201207dd - Nieuwsbrief 2012-07

Juli 2012

Platform De 10 geboden voor Eindhoven Airport

Van het juridisch front: beperking van de overlast in het weekend

De BOW heeft samen met de BMF verschillende juridische procedures gevoerd om de geluidsoverlast door vliegverkeer in het weekend te beperken. Op 22 februari 2012 besloot de bestuursrechter in Den Bosch in hoger beroep dat de zogeheten 1/3 regeling (die het aantal vluchten op een weekenddag beperkt tot 1/3 van het aantal op een doordeweekse dag) door Defensie ten onrechte uit de beschikking 2010-2011 was geschrapt. Dit is al de tweede keer dat de rechter een dergelijke uitspraak doet vlak nadat de beschikking waarop deze betrekking heeft is verlopen. Daar schiet de omgeving dus op korte termijn weinig mee op.

Omdat echter de beschikking 2012-2013 als twee druppels water lijkt op de voorgaande, hebben BOW en BMF ook tegen deze beschikking weer bezwaar aangetekend. Defensie probeert dit nu via allerlei trucs te verhinderen en stelt bijvoorbeeld dat het bezwaar te laat zou zijn ingediend. Defensie neemt daarbij - anders dan in voorgaande jaren - niet de datum van de publicatie in de Staatscourant als uitgangspunt, maar de (eerdere) datum waarop de beschikking aan Eindhoven Airport is verzonden. Hiertegen hebben BOW en BMF weer beroep aangetekend bij de bestuursrechtbank en tegelijkertijd om een versnelde behandeling gevraagd. Die versnelde behandeling is intussen door de rechtbank toegezegd.

De vrees dat de bestuursrechter nu wel eens een uitspraak zou kunnen doen terwijl de beschikking waar het om gaat nog loopt, heeft Eindhoven Airport er toe gebracht deze zaak aanhangig te maken bij de Raad van State. De BOW en de BMF zijn zich op een verweer aan het voorbereiden, maar hopen eigenlijk dat de druk nu zo groot wordt dat Eindhoven Airport - zoals ook door de rechtbank bij een tussenvonnis vorig jaar al werd gesuggereerd - wil gaan overleggen over een weekendregeling die voor alle partijen acceptabel is.

Klaas Kopinga

Luchtkwaliteit en het vliegveld

Er bereiken ons tegenstrijdige berichten over de rol van het vliegveld in de regionale luchtkwaliteit.

Enerzijds is er in onze kringen het verhaal over de zwarte aanslag op de tuinstoelen en het wasgoed en dat het naar kerosine zou stinken.

Anderzijds heeft de provincie onderzoek gedaan en van 1 april tot 1 november 2010 bij de Spottersweg de concentraties van een aantal wettelijk genormeerde stoffen bepaald. Voor de belangrijkste stoffen NO2 , PM2.5 en PM10 levert dat grofweg de gangbare zomerwaarden voor de achtergrond in verstedelijkt gebied waar geen druk verkeer is. Uit de “windroos” blijkt geen verband met het vliegveld.

Je kunt meerdere verklaringen voor de tegenstrijdigheid verzinnen. De tuinstoelmensen verbeelden zich wat, of niet maar de aanslag komt dan vooral van het autoverkeer, of de provincie heeft de verkeerde grootheden gemeten, of men had aan de “opstijgende” kant van de baan moeten meten. Of een combinatie.

Er is in elk geval één nieuwe trend in de discussies over de luchtkwaliteit, en dat is dat er meer aandacht komt voor de rol van de fijnste deeltjes binnen het fijne stof, het ultrafijne stof. In het jargon PM0.3 (deeltjes met een diameter < 0.3 µm). Je praat dan in feite over nanodeeltjes. Pas sinds kort is deze categorie fatsoenlijk te meten. Er wordt druk op de politiek uitgeoefend om dat te gaan doen (zie volgende punt).

Er is nog te weinig bekend over deze categorie. De schaarse meetresultaten suggereren dat ultrafijnstof (PM0.3)  lokaler is dan gewoon fijn stof (PM10). Bij een test bij Harderwijk wees de PM10 – windroos naar het oosten (mogelijk de Duitse bruinkool), en wees de PM0.3 – windroos naar het dichtstbijzijnde stoplicht.

De literatuur koppelt aan ultrafijn stof relatief zware volksgezondheidseffecten.

Men kan dus wel verzinnen dat het wasgoed geteisterd wordt door ultrafijn stof, maar of dat zo is weet op dit moment niemand. Het probleem verdient aandacht. Slimme ideeën hierover neem ik gaarne in ontvangst.

Bernard Gerard

Gesprek wethouder Helms – buurtorganisatie Acht en Achtse Barrier

Eindhoven meet de luchtkwaliteit

In het verlengde van de acties rondom het vliegveld is er contact gegroeid met o.a. bewoners-organisaties in Best-Zuid, Acht en de Achtse Barrier. Die clubs hebben begrijpelijke zorgen, waarvan het vliegveld er één is. Daarnaast ook de snelweg, het spoor en (bij Acht) het industrieterrein. In Best heeft die cumulatie de aanzet gegeven tot vier geluidsmeetposten.

Tot nu toe gaf Eindhoven geen sjoege. Er heeft echter zeer onlangs een gesprek plaatsgevonden tussen het Leefbaarheidsteam Achtse Barrier en de wijkraad Acht enerzijds, en enkele Eindhovense gemeenteraadsleden en wethouder Helms anderzijds. Wethouder Helms werd vergezeld door zijn ambtelijke projectleider Verhoeven.

Dit was een goed gesprek. De bewonersorganisaties hebben een voorstel ingediend voor omgevingsmetingen in Noordwest Eindhoven (luchtkwaliteit en geluid), en daar was de wethouder niet negatief over. Nog sterker, eind juni is zo’n systeem beloofd. Eindhoven meet al op ca 35 plaatsen de NO2. Daaraan worden zo’n 30 locaties toegevoegd, waar PM10 gemeten wordt, waarvan op vijf plaatsen PM0.3 gemeten wordt. Dat is een kleine revolutie. Ongetwijfeld zullen de buurtorganisaties in het Noordwesten van Eindhoven aangeven dat ze zeer gaarne aan een dergelijke meetset gastvrijheid willen geven.

Er is tijdens het gesprek ook uitvoerig gepraat over het meten van geluid. Het voorstel tot omgevingsmetingen bevatte ook het idee om twee jaar lang twee geluidsmeetposten neer te zetten, gekoppeld aan de bestaande meetposten van Geluidsnet in Best. Dit eventueel als overgang naar een definitieve situatie (zie volgend punt BAS NOMOS).

Het voorstel tot omgevingsmetingen in NoordWest Eindhoven is op deze site te vinden..

Andries van der Veen

Bernard Gerard

BAS  NOMOS

In het gesprek met Helms en Verhoeven is een hele tijd gepraat over de toekomst van de geluidsmeting rond Eindhoven Airport/vliegbasis Eindhoven. Het is nog steeds de bedoeling dat het opgelost wordt zoals aan de Alderstafel beschreven, dus op zijn Schiphols. Maar het zou wel onafhankelijk en transparant zijn. Reden om eens te kijken hoe het bij Schiphol gaat.

Bij Schiphol heb je als omwonende met twee instituties te maken: Het NOise MOnitoring System NOMOS (dat gevoed wordt door de Luchard-palen rond Schiphol), en het Bewoners Aanspreek Punt BAS. Met als sitenamen resp. nomos.schiphol.nl en www.bezoekbas.nl .

Op NOMOS kan men vooral gegevens vinden over vliegtuigen, over baangebruik en over momentane dB - waarden aan de grond. Het is wel interessant, maar voor de leefbaarheid heb je daar niet heel veel aan. BAS geeft meer leefbaarheidsinformatie, waaronder Lden – waarden (de Lden is de Europese  opvolger van de Kosten-eenheid die nog rond militaire vliegvelden gebruikt wordt). Ga naar de BAS-site, tab “Wonen bij Schiphol”, tab “zoek uw huis”, en klik ergens op het kaartje. Dat geeft een hoop informatie, waaronder de Lden van de laatste drie volledige jaren.

Omdat het nog steeds de bedoeling is dat men bij Eindhoven het Schiphol – systeem overneemt, is het de moeite waard om eens te gaan kijken hoe het systeem in praktijk werkt.

NOMOS  is niet onafhankelijk en BAS ook niet. NOMOS is van Schiphol en het bestuur van BAS bestaat uit twee mensen namens Schiphol en twee van de Luchtverkeersleiding Nederland.

NOMOS en de eraan hangende rekensystemen houden zich alleen bezig met vliegtuigen, niet met spoor- en snelwegen en industrieterreinen. Het systeem meet alleen geluid en geen luchtkwaliteit.

Bernard Gerard

Gesprek met de Werkgroep Toekomst Luchtvaart

Dat is een groep mensen rond Schiphol, rond de CROS, die ernstige twijfels heeft over de toekomst van de luchtvaart. Er heeft een gesprek plaatsgevonden tussen twee van hen enerzijds en Klaas Kopinga, Wen Spelbrink, Egbert van de Pas en Bernard Gerard anderzijds.

De Werkgroep stelt dat de explosieve groei van de luchtvaart maakt dat deze tegen zijn grenzen aanloopt. Enerzijds vanwege de groeiende verstopping op de grote luchthavens, anderzijds vanwege de eveneens explosief groeiende impact die de luchtvaart op het klimaat heeft. Hun visie is neergelegd in het rapport “Luchtvaart: van groei naar groen”, dat op onze site te vinden is en ook op www.toekomstluchtvaart.nl .

De Werkgroep pleit voor maatregelen als het vervangen van korte vluchten door treinverkeer, internationale consolidatie en geen verdere groei van Nederlandse luchthavens.

Afgesproken is dat we ergens in het late najaar iets van een expertmeeting of zo organiseren. Hoe we dat precies gaan doen staat nog niet vast.

Wordt vervolgd.

Notitie Reikwijdte en detailniveau

Alders heeft, zoals bekend, een advies uitgebracht. Dat is door de regering overgenomen en daardoor rijksbeleid geworden. Men is nu bezig het beleid om te zetten in wetgeving, een Luchthavenbesluit. Dat werkt ongeveer als bij een bestemmingsplan.

Er komt eerst een notitie Reikwijdte en Detailniveau (te vergelijken met de vroegere Startnotitie MER). Daarop kan eenieder een zienswijze indienen (let wel: dat is iets anders als een bezwaar). De zienswijzen worden verwerkt (of niet). Dit leidt tot een Milieu Effect Rapport (MER), die samen met het ontwerp-Luchthavenbesluit ter inzage wordt gelegd. Daar kan men iets van vinden, maar omdat het geheel onder de Crisis- en Herstelwet valt kan dat niet meer iedereen zijn. Daarna volgt het definitieve besluit. Pas dan is het mogelijk eventuele juridische stappen te zetten.

Wat nu voorlag was de Notitie Reikwijdte en Detailniveau. Inmiddels is de termijn om zienswijzen in te dienen verstreken.

Er schijnen 40 zienswijzen ingediend te zijn. Die komen van de hand van individuen uit onze kring, maar bijvoorbeeld ook van de advocaat van de BOW, van de gemeente Son en Breugel, van bewonersorganisaties uit de wijken Villawijk en Koekoeksbos in Best (die zich uiteraard concentreren op de effecten in hun woonwijk onder verwijzing naar de Bestse meetstations), en (via een motie) door de gemeenteraad van Veldhoven. Deze lijst is niet uitputtend!

Ik zal de zienswijzen bespreken aan de hand van de motie van Veldhoven. Die lijkt veel op de zienswijze van de BOW. In de motie steunt de Veldhovense raad een brief van het Veldhovense College, waarin de eigenlijke zienswijze staat. Daarin stelt het College:

• 1. dat Veldhoven slechts ingestemd heeft met de eerste van de twee fasen, zoals die in het Aldersadvies gepresenteerd worden. Simpel gezegd betekent dat een groei tot 6 km2 geluidsruimte. Het College wil eerst zien hoe de civiele luchtvaartmarkt zich ontwikkelt, wat het effect van de maatregelen is en of er bevredigende afspraken gemaakt zijn over het feitelijke militaire gebruik van de luchthaven. Het College houdt zich het recht voor om zelfstandig te beslissen of het bij de evaluatie na de eerste fase de verdere ontwikkeling steunt.

  2. Veldhoven wil een beperkende regeling t.a.v. het civiele gebruik in de weekenden

  3. Veldhoven wil inzicht in het militaire gebruik van de vliegbasis (in statistische zin) en meent dat dit soort gegevens in de MER thuishoort.

  4. Omdat de mogelijkheid bestaat dat Welschap van een militaire vliegbasis met civiel medegebruik omgevormd wordt tot een civiele luchthaven met militair medegebruik, wil Veldhoven dat de MER en het daarop rustende Luchthavenbesluit zich beperken tot de periode tot 2020, met name als daar infrastructurele maatregelen op gebaseerd worden

  5. Veldhoven is bang dat de evaluatieprocedure na de eerste fase afgeraffeld zal worden. Die evaluatie zou in 2015 moeten plaatsvinden, waarbij men aannam dat er dan drie volledige jaren met het nieuwe businessmodel verstreken zouden zijn. Maar inmiddels is forse vertraging opgetreden. Het kan niet zo zijn dat de evaluatie er met stoom en kokend water door gejaagd wordt.

  6. Mocht de evaluatie tot “ja” leiden, dan wil Veldhoven niet dat de in de tweede fase toegestane geluidsruimte van 10,8 km2 in één klap opgesoupeerd wordt.

  7. Het verplaatsen van vliegroutes vraagt om een MER in eigen recht, en verandert de zonering. Veldhoven wil weten hoe dat zit.

  8. Veldhoven wil weten hoe groot de extra kans is op doden ten gevolge van een ongeluk.

Bernard Gerard

bjmgerard@gmail.com