Ο Φιλήμονας και η Βαυκίδα ήταν ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ζούσε σε ένα μικρό χωριό. Ήταν φτωχοί, αλλά πολύ φιλόξενοι και καλοσυνάτοι. Είχαν περάσει τη ζωή τους μαζί, βοηθώντας ο ένας τον άλλον και ζώντας σε αρμονία.

Μια μέρα, ο Δίας και ο Ερμής κατέβηκαν στη γη μεταμφιεσμένοι σε φτωχούς ταξιδιώτες. Αναζητούσαν καταφύγιο και τροφή, αλλά κανείς στο χωριό δεν τους δεχόταν 

Τελικά, έφτασαν στο μικρό σπίτι του Φιλήμονα και της Βαυκίδας. Το ζευγάρι, παρόλο που δεν είχε πολλά, τους καλωσόρισε με ανοιχτές αγκάλες και προσέφερε ό,τι είχαν για φαγητό.

Κατά τη διάρκεια του γεύματος, οι θεοί αποκάλυψαν την ταυτότητά τους και είπαν στο ζευγάρι να τους ακολουθήσουν στο βουνό. 

Από την κορυφή του βουνού, οι Φιλήμονας και Βαυκίδα είδαν το χωριό τους να καταστρέφεται από πλημμύρα, ως τιμωρία για την απροθυμία των κατοίκων να φιλοξενήσουν τους θεούς. Ωστόσο, το μικρό τους σπίτι μετατράπηκε σε έναν πανέμορφο ναό.

Ο Δίας ρώτησε το ζευγάρι τι επιθυμούσαν ως ανταμοιβή για τη φιλοξενία τους. Ο Φιλήμονας και η Βαυκίδα ζήτησαν να γίνουν ιερείς του ναού και να πεθάνουν μαζί, ώστε να μην χρειαστεί να ζήσει ο ένας χωρίς τον άλλον.