”Remember, gentlemen, it’s not just France we are fighting for, it’s champagne!”
– Winston Churchill, voormalig Premier Verenigd Koninkrijk
Het productiegebied van de champagne-appellatie is door de wet van 22 juli 1927 wettelijk afgebakend en beslaat 34.000 ha. De appellatie omvat 319 gemeenten (crus) verdeeld in vier grote regio's: Montagne de Reims, Vallée de la Marne, Côte des Blancs en Côte des Bar.
De wijngaard heeft bijna 281.000 percelen met een gemiddelde oppervlakte van 12 are. Zeventien dorpen profiteren van de aanduiding "grand cru" en 42 van de aanduiding "premier cru" (zie voor meer onder Classificatie). De Champagne-wijngaard wordt tussen 90 en 300 meter boven zeeniveau geplant. De hellingen met een gemiddelde helling van 12% (tot 60%), zijn voornamelijk blootgesteld aan het zuiden, zuidoosten en oosten. De helling zorgt voor een goede isolatie en de helling vergemakkelijkt de afvoer van overtollig water. (Bron: Maison de Champagne)
Je kan er elk individueel dorp consulteren. Bijvoorbeeld: Vertus.
Het geografische gebied voor de Champagne-wijnbouw is verdeeld over vijf departementen: Aisne, Aube, Haute-Marne, Marne, Seine-et-Marne en heeft een totaal van 635 gemeenten. De wetgever heeft bepaald dat het gecontroleerde oorsprongsbenaming "Champagne" onder meer kan worden verleend - alleen wijnen die zijn geoogst en volledig zijn verwerkt binnen de limieten Wijn Champagne.
Het productiegebied voor de druiven (of het gebied dat wordt gedefinieerd door het perceel) is verdeeld over 319 gemeenten binnen het geografische gebied: 39 in Aisne, 63 in Aube, 2 in Haute-Marne, 212 in Marne, 3 in Seine et Marne. De Champagne-wijngaard bestaat uit veertien regio's:
Het massief van Saint-Thierry
De Butte van Nogent de abdis
De vallei van de Vesle
De vallei van de Ardre
De berg van Reims
De regio Epernay
De Marne-vallei en de zijdalen
De Surmelin-vallei
De Côte des Blancs
Regio Congy - Villevenard
De Côte de Sézanne
De regio Vitry-le-François
De Butte van Montgueux
De Côte des Bar
Als voorbeeld wil ik ook even dieper ingaan op Rosé des Riceys: Gedetailleerde fiche (INAO - in het Frans)
Produit : Rosé des Riceys
Statut FR : AOC - Appellation d'origine contrôlée
Statut CE : AOP - Appellation d'origine protégée
Mots-clés : Vins - Vin tranquille - Rosé - Sec (usage) - - 1S081M01
Appellation : Rosé des Riceys
Le Rosé des Riceys aurait été présenté au roi Louis XIV, par les ouvriers Ricétons (les habitants des Riceys) employés à la construction du château de Versailles
- Nombre de producteurs : 15 (à 20)
- Surfaces en production : 350 ha potentiel classé en AOC
20 ha revendiqués
- Quantités produites : 65 000 (à 100 000 bouteilles)
- Cours : 10,50 (à 12,00 euro la bouteille)
Région de la Champagne-Ardenne le territoire des Riceys est situé dans le département de l'Aube, dans l'arrondissment de Troyes Territoire des Riceys, et les communes limitrophes suivantes : Avirey-Lingey, Bagneux-La-Fosse, Balnot-sur-Laignes, Gye-sur-Seine, Mussy-sur-Seine, Neuville-sur-Seine
Aire géographique: Aube (10) : Avirey-Lingey , Bagneux-la-Fosse , Balnot-sur-Laignes , Bragelogne-Beauvoir , Gyé-sur-Seine , Mussy-sur-Seine , Neuville-sur-Seine , (Les) Riceys
Communes de vinification, d'élaboration et l'élevage: Aube (10) : Avirey-Lingey, Bagneux-la-Fosse, Balnot-sur-Laignes, Bragelogne-Beauvoir, Gyé-sur-Seine, Mussy-sur-Seine, Neuville-sur-Seine , (Les) Riceys
Zone de production des raisins : Aube (10) : (Les) Riceys
Link en rechts.
Sols: bruns calcaires reposant sur des formations marno-calcaires du jurassique supérieur, Kimméridgien essentiellement.
Tomas's wine blog, startte in augustus 2014 met de profielen toe te voegen van de 319 dorpen in de Champagne-appellatie. Elk dorpsprofiel bevat volgende informatie: sleutelcijfers, een kaart, de naburige gemeenten, iets over het dorp zelf en zijn wijngaarden, met eventueel een overzicht van de "single vineyards". Verder een overzicht van de champagnemakers van het dorp.
Bijvoorbeeld: Vertus in de Côte de Blanc.
De ligging van de individuele wijngaarden per dorp kan geconsulteerd worden op de site Weinlagen-info.de.
Bijvoorbeeld: Vertus met Clos de l'Abbaye.
Aabalat.com Fine and Rare Wines omschrijft het verschil als volgt. "Climats" zijn officiële wijngaardpercelen die worden gereguleerd door het National Institute for Origins and Quality (INAO). Het INAO ontwikkelde deze korte lijst van eindige plots na eeuwenlange reputatie die begon met de lokale monniken vanaf de 7e eeuw. Elk perceel heeft unieke geologische en klimatologische omstandigheden die even unieke aroma's en smaken en kwaliteitsniveaus in de wijn opleveren.
"Lieux-Dits" daarentegen zijn stukjes land (meestal met wijngaarden erop) die vaak synoniem zijn aan het klimaat, maar ze maken geen deel uit van de INAO-classificaties. Daarom zijn de definities van hun grenzen een beetje losser.
Echter Wikipedia vermeld: "In de oenologie wordt bij bepaalde wijnen de lieu-dit van productie eveneens vermeld. Lieu-dit betekent in deze context een afgebakend deel van een wijngaard en is synoniem met de (eveneens Franse) term "climat"."
Zie ook de Speciale verhalen met de Champagne Anselme Selosse Lieux-Dits.
De site van de Grote Champagnemerken en -huizen, schrijft "Revisie van de productiezone van Champagne AOC. In 2003 heeft het Syndicat Général des Vignerons aan het INAO gevraagd om door te gaan met de herziening van het geografische gebied van de Champagne. Het betreft enerzijds de verwerkingszone (de kelders) en anderzijds de productiezone van druiven voor de Appellation de Champagne (de wijnstokken)."
Het Vlaams infocentrum land- en tuinbouw schrijft eind 2007 "Nooit eerder zoveel flessen champagne verkocht": De champagne beleefde dit jaar een ongekende top-verkoop. Er zijn ongeveer 400 miljoen flessen over de toonbank gegaan. Het vorige record bedroeg 327 miljoen flessen en dateert van 1999. Om aan de toenemende vraag te voldoen mogen straks meer gemeenten in Frankrijk champagne produceren. (...) De meeste van de geselecteerde gemeenten (22) liggen in de Marne, het departement waarin ook nu het grootste deel van het champagne-areaal gelegen is. Andere kandidaat-gemeenten liggen in de naburige departementen Haute-Marne, Aube en Aisne."
De lijst met de voorgestelde 40 nieuwe gemeenten vindt je terug op Wikipedia (Eng): de champagnedorpen bevinden zich in vier departementen:
22 in Marne: Baslieux-les-Fismes, Blacy, Boissy-le-Repos, Bouvancourt, Breuil-sur-Vesle, Bussy-le-Repos, Champfleury, Courlandon, Courcy, Courdemanges, Fismes, Huiron, La Ville-sous-Orbais , Le Thoult-Trosnay, Loivre, Montmirail, Mont-sur-Courville, Erwten, Romain, Saint-Loup, Soulanges en Ventelay.
15 in Aube: Arrelles, Balnot-la-Grange, Bossancourt, Bouilly, Étourvy, Fontvannes, Javernant, Laines-aux-Bois, Macey, Messon, Prugny, Saint-Germain-l'Épine, Souligny, Torvilliers en Villery.
Twee in de Haute-Marne: Champcourt en Harricourt.
Een, Marchais-en-Brie, in Aisne.
Ook het artikel "France aims to extend Champagne region" van November 2007 van Decanter geeft deze lijst.
Wijnkanaal.be schrijft: "Het INAO, de Franse overheidsinstelling die onder meer de wijngebieden vastlegt en controleert, besliste dat veertig nieuwe gemeenten in aanmerking komen voor de Appellation de Champagne, bovenop de reeds bestaande 319. Dit is de eerste uitbreiding sinds 1927, het jaar waarin Champagne wettelijk werd afgebakend. Maar daarmee is de kous niet af. Er loopt nog een procedure waarbij het publiek bezwaar kan aantekenen. Lees: er zal nog heel wat druk van plaatselijke politici komen om bepaalde gemeenten alsnog aan de lijst toe te voegen.".
Uitbreiding Champagnestreek maakt honderden nieuwe miljonairs (Juni 2008): "Een hectare grond in het Franse dorp Fismes is vandaag zo’n 6.000 euro waard. Maar indien Fismes binnenkort wordt toegevoegd aan de lijst van dorpen waarvan de druiven worden erkend als Appellation d’Origine Contrôlée (AOC) voor de productie van champagne, zal deze prijs snel stijgen tot 1 à 1,5 miljoen euro per hectare. ".
Decanter schrijft een lang artikel over "Terroir and appellations, sacred for Champagne?" (Juni 2008): Maar als we een beetje dichterbij komen, wordt het duidelijk dat telers en bureaucraten op beide plaatsen worstelen om twee afzonderlijke, maar aan elkaar gerelateerde concepten met elkaar in overeenstemming te brengen die wij, als consumenten, gewoon zijn om hetzelfde te beschouwen. De ene is terroir en de andere is appellatie. Ze zijn niet identiek en dat zijn ze nooit geweest. Idealiter zouden ze natuurlijk moeten samenvallen. De basis van benaming zou terroir moeten zijn, toch? En tot op zekere hoogte is het - maar slechts tot op zekere hoogte.
Express.live schrijft in zijn artikel Voor het eerst in bijna 100 jaar: Frankrijk wil champagnestreek uitbreiden (December 2017): De uiteindelijke beslissing sleept al sinds 2003 aan, maar zal niet voor 2021 worden genomen. De INAO heeft 5 experts aangesteld die de regio in kaart brengen en onderzoeken. Daarbij worden duizenden eigendommen in het grootste geheim aan een onderzoek onderworpen. Er wordt voornamelijk gekeken naar de blootstelling aan het zonlicht van de grond en de geschiedenis van de druiventeelt.