Thân Thường Thang Dược

DỊCH XUÔI

Tự Mình Nếm Thử Nước Thuốc

    Vua Văn Đế nhà Tây Hán tên Hằng, là con thứ ba của Hán Cao Tổ Lưu Bang, mẹ sinh ra ông là Bạc Thái Hậu. Buổi đầu ông được phong chức Vương ở đất Đại. Đến khi làm vua rồi mà vẫn phụng dưỡng mẹ chu đáo, không ngại mình đang đảm đương công việc của một vị vua.

    Lúc bấy giờ mẹ ông bị bệnh kéo dài ba năm, Văn Đế mắt không ngủ yên, thường mặc đại phục của vua đến thăm mẹ sau buổi chầu. Thường ở bên giường bệnh để lo thuốc thang không kể thân mình, mỗi khi dâng thuốc cho mẹ ông phải nếm trước (vì sợ có độc). Lòng nhân và hiếu của Văn Đế được lan truyền khắp trong thiên hạ.

Có thơ ca tụng, thơ rằng:

    Lấy đạo nhân hiếu dạy thiên hạ,

    Công đức cao hơn trăm vua khác,

    Phụng dưỡng mẹ nơi công đình nhà Hán,

    Thuốc thang tự tay nếm trước.

DỊCH THƠ

Hán Văn Đế

Kìa Văn Ðế vua hiền Hán đại

Vâng ấn phong ngoài cõi phiên vương 

Quên mình chức cả, quyền sang, 

Phụng thờ Bạc Hậu lễ thường chẳng sai. 

Ðến khi nối ngôi trời trị nước,

Vẫn lòng này săn sóc như xưa . 

Mẹ khi ngại gió, kinh mưa, 

Ba năm hầu hạ, thường như mọi ngày. 

Mắt chong bóng dám sai giấc ngủ,

Áo luôn mình dám sổ đai lưng. 

Thuốc thang mắt xét, tay nâng, 

Có tường trong miệng, mới dâng dưới màn. 

Tiếng nhân hiếu đồn vang thiên hạ,

Thói thuận lương hóa cả lê nguyên. 

Hai mươi năm lẻ kiền khôn, 

Ðã sau Tam Ðại, hãy còn Thành, Khang. 

Ấy hay vị đế vương đời trước,

Chữ hiếu dành đá tạc, vàng in, 

Còn ra sĩ, thứ, đấng hiền 

Ðếm xem mấy kẻ tiếng truyền đến nay. 

Lý Văn Phức