Classificatie

Toen de Échelle des Crus voor het eerst werd opgericht, ontvingen 12 dorpen de Grand Cru-status. In 1985 werd dat aantal uitgebreid naar 17 met de promotie van vijf dorpen (Chouilly, Mesnil-sur-Oger, Oger, Oiry en Verzy). Minder dan 9% van alle beplante wijngaarden in Champagne hebben een 100% Grand Cru-rating gekregen.

De huidige Grand Crus van Champagne bevinden zich allemaal in de Marne en zijn (zie hier of INOA): Ambonnay, Avize, Aÿ-Champagne, Beaumont-sur-Vesle, Bouzy, Chouilly, Cramant, Louvois, Mailly-Champagne, Le Mesnil-sur-Oger, Oger, Oiry, Puisieulx, Sillery, Tours-sur-Marne, Verzenay en Verzy.

Daarnaast mogen 44 districten het etiket Premier Cru voeren (Express.live). Dit is één meer dan hierboven vermeld. Het zijn (ook allemaal in de Marne): Ambonnay, Avenay-Val-d'Or, Avize, Aÿ-Champagne, Beaumont-sur-Vesle, Bergères-lès-Vertus, Bezannes, Billy-le-Grand, Bisseuil, Blancs-Coteaux, Bouzy, Chamery, Champillon, Chigny-les-Roses, Chouilly, Cormontreuil, Coulommes-la-Montagne, Cramant, Cuis, Cumières, Dizy, Écueil, Étréchy, Grauves, Hautvillers, Jouy-lès-Reims, Louvois, Ludes, Mailly-Champagne, Mareuil-sur-Ay, (Les) Mesneux, (Le) Mesnil-sur-Oger, Montbré, Mutigny, Oger, Oiry, Pargny-lès-Reims, Pierry, Puisieulx, Rilly-la-Montagne, Sacy, Sermiers, Sillery, Taissy, Tours-sur-Marne, Trépail, Trois-Puits, Val de Livre, Val-des-Marais, Vaudemange, Verzenay, Verzy, Ville-Dommange, Villeneuve-Renneville-Chevigny, Villers-Allerand, Villers-aux-Nœuds, Villers-Marmery, Voipreux en Vrigny.

Grote champagnehuizen bezitten dikwijls meerdere hectaren wijngaard in de grand en premier cru regio's.  Zou laat Veuve Clicquot u op interactieve wijze kennismaken met zijn wijngaard in "De Veuve Clicquot wijngaard, een patchwork van 280.000 plots" (zie foto hieronder). 

Bollinger schrijft op zijn site: "De 174 hectare aan wijngaarden van het huis bestaan voor 85% uit Grands et Premiers Crus en zijn onderverdeeld in zeven belangrijke wijngaarden: Aÿ, Avenay, Tauxières, Louvois en Verzenay in Pinot Noir, Cuis in Chardonnay en Champvoisy in Meunier. Bollinger is een van de enige Champagnehuizen die de meerderheid van de druiven produceert die voor zijn melanges worden gebruikt." En Moët & Chandon: "Misschien is het geen verrassing dat de wijn die het beste de typische kwaliteiten van champagne uitdrukt, is gemaakt van druiven die zijn geteeld op het meest uitgestrekte landgoed in de regio. Van onze 1.150 hectare (2.840 acres) rijke kalkbodem, is 50% grands crus en 25% premiers crus." Ook zij bieden een mooi overzicht van de ligging van hun wijngaarden.

Volgens een wet uit 1927 mag champagne maar geproduceerd worden op 33.500 hectare, in 319 Franse gemeenten.  Een volledig overzicht van deze dorpen in de drie categorieën en in de classificatie met het aantal champagnehuizen en telers is te vinden op de site van de INOA en op Nederlandse site Alles over champagne. Lees ook meer in De Dorpen.

Op de indeling in cru's is veel kritiek. Ze houdt geen rekening met de "terroir" van verschillende wijngaarden binnen een gemeente en is alleen op een lang geleden voor die druiven betaalde prijs gebaseerd. (Wikipedia). In het artikel "Grand Cru Champagne - meer dan op het eerste gezicht lijkt" schrijft Glass of Bubbly: "De veronderstelling van de meeste mensen is dat het allemaal te maken heeft met zaken als het microklimaat, de grond, de blootstelling aan de zon enz. 

De geaccepteerde wijsheid is dat, als gevolg van deze gunstige kenmerken, een dorp en zijn wijngaarden die zijn geclassificeerd als Grand Cru, duidelijk druiven moeten produceren die van superieure kwaliteit zijn dan een dorp dat is geclassificeerd als Premier Cru. Bovendien moet deze laatste op zijn beurt druiven van betere kwaliteit produceren dan een dorp met een classificatie onder Premier Cru, maar is dat altijd waar?

Welnu, het is zeker waar dat druiven uit Grand Cru-wijngaarden meer kosten dan andere druiven. In 2019 was de gemiddelde prijs per kilo druiven:

• Grand Cru Chardonnay: € 7,15

• Grand Cru Pinot Noir: € 7,10

• Premiers Crus: € 6,90 - 7,00

• Overige Crus en varianten: € 6,00 - 6,50

Gemiddelden zijn een nogal grove maatstaf en in werkelijkheid zijn er allerlei deals gesloten tussen leveranciers en kopers, dus de werkelijke prijzen kunnen aanzienlijk variëren (tot 10 € per kilo in uitzonderlijke gevallen). Het principe is echter duidelijk: Grand Cru-druiven hebben hogere prijzen en de kopers zouden geen hogere prijzen betalen tenzij ze ervan overtuigd waren dat de kwaliteit beter was. Dus dat is zeker een factor die het idee versterkt dat Grand Cru Champagnes ‘beter’ zijn."

Echter in 2012 schrijft Le Monde onder "Recordprijs voor druiven in Champagne": "De prijs van druiven brak dit jaar een nieuw record in de Champagne: gemiddeld 5,65 euro per kilo. Ter vergelijking met de 5,40 euro die een jaar geleden en in 2008 de vorige top bedongen was."