OM 130 Mejju-Ġunju 2012

Nru. 130 Mejju — Ġunju 2012____________________________________________________________________________________________

Omm Luċija ma emmnithiex

(minn “Fatima in Lucia’s Own Words”, silta mit- Tieni Memoir)

Bil-għajnuna tal-Mulej twajjeb, din id-dehra tajjritli s-sħab minn ruħi u erġajt ksibt il-paċi. L-imsejkna ommi inkwetat iżjed u iżjed, hekk kif rat il-folol li ġew bil-gzuz mill-inħawi kollha.

“Dawn in-nies imsejkna,” qalet, “jiġu hawn, imqarrqin mill-ingann tiegħek, tista’ sserraħ rasek, u tassew jien ma nafx x’nista’ nagħmel biex niftħilhom għajnejhom.”

Wieħed raġel imsejken li ftaħar li għaddiena biż-żmien, li għajjarna u li saħansitra wkoll wasal li tana xeba’, staqsa lill-ommi darba waħda:

“Allura, Maria Rosa, inti xi tgħidli dwar id-dehriet ta’ bintek?”

“Ma nafx,” weġbitu. “Jidhirli li m’hi xejn ħlief ħlieqa, li qed tqarraq b’nofs id-dinja.”

“Toqgħodx tgħid hekk tgħajjat, li ma jmurx joqtolha xi ħadd. Naħseb li hemm nies f’dawn l-inħawi li jixtiequ ħafna jagħmlu hekk.”

“Ara, ma jimpurtanix, sakemm iġgħaluha tistqarr il-verità. Ngħid għalija, jien dejjem ngħid il-verità, sew kontra wliedi, jew xi ħadd ieħor, jew saħansitra kontra tiegħi innifsi.”

U, tassew, hekk kien. Ommi dejjem qalet il-verità, saħansitra kontra tagħha nnifisha. Aħna, wliedha, midjunin lejha għal dan l-eżempju tajjeb.

Jum wieħed, iddeċidiet li terġa’ tipprova iġġgħelni nirtira kull ma kont għedt, skond ma’ qalet hi. Waħħlet f’rasha li l-għada stess terġa’ teħodni d-dar tal-kappillan. Kif inkun hemm, jien kelli nistqarr li kont gdibt, nitlob maħfra, u nagħmel kwalunkwe penitenza li r-Reverenza Tiegħu jidhirlu xieraq li jġgħalni nagħmel. Din id-darba l-attakk kien tant qawwi, li ma kontx naf x’kelli nagħmel. Aħna u sejrin, kif wasalt ħdejn id-dar taz-ziju, dħalt niġri biex ngħid lil Ġaċinta, li kienet għadha fis-sodda, x’kien qed jiġri. Imbagħad ħriġt malajr u mort wara ommi. Fir-rakkont tiegħi dwar Ġaċinta, jien diġà għedt lill Eċċellenza Tiegħek dwar is-sehem tagħha u ta’ ħuha f’din il-prova li l-Mulej kien bagħtilna, u kif huma talbu waqt li stennewni ħdejn il-bir, u l-bqija.

Aħna u mexjin, ommi ppridkatli prietka mill-aqwa. Ħin minnhom, jien nitriegħed għedtilha: “Iżda, ma, kif nista’ ngħid li ma rajtx, meta rajt?” Ommi ma qalet xejn. Meta qrobna lejn id-dar tal-kappillan, qalet: “Ara inti isma’ x’qed ngħidlek! Li rrid jien hu li inti tgħid il-verità. Jekk rajt, għid hekk! Iżda jekk ma rajtx, ammetti li gdibt.”

Mingħajr iktar diskors, tlajna t-taraġ, u l-qassis twajjeb laqgħana bi ħlewwa mill-aqwa, u kważi nista’ ngħid b’imħabba, fl-uffiċju tiegħu. Hu staqsieni bir-reqqa, iżda bl-ikbar ġentilezza, u nqeda b’diversi tattiċi biex jara jekk nikkontradixxix lili nnifsi, jew jekk ma nkunx konsistenti fid-dikjarazzjonijiet tiegħi. Fl-aħħar, bagħtna, filwaqt li għolla spallejh, qisu ried ifisser: “Ma nistax naqbad art ta’ dan kollu!”

It-Theddid tal-Amministratur

Ma laħqux għaddew ħafna jiem, meta l-ġenituri tiegħi u z-zijiet irċevew l-ordni mingħand l-awtoritajiet, biex l-għada, fil-ħin stabbilit, jidhru quddiem l-Amministrazzjoni, iz-ziju ma’ Ġaċinta u Franġisku, u missieri miegħi. l-Amministrazzjoni hija f’Vila Nova de Ourém; u hekk kellna nimxu madwar tlett mili, distanza kbira ħafna għal tlett itfal żgħar. F’dawk iż-żminijiet, l-uniku mezz ta’ trasport kien jew saqajna t-tnejn jew li tirkeb fuq xi ħmar. Iz-ziju mill-ewwel bagħat risposta li kien se jidher huwa nnifsu, iżda rigward uliedu, hu ma kienx se jeħodhom.

“Huma, bil-mixi? Ma jifilħux għall-vjaġġ,” qal, “u billi m’humiex imdorrijin jirkbu, qatt mhu se jirnexxilhom iżommu fuq dahar il-ħmar. U hu x’inhu, ma jagħmilx sens li ttella’ żewġt itfal bħal dawk il-qorti.”

Il-ġenituri tiegħi ħasbuha mod ieħor, anzi bil-maqlub.

“Binti se tmur. Ħalliha twieġeb għaliha nifisha. Min-naħa tiegħi, jien ma nifhem xejn f’dawn l-affarijiet. Jekk qiegħda tigdeb, tkun ħaġa tajba li hi tkun ikkastigata minħabba f’hekk.”

Kmieni ħafna, l-għada filgħodu, rikkbuni fuq dahar il-ħmar, li waqajt minn fuqu tlett darbiet matul il-vjaġġ, u mort hemm akkompanjata minn missieri u z-ziju. Naħseb li kont diġà għedt lill-Eċċellenza Tiegħek kemm Ġaċinta u Franġisku batew dak in-nhar għax ħasbu li jien kont se niġi maqtula. Min-naħa tiegħi, l-iktar li weġġgħani, kienet l-indifferenza li wrew lejja l-ġenituri tiegħi. Dan deher iktar ċar, billi stajt nara b’liema għożża z-zija u z-ziju ġiebu ruħhom ma’ wliedhom. Waqt li konna sejrin niftakar li bdejt naħseb bejni u bejn ruħi: “Kemm huma differenti l-ġenituri tiegħi miz-ziju u z-zija. Huma jagħtu lilhom infushom għall-uliedhom, filwaqt li l-ġenituri tiegħi jerħuni bl-ikbar indifferenza, u jħalluhom jagħmlu bija li jridu! Iżda jien għandi nieħu paċenzja,” fakkart lili nniffsi fil-fond ta’ qalbi, “ladarba dan ifisser li jkolli l-ferħ li nbati iktar għall-imħabba tiegħek, Ja Alla tiegħi, u għall-konverżjoni tal-midinbin.” F’dan il-ħsieb kont insib il-faraġ dejjem u f’kull waqt.

Fl-uffiċċju tal-Amministrazzjoni, kont mistħarrġa mill-Amministratur, fil-preżenza ta’ missieri, z-ziju u diversi rġiel oħra li kienu barranin għalija. L-Amministratur kien determinat li jġiegħelni nikxef is-sigriet u li nwiegħdu li qatt ma nerġa’ mmur lura lejn il-Cova da Iria. Biex jilħaq dan il-għan, ma ħallhiex barra la wegħdiet, lanqas theddid. Meta ra li ma kien se jasal imkien, ħallieni, madankollu qal li għad jilħaq l-għan tiegħu, ukoll jekk ikollu joqtolni. Imbagħad hu widdeb bl-aħrax liz-ziju talli ma segwiex l-ordnijiet tiegħu, u fl-aħħar ħalliena mmorru d-dar.

Inkwiet fil-Familja ta’ Luċija

Fi ħdan il-familja tiegħi stess, kien hemm inkwiet ġdid, u weħelt jien bih. Il-Cova da Iria kienet biċċa art tal-ġenituri tiegħi. Fil-wied kienet iktar għammiela, u hemm konna nkabbru qamħirrum, ħxejjex tal-ikel, piżelli u ħxejjex tal-ikel oħra. Fuq il-ġnub tal-għolja kienu jikbru siġar taż-żebbuġ, ballut, u ġandar. Issa, minn meta in-nies bdew imorru hemm, ma stajna inkabbru assulutament xejn. Kollox kien misħuq mis-saqajn. Billi l-biċċa l-kbira kienu jiġu rekbin, l-annimali tagħhom kienu jieklu kull ma kienu jsibu u ħarrbtu kullimkien. Ommi bkiet it-telfa tagħha: “Int, issa,” qaltli, “meta tkun trid tiekol xi ħaġa, mur itlobha lis-Sinjura!” Ħuti l-bniet komplew magħha: “Iva, inti tista’ tieħu kull ma jikber fil-Cova da Iria!”

Dawn il-kummenti nifduli qalbi, tant li bilkemm kont nissogra nieħu biċċa ħobż biex niekol. Biex iġġagħalni ngħid il-verità, kif qalet hi, ommi, iktar iva milli le, kienet ittini xeba’ kbira bil-lasta tal-ixkupa jew b’xi zokk mill-gozz ħatab ta’ ħdejn in-nar. Iżda minkejja dan, ta’ omm li kienet, hi imbagħad kienet tipprovva tqawwili saħħti li bdiet tmur lura. Hi kienet kollha mogħdrija meta kienet tarani daqshekk magħluba u wiċċi isfar, u kienet tibża’ li stajt nimrad. Imsejkna omm! Issa, ċertament, li nifhem kif tassew kienet is-sitwazzjoni tagħha, kemm jiddispjaċini għaliha! Tassew, kellha raġun li taħseb li ma kienetx tistħoqqli grazzja bħal dik, u għalhekk taħseb li kont qed nigdeb.

Bi grazzja speċjali mingħand il-Mulej Tagħna, qatt ma ħassejt l-iċken ħsieb jew sentiment ta’ għadab dwar il-mod kif ġabet ruħha miegħi. Hekk kif l-Anġlu kien ħabbar li Alla se jibgħatli t-tbatijiet, jien dejjem rajt l-id ta’ Alla f’dan kollu. L-imħabba, l-għożża u l-ġieħ li kont obbligata lejha, baqgħu jikbru, daqslikieku jien kont l-iktar waħda miżmuma b’għożża. U issa, jien iktar nafulha talli trattatni hekk, milli kieku baqgħet iżżommni fil-fsied u ż-żegħil.

L-Ewwel Direttur Spiritwali ta’ Luċija

Jidhirli li kien matul dan ix-xahar li ġie jinterrogani għall-ewwel darba Rev Dr. Formigão. L-interrogazzjoni tiegħu kienet serja u bir-reqqa. Għoġobni ħafna, għax kellimni ħafna dwar il-prattika tal-virtù, u għallimni diversi modi kif nitħarreġ fiha. Hu wrieni santa ta’ Sant Anjeże, qalli dwar il-martirju tagħha u ħeġġiġni biex nimitaha. Ir-Reverenza Tiegħu baqa’ jiġi kull xahar biex jinterrogani, u dejjem kien jispiċċa billi jagħtini xi parir tajjeb, li kellu jgħinni spiritwalment. Jum wieħed qalli:

“Binti, int għandek tħobbu ħafna lill-Mulej Tagħna, għal dawk il-favuri u l-grazzji kollha li qed jagħtik.”

Dawn il-kliem tant kellhom effett fuq ruħi li, minn hemm il-quddiem, ksibt id-drawwa li l-ħin kollu ngħid lill-Mulej tagħna: “Alla tiegħi, inħobbok, b’radd il-ħajr tal-grazzji li tajtni." Tant kont inħobb din il-ġakulatorja, li għaddejtha lil Ġaċinta u lil ħuha, u li tant għoġbithom li, f’nofs il-logħob l-iktar eċitanti, Ġaċinta kienet tistaqsi: “Mela nsejt tgħid lill-Mulej tagħna kemm tħobbu għall-grazzji li tana?”

Mitfugħin il-ħabs f’Ourém

Sadattant kien sebaħ jum it-13 ta’ Awwissu. Sa mill-lejliet, ġmiegħi kienu bdew jaslu minn kull naħa. Huma kolla riedu jarawna u jistaqsuna, u jirrikmandawlna it-talbiet tagħhom, sabiex inkunu nistgħu ngħadduhom lill-Verġni l-iktar Qaddisa. F’nofs dik il-folla kollha, aħna konna qisna ballun f’idejn it-tfal subien waqt il-logħob. Aħna konna imġebbdin ’l hawn u ’l hinn, kulħadd jistaqsina l-mistoqsijiet mingħajr ma jatuna ċans inwieġbu lil xi ħadd. Fil-qalba ta’ din it-tgeġwiġija kollha, wasal ordni mingħand l-Amministratur, biex jgħidli mmur id-dar taz-zija, fejn hu kien qed jistennieni. Missieri rċieva n-notifika u kien hu li ħadni hemm. Meta wasalt, hu kien f’kamra mal-kuġini tiegħi. Hu interrogana hemmhekk, u għamel sforzi ġodda biex iġiegħelna nikxfu s-sigriet u biex inwiegħdu li aħna qatt ma konna se mmorru lejn il-Cova da Iria. Billi ma kiseb xejn, hu ordna lill-missieri u liz-ziju biex jeħduna d-dar tal-kappillan.

M’inix se naħli l-ħin issa biex noqgħod ngħid lill-Eċċellenza Tiegħek dwar kull ma ġara matul il-priġunerija tagħna, għax inti diġà tafu kollu. Kif jien kont fissirt qabel lill-Eċċellenza Tiegħek, dak li l-iktar ħassejt u li nissili l-ikbar tbatija f’dik l-okkażżjoni kien li kont abbandunata għalkollox mill-familja tiegħi; u dan jgħodd ukoll għall-kuġini ż-żgħar tiegħi. Wara dan il-vjaġġ jew priġunerija, għax tassew jien ma nafx x’naqbad insejjaħlu, jien erġajt lura d-dar, sa fejn nista’ niftakar, fil-15 ta’ Awwissu. Biex niċċelebraw il-wasla tiegħi, huma mill-ewwel bagħtuni noħroġ in-nagħaġ u mmur neħodhom biex jirgħu. Iz-ziju u z-zija riedu lil uliedhom joqgħodu magħhom id-dar, u għalhekk bagħtu lil ħuhom Ġanni minflokhom. Billi kien diġà sar ħafna ħin, aħna bqajna fil-qrib tar-raħal żgħir tagħna, f’post msejjaħ Valinhos.¹

Dak li ġara wara, hu magħruf ukoll mill-Eċċellenza Tiegħek, għalhekk lanqas m’jien se naħli ż-żmien hawn biex niddeskrivihulek. Għal darb’ oħra il-Verġni l-iktar Imbierka irrikmandatilna l-prattika tas-sagrifiċċju, u temmet billi qalet:

“Itolbu, itolbu ħafna, u għamlu sagrifiċċji għall-midinbin; għax ħafna erwieħ imorru l-infern, minħabba li m’hemm ħadd li jissagrifika ruħu u jitlob għalihom.”

______________________________________________

¹ Kemm hawn u kif ukoll f’postijiet oħra Luċija ssemmi li d-dehra seħħet f’Valinhos fil-15 ta’ Awwissu, jiġifieri fil-jum meta reġgħet lura minn Vila Nova de Ourém. Dan huwa żball; il-jum li reġgħet lura minn Ourém żgur li kien il-15 ta’ Awwissu, iżda d-dehra seħħet il-Ħadd ta’ wara, 19 ta’ Awwissu 1917.

Penitenzi u Sagrifiċċji

Ftit tal-jiem wara, waqt li konna mexjin bin-nagħaġ tagħna għal għonq it-triq, jien sibt biċċa ħabel li kien waqa’ minn xi karettun. Ġbartu, u sempliċement hekk, irbattu ma’ jdejja. Wara ftit indunajt li l-ħabel kien qed iweġġgħani.

“Ara, dan iweġġa’!” jien għidt lill-kuġini tiegħi. “Aħna nistgħu norbtuh ma’ qaddna u noffru dan is-sagrifiċċju lil Alla.”

It-tfal imsejkna mill-ewwel qablu ma dan is-suġġeriment tiegħi. Aħna mbagħad bdejna naqsmuh bejnietna t-tlieta, billi qiegħdnih fuq ġebla u nagħtuh daqqiet bix-xafra taqta’ ta’ biċċa ġebla oħra li qdietna minflok sikkina. Jew minħabba l-ħxuna jew il-ħruxija tal-ħabel, jew minħabba li aħna xi kultant issikkajnih iżżejjed, dan l-istrument ta’ penitenza sikwit ikkawżalna tbatija tal-biża’. Minn żmien għal ieħor, Ġaċinta ma kenitx tiflaħ iżżomm id-dmugħ, tant kien kbir l-uġigħ li kkawżalha. Kull meta jien ħeġġiġtha biex tneħħih, hi wieġbet: “Le! Irrid noffri dan is-sagrifiċċju bħala tpattija lill-Mulej Tagħna, u għall-konverżjoni tal-midinbin.”

Darb’ oħra konna qegħdin nilgħabu, naqtgħu ix-xtieli żgħar mill-ħitan u ngħaffġuhom bejn idejna biex nisimgħuhom ifaqqgħu. Waqt li Ġaċinta kienet qed taqta’ dawn ix-xtieli, mid-dehra qabdet xi ftit ħurrieq u tniggżet. Bilkemm laħqet ħasset l-uġigħ li ma għafsithomx iktar f’idejha, u qaltilna: “Ara! Ara! Hawn xi ħaġa oħra li biha nistgħu ngħakksu lilna nfusna!” Minn dak inhar, ħadna d-drawwa li kultant nolqtu saqajna apposta mal-ħurrieq, sabiex noffru lil Alla iktar minn dawn is-sagrifiċċji.

Jekk m’inix sejra żball, kien matul dan ix-xahar li qbadna d-drawwa li nagħtu lit-tfal iż-żgħar foqra, l-ikel tagħna ta’ nofsinhar, kif diġà iddeskrivejt lill-Eċċellenza Tiegħek fir-rakkont tiegħi dwar Ġaċinta. Kien matul dan ix-xahar ukoll, li ommi bdiet tħossha ftit iktar fil-paċi. Kienet tgħid: “Li kieku kien hemm imqar xi persuna oħra li rat xi ħaġa, kieku, forsi kont nemmen! Iżda fost dawk in-nies kollha, huma l-uniċi nies li raw xi ħaġa!”

Issa, matul dan ix-xahar li għadda, diversi nies bdew jgħidu li kienu raw affarijiet differenti. Xi wħud kienu raw lill-Madonna, oħrajn, diversi sinjali fix-xemx, u l-bqija. Ommi qalet: “Qabel jien kont naħseb, li jekk ikun hemm imqar xi persuna oħra li rat xi ħaġa, imbagħad kont nemmen; iżda issa, tant nies jgħidu li raw xi ħaġa, u jien xorta ma nemminx!” Dik il-ħabta, missieri wkoll beda jaqbeż għalija u jsikket lil dawk li bdew iċanfruni; kif kien imdorri jgħid: “Aħna ma nafux jekk hix verità, iżda lanqas ma nafu jekk hix gidba.”

Kien dak iż-żmien li z-ziju u z-zija, imdejqin mill-fittaġni żejda ta’ dawk il-barranin kollha li kienu l-ħin kollu jridu jarawna u jkellmuna, bdew jibgħatu lil binhom Ġanni biex jirgħa l-merħla, u huma stess baqgħu id-dar ma Ġaċinta u Franġisku. Ftit wara, spiċċaw biex biegħu in-nagħaġ għalkollox. Minħabba li ma kontx nieħu gost bil-kumpanija ta’ ħadd iktar bdejt noħroġ waħdi bin-nagħaġ. Kif diġà għedt lill-Eċċelenza Tiegħek, kull meta kont inkun fil-qrib, Ġaċinta u ħuha kienu jiġu ħdejja; u meta il-mergħa kienet tkun il-bogħod huma kienu jkunu jistennewni meta nkun rieġa’ lura lejn id-dar. Tassew nista’ ngħid li dawn kienu tassew jiem sbieħ. Waħdi, qalb in-nagħaġ tiegħi, sew fuq il-qċaċet tal-għoljiet jew isfel fil-qigħan tal-widien, jien ikkontemplajt is-sbuħija tas-smewwiet u raddejt ħajr lil Alla t-tajjeb għall-grazzji kollha li kien xerred fuqi. X’ħin il-leħen ta’ waħda minn ħuti fixkel is-solitudni tiegħi, li għajjtitli biex immur lura d-dar sabiex inkellem lil xi persuna jew oħra li kienet ġiet tistaqsi għalija, ħassejt dispjaċir kbir, u l-faraġ waħdieni kien li nkun nista’ noffri wkoll sagrifiċċju ieħor lill-għażiż Mulej tajjeb tagħna.

Jum wieħed, tlett irġiel ġew biex ikellmuna. Wara li għamlulna l-mistoqsijiet tagħhom, li kienu kollox barra ta’ gost, huma telqu b’dan il-kumment: “Qisu li tiddeċiedu li tgħidu dak is-sigriet tagħkom. Jekk le, l-Amministratur għandu f’moħħu li jneħħilkom ħajjitkom!” Ġaċinta, wiċċha jixgħel bil-ferħ li bl-ebda mod ma ppruvat taħbi, qalet: “Hekk tajjeb! Jien tant inħobb lill-Mulej Tagħna u lill-Madonna, u b’hekk dalwaqt se narawhom!” Xterdet ix-xniegħa li l-Amministratur tassew kien bi ħsiebu joqtolna. Dan ġiegħel lil ziti, li kienet miżżewġa u kienet toqgħod Casais, tiġi d-dar tagħna apposta biex teħodna magħha d-dar tagħha, għax kif fissret hi: “Jien ngħix f’distrett ieħor u, għalhekk, dan l-Amministratur ma jistax imisskom hemm.” Iżda l-pjan tagħha qatt ma seħħ, għax aħna ma ridniex immorru, u weġibna: “Jekk joqtluna, xorta waħda; immorru l-Ġenna!”