voor de geuren van honing en toast, kenmerken van Franse eik. De aanval op het gehemelte is precies en rijk aan rood fruit. Opvallende aroma's van kirschy framboos voegen subtiel iets rokerige tonen toe. De tannines zijn zacht en rond. De afwerking van een elegante frisheid duidt op een goed ouderdomsvermogen (minimaal 5 jaar).".
In het artikel Charles Philipponnat: "Doe alles zoals vroeger, maar beter. Niet revolutionair maar meer precies." vinden we het antwoord op de vraag "Hoe worden Clos des Goisses en gastronomie gecombineerd?", met name "Op verschillende manieren, afhankelijk van de vintage, maar het doet altijd afstand van de klassieke associatie met zeevruchten. Met de Clos kunnen we gestoofd vlees eten, zelfs een beetje roze zoals lam, kalfsvlees ; en gestoofd ook. Met een beetje minder geld is het lekker. Stel je de vintage uit 1992 voor met een rundvlees dat amper klaar is!"
Andere interessante artikels:
en enkele video's (via YouTube):
De Cuvée ‘Les Folies de la Marquetterie’ van Taittinger is de eerste domein champagne van het huis en weerspiegelt perfect het terroir en de pinot noir en chardonnay die in de 8 hectare wijngaarden rond het kasteel groeien. Deze wijngaarden staan bekend als 'Les Folies' en zijn op het zonnige zuiden gericht. "De hellingen zijn zó steil dat het een folie is om ze te onderhouden en er de druiven te plukken", verwijst Clovis Taittinger naar de naam van zijn prestigieuze cuvée.
In combinatie met de unieke bodem groeien hier pinot noir en chardonnay van uitzonderlijk hoge kwaliteit. De vendage verte bedraagt hier zowat de helft van de druiven, zo streng is de selectie. (Bron: WineTasting.be - 2015)
Taittinger zelf schrijft op zijn site: "Omdat hij hulde wilde brengen aan het Château de la Marquetterie, bakermat van de geschiedenis van het huis, stelde Claude Taittinger zich een wijn voor uit de wijngaarden van Chardonnay en Pinot Noir op de heuvel die het kasteel omringen. Een champagne naar het beeld van de plaats, een subtiele mix van herfstkleuren, zoals die van de essenties van een inlegwerk ...". Zie hier voor de volledige technische fiche.
Vinitas schrijft: "Deze cuvée 'Les Folies de la Marquetterie' heeft een diepgele kleur met gouden tinten en fijne en delicate bubbels. In de neus ontdekken we intense aroma's van perzik, gestoofde abrikozen versterkt door subtiele tonen van geroosterde brioche en vanille. En wat een breedte in de mond! Een champagne die onder het teken van volheid en harmonie komt!"
Hieronder twee video's over deze champagne.