08 - Tề Gia

❽ Tề Gia

Sắp Đặt Nhà Cửa Cho Chỉnh Tề

 

所謂齊其家在修其身者:人之其所親愛而辟焉, 之其所賤惡而辟焉, 之其所畏敬而辟焉, 之其所哀矜而辟焉, 之其所敖惰而辟焉;故好而知其惡, 惡而知其美者, 天下鮮矣!

Sở vị tề kì gia tại tu kì thân giả: nhân chi kì sở thân ái nhi tịch yên, chi kì sở tiện ác nhi tịch yên, chi kì sở úy kính nhi tịch yên, chi kì sở ai căng nhi tịch yên, chi kì sở ngao nọa nhi tịch yên. Cố hảo nhi tri kì ác, ác nhi tri kì mỹ giả, thiên hạ tiên hĩ!

Nói rằng muốn sửa sang cho nhà mình được chỉnh tề tốt đẹp (tề gia) trước hết phải sửa mình (tu thân). Chính là vì con người ta đối với những người thân yêu của mình thường có sự thiên lệch,  đối với những người mình kính sợ,  thường có sự thiên lệch,  đối với những người mình thương xót,  thường sự thiên lệch;  đối với những người mình coi thường ngạo mạn,  cũng thường có sự thiên lệch. Cho nên yêu thích ai mà thấy được chỗ xấu của người ấy,  ghét bỏ ai mà thấy được chỗ tốt của người ấy,  là điều hiếm có trong thiên hạ vậy.

 

故諺有之曰:「人莫知其子之惡, 莫知其苗之碩。」此謂身不修不可以齊其家。

Cố ngạn hữu chi viết: “nhân mạc tri kì tử chi ác, mạc tri kì miêu chi thạc.” Thử vị thân bất tu bất khả dĩ tề kì gia.

Cho nên ngạn ngữ có câu rằng: "Người ta không ai biết được cái xấu của con mình,  không ai biết được lúa má trong đám ruộng nhà mình là tốt tươi". Như vậy cho nên không sửa mình (tu thân) thì không thể làm cho nhà mình chỉnh tề tốt đẹp (tề gia).