Niết Chỉ Tâm Thống
Post date: Jun 12, 2013 6:21:57 AM
齧指心痛
周曾參，字子輿，
事母至孝。
參曾採薪山中，
家有客至。母無措，
參不還,乃啮其指。
參忽心痛，負薪以歸，
跪問其母。母曰：
「有客忽至，
吾啮指以悟汝耳。」
後人繫詩頌之，詩曰
母指方纏啮，
兒心痛不禁；
負薪歸未晚，
骨肉至情深。
Niết Chỉ Tâm Thống
Chu Tăng Sâm, tự Tử Dư,
sự mẫu chí hiếu.
Tăng thải tân san trung,
gia hữu khách chí. Mẫu vô thố,
Sâm bất hoàn. Nãi niết kì chỉ.
Sâm hốt tâm thống, phụ tân dĩ quy,
quỵ vấn kì mẫu. Mẫu viết:
“Hữu khách hốt chí,
ngô niết chỉ dĩ ngộ nhữ nhĩ.”
Hậu nhân hệ thi tụng chi, Thi viết:
Mẫu chỉ phương triền ?,
Nhân tâm thống bất cấm;
Phụ tân quy vị vãn;
Cốt nhục chí tình thâm.
DỊCH XUÔI
Cắn Ngón Tay mà Đau Trong Lòng
Tăng Sâm tự Tử Dư sống vào thời nhà Chu, là người thờ mẹ rất có hiếu. Có lần Tăng Sâm vào rừng đốn củi thì ở nhà có khách đến tìm. Mẹ ông không biết liệu thế nào vì chờ lâu mà Sâm vẫn chưa trở về, thề rồi bà bèn cắn ngón tay của mình.
Đang lúc ở trong rừng, Sâm thấy trong lòng quặn đau nên vội vàng đội củi quay về nhà. Đến nơi ông quỳ trước mặt mẹ. Mẹ nói: “Có khách đến bất chợt, ta cắn ngón tay để con biết”
Người đời sau có thơ ca tụng, thơ rằng:
Mẹ nhà cắn ngón tay,
Con quặn đau trong dạ.
Vội vàng đội cũi về,
Cốt nhục tình linh cảm.
DỊCH THƠ
Tăng Tử
Ðời Chu mạt có thầy Tăng Tử,
Thờ mẹ cha thời giữ chí thành,
Bữa thường rượu thịt ngon lành,
Cho ai, vâng cứ đinh ninh chẳng rời.
Nhà bần bạc thường vui hái củi,
Quãng mù xanh thui thủi non sâu,
Mẹ ngồi tựa cửa bóng sau,
Nhân khi khách đến, trông mau con về.
Rồi trong dạ nhân khi cùng túng,
Cắn ngón tay cho động lòng con.
Trong non bỗng chốc bồn chồn,
Quặn đau khúc ruột, bước dồn gót chân.
Quỳ dưới gối ghé gần thưa hỏi,
Lắng bên tai nghe giải nguồn cơn.
Cho hay từ, hiếu tương quan,
Non Ðồng khi lở, khôn hàn tiếng chuông.
Lý Văn Phức