20150801 - Eindhoven Airport dreigde dit jaar in de knel te komen met de geluidsnormen

Bron: Eindhovens Dagblad, zaterdag 1 augustus 2015, Bart-Jan van Rooij, ed.nl

'Met onze procedures is niets mis'

Eindhoven Airport moet zich houden aan de geluidsregels. Maar in die regels zit een beetje rek. Was er dus ruimte om een toestel in zeer slecht weer te laten uitwijken? Volgens Airport-baas Meijs niet.

Hij kan het niet vaak genoeg benadrukken: de Transavia- vlucht van afgelopen zaterdag zat nog níet in nood. Geen crisis, dus geen toestemming voor landing. Voor Eindhoven Airport-directeur Joost Meijs doet de vraag of het toestel niet tóch permissie had moeten krijgen om in Eindhoven aan de grond te komen niet ter zake. Ondanks het bar slechte weer die dag: urenlang gaf het KNMI 'code rood' af voor Noord- en Zuid-Holland en op Schiphol liep de wachttijd op omdat toestellen problemen hadden met landen. Voor de piloten van de op dat moment boven Rotterdam rondcirkelende Transavia-kist met 'spugende passagiers aan boord', was Eindhoven de meest logische optie. Hier was het immers veel minder slecht weer. Toch kregen de piloten nul op het rekest.

Vindt u achteraf dat er door het Transavia-toestel te weigeren niet een onnodig groot risico werd genomen? Uiteindelijk moesten de piloten een noodlanding maken op Schiphol.

Joost Meijs: "Er zijn uitvoerige en zeer duidelijke procedures in de luchtvaart. Die zijn er juist voor de veiligheid, om onvoorziene omstandigheden zoveel mogelijk uit te sluiten. Er zitten hier op Eindhoven Airport geen personen die zelf een inschatting maken, niet op de grond en niet in de verkeerstoren. Geen personen die het weer elders in de gaten houden en aan de hand van eigen interpretatie beslissen of het hier veiliger is. En dat is maar goed ook: daar zijn procedures voor. Maar één persoon bepaalt of er sprake is van een noodsituatie en dat is de piloot."

In de verkeerstoren zitten militairen omdat Eindhoven Airport eigenlijk een militaire vliegbasis is die ook in gebruik is voor de burgerluchtvaart. Defensie liet op vragen over het voorval met de Transavia-vlucht weten dat de beslissing werd genomen door de afdeling burgerluchtvaart. Het heeft allemaal te maken met geluidsregels. Is geluidsoverlast belangrijker dan veiligheid?

"In april heeft Eindhoven Airport een zogeheten Notam uitgegeven. Dat is een mededeling voor alle gebruikers van het luchtruim. Daarin staat dat de luchthaven geen uitwijkluchthaven meer is voor de burgerluchtvaart. Behalve als er sprake is van een noodsituatie, al dan niet van medische aard."

Waarom moest dat al in april gebeuren? Heeft Eindhoven Airport dan niet gewoon te veel vluchten op de planning gezet?

"In het eerste kwartaal bleken we boven onze begroting te zitten voor die maanden, met de drukke zomermaanden nog in aantocht. Als een toestel dat bijvoorbeeld eigenlijk iets na acht uur 's ochtends zou binnenkomen er eerder is, voor achten, dan gebruiken we meer geluidsruimte. Bepaalde tijdsperiodes drukken zwaarder op je geluidsruimte. Datzelfde geldt voor toestellen die voor elf uur 's avonds zouden binnenkomen en die later zijn. In de eerste drie maanden bleken toestellen vaker iets te vroeg of te laat. Als je er in december achter komt dat je ruimte op is, kun je de luchthaven natuurlijk niet een paar weken dichtgooien. Om te voorkomen dat we meer geluidsruimte zouden gebruiken dan met de omgeving overeengekomen, hebben we besloten de maatregel te nemen en geen uitwijkluchthaven meer te zijn voor dit jaar.

Komt dat dan zo vaak voor? Dat toestellen uitwijken naar Eindhoven Airport zonder dat het écht moet?

"Daar is in zijn algemeenheid niets over te zeggen. Ik weet niet hoeveel uitwijkers we dit jaar gehad zouden hebben. Maar als er een mistwolk hangt boven een Belgische luchthaven kan het zomaar zijn dat opeens meerdere toestellen hier willen landen. Dat is misschien maar een klein aandeel op het aantal vluchten dat per jaar hier wordt uitgevoerd. Maar als het een paar maal gebeurt, heeft dat gevolgen voor de geluidsruimte. Wij zeggen nu dus dat toestellen moeten uitwijken naar andere luchthavens."

Het ED beschikt over stukken van de Alderstafel, de overlegclub van omwonenden, gemeenten en Airport. Het draait om afspraken die gemaakt zijn in 2013, nadat een jaar eerder de voor dat jaar afgesproken geluidsruimte door Eindhoven Airport is overschreden. In overleg met partijen aan de Alderstafel is toen afgesproken dat deze overtreding in het jaar 2013 zou worden gecompenseerd. En dat in de jaren daarna bij de planning door Eindhoven Airport een reserve van tien procent zou worden opgenomen. Dan is het toch merkwaardig dat halverwege dit jaar een toestel dat wil uitwijken van Rotterdam naar Eindhoven geweigerd wordt met als argument dat de geluidsruimte 'vol' zit. Er is tenslotte een marge.

"Er wordt een koppeling gemaakt tussen die tien procent marge en uitwijken in dit geval. De marge die wij in de planning hanteren, is bedoeld om onvoorziene omstandigheden in onze schema's op te vangen. Bijvoorbeeld het toestel dat later binnenkomt dan verwacht. De marge die wij in 2013 met de omgeving zijn overeengekomen moest ons de zekerheid bieden dat een overschrijding zich in de toekomst niet meer zal voordoen. Omdat in april bleek dat we boven de begroting zaten is die Notam opgesteld."

Leden van de Tweede Kamer reageerden onthutst op de weigering om het toestel in Eindhoven te laten landen. Er zijn kamervragen gesteld en er is een debat geëist met staatssecretaris Wilma Mansveld over de kwestie. Vindt u dat procedures opnieuw tegen het licht moeten worden gehouden? Wat moet er veranderen?

"Niets. Aan de kant van de luchthaven zijn alle procedures duidelijk en goed. Ik kan me de vragen goed voorstellen maar dat wil niet zeggen dat er ook iets moet veranderen. Of er aangaande de procedures van piloten iets moet veranderen, weet ik niet. Ik kan niet inschatten waarmee een piloot allemaal te maken krijgt als wordt aangegeven dat een toestel in nood zit. Ik weet niet wat daarvoor de richtlijnen zijn."

De Onderzoeksraad voor de Veiligheid stelt mogelijk een onderzoek in nadat het toestel een noodlanding maakte op Schiphol. Is Eindhoven Airport al benaderd om de gang van zaken in de verkeerstoren te onderzoeken?

"Nee, niet dat ik weet. Als de raad een onderzoek instelt, zullen wij alle benodigde gegevens ter beschikking stellen. Het is goed als er een onderzoek komt."

Dan nog iets anders: de Alderstafel. Waarbij het Hans Alders niet is gelukt om tot een gedragen advies te komen over de groei van Eindhoven Airport. De milieugroepering, omwonenden en twaalf gemeenten staan niet achter het uiteindelijke advies. In de stad gaan stemmen op om Eindhoven te laten bemiddelen, om een alles-of-niets-poging te doen, iedereen aan tafel te krijgen voor een akkoord. Hoe denkt u daarover?

"Dat is echt een gepasseerd station. Er is maandenlang gepraat. Nu ligt het advies bij de staatssecretaris en de Tweede Kamer. Het is nu aan hen."