Thi Văn 詩文

Thi là chí, Văn là đời.

Đó là cuội nguồn của văn chương mà các nhà phê bình văn học thường nói.

Văn nhân - Thi sĩ mượn chữ viết để nói lên cái chí của mình, để tả lại cái sự đời. Nhưng để có được một áng văn tuyệt tác, một bài thơ bất hủ họ đã phải dành phần lớn cuộc đời mình để trải nghiêm rồi chiêm nghiệm, suy tư cấu tứ. Ấy chỉ mới là Sức mà thôi, ai ai cũng có thể làm được, nếu muốn. Phần quan trọng hơn đó chính là Tài, mỗi người một vẽ. Thế mới có "chiếu trên" dành cho các bậc Văn hào 文豪 - Thi hào 詩豪!

Khoảng giữa của Văn (tản văn) và Thơ (vận văn) lại tồn tại một thể loại đặc biệt là Phú đại diện cho thể Biền văn, tức kết hợp giữa tản văn và vận văn. Thể loại Phú ngày nay không mấy ai dùng nhưng xưa kia thịnh hành trong một thời gian dài ở Trung Hoa cũng như ở nước ta.

Về cơ cấu và quá trình phát triển cổ thi văn Trung Hoa xin tóm tắt như sau:

Cơ cấu Thi-Phú:

• • Thi kinh > Cổ Phong thi > Đường Luật thi: thi ca thuần tuý, dùng để ngâm vịnh.

  • Sở từ > Phú (lưu thuỷ, đường phú): ngợi ca hay thán oán.

  • Hán Nhạc Phủ > Tống Từ > Nguyên Khúc: làm ca từ cho nhạc kịch.

Cơ cấu Tản Văn:

• • Luận: Luận thuyết (đại thuyết), Nghị luận

  • Ký: Sử ký, Bút ký, Hồi Ký

  • Truyện: Truyền thuyết, Tiểu thuyết

  • Tán: Tự, Bạt; Tế (điếu), Minh

Trang này tinh tuyển các tác phẩm của ba thể loại trên trong kho tàng văn học Trung Hoa. Nhân đây cũng tuyển chọn một số tác phẩm của tiên Nho Việt Nam để Quí Vị so sánh, thưởng lãm.

Nói tới chữ Hán thì chúng ta không thể nào bỏ qua kho tàng Hoành Phi và Câu Đối vốn rất phong phú và thiết thực trong cuộc sống. Nay xin tuyển chọn và phân loại theo chủ đề để cùng Quí Vị đọc trong lúc thư nhàn hay mượn câu chữ của tiền nhân để viết tặng người thân, bạn bè!

Phần Văn nhân - Thi sĩ là phụ Trang để giới thiệu các tác giả có tác phẩm tuyển chọn trong trang này.