Tự

南翁夢錄序

Nam Ông Mộng Lục Tự

語稱:十室之邑,必有忠信。如丘者焉,况交南人物,自昔蕃盛,豈可以偏方而遽謂無人乎哉!前人言行才調,多有可取者,至于兵火之間,書籍灰燼,遂令泯滅無聞,可不惜歟? 興思及此,尋繹舊事,遣亡殆盡,猶得百中之一二,集以為書,名之曰南翁夢錄,以備觀覽,一以揚前人之片善,一以資君子之異聞。雖則區區于小說,亦將少助于燕談。

或問予曰:君所書者,皆是善人,平生聞見,無不善乎?予應之曰:善者我所樂聞,故能記之。不善者非無,吾不記耳。曰:錄以夢名,其義安在?曰: 彼中人物,昔甚繁華,時遷事變,畧無遺迹,惟我一人,知而道之。非夢而何?達人君子,其知之乎?南翁澄自謂也。

正統三年戊午,重九日,正議大夫資治尹工部左侍郎交南黎澄孟源序

PHIÊN ÂM

Ngữ xưng "Thập nhất chi ấp, tất hữu trung tín như Khâu giả yên", huống Giao Nam nhân vật tự tích phồn thịnh, khởi khả dĩ thiên phương nhi cừ vị vô nhân hồ tai. Tiền nhân ngôn hành, tài liệu, đa hữu khả thủ giả, chí ư binh, hỏa chi gian, thư tịch hôi tận, toại linh dẫn diệt vô văn, khả bất tích dư ? Hưng tư cập thử, tầm dịch cựu sự, di vong đãi tận, do đắc bách trung chi nhất nhị; tập dĩ vi thư, danh chi viết Nam Ông mộng lục dĩ bị quan lãm, nhất dĩ dương tiền nhân chi phiến thiện, nhất dĩ tư quân tử chi dị văn, tuy tắc khu khu ư tiểu thuyết, diệc tương thiểu trợ ư yến đàm.

Hoặc vấn dư viết: "Quân sở thư giả, giai thị thiện nhân, bình sinh văn kiến vô bất thiện hồ ?" Dư ứng chi viết: "Thiện giả, ngã sở lạc văn, cố năng ký chi, bất thiện giả phi vô, ngô bất ký nhĩ ". Viết: "Lục dĩ mộng danh, kỳ nghĩa an tại ?" Viết "Bỉ trung nhân vật, tích thậm phồn hoa, thời thiên sự biến, lược vô di tích, duy ngã nhất nhân tri nhi đạo chi, phi mộng nhi hà? Đạt nhân quân tử kỳ tri chi hồ? Nam Ông, Trừng tự vị dã".

Chính Thống tam niên, Mậu Ngọ, Trùng Cửu nhật. Chính nghị Đại phu, Tư Trị doãn, Công bộ Tả Thị lang, Giao Nam Lê Trừng Mạnh Nguyên tự.

*****

DỊCH NGHĨA:

Luận ngữ có câu "Trong một cái ấp mười nhà, tất có người trung tín như Khâu này vậy", huống gì Giao Nam nhân vật phồn thịnh, chẳng lẽ vì là nơi xa xôi mà vội cho rằng không có nhân tài ? Người xưa, lời nói , việc làm, ghi chép, có nhiều điều khả thủ, nhưng qua cơn binh lửa, sách vở cháy sạch, thành ra bị mất mát không được nghe lại, chẳng đáng tiếc lắm sao ? Nghĩ tới điều này, [tôi bèn] tìm ghi việc cũ, thất lạc gần hết, trong trăm phần chỉ còn được một hai ; góp lại thành sách, tên là Nam Ông mộng lục, phòng khi có người xem tới ; một là để biểu dương việc thiện nhỏ của tiền nhân, một là để cung cấp chuyện quái dị cho quân tử , tuy chỉ là tầm thường trong tiểu thuyết, nhưng cũng để góp vui lúc yến đàm.

Hoặc hỏi tôi rằng "Những người ngài ghi, đều là kẻ thiện, vậy thì bình sinh nghe thấy lại không có chuyện bất thiện ư ?" Tôi trả lời rằng "Chuyện thiện, tôi vốn thích nghe, nên mới ghi được, bất thiện không phải không có, chẳng qua không nhớ được thôi". Lại hỏi "Lấy tên là mộng, ý nghĩa ở đâu ?" Trả lời "Nhân vật trong này, trước rất phồn hoa, đời thay việc đổi, dấu xưa không còn, còn mỗi một người biết chuyện mà thôi, không phải mộng là gì ? Đạt nhân quân tử có hiểu cho không ? Nam Ông, tên tự của Trừng vậy",

Ngày Trùng Cửu, năm Mậu Ngọ, niên hiệu Chính Thống thứ ba (1438).

Chính nghị Đại phu, Tư Trị doãn, Công bộ Tả Thị lang, Giao Nam Lê Trừng Mạnh Nguyên đề tựa.