20110429 - Onafhankelijke geluidsmeting steeds dringender nodig!

Ook verschenen als Opinie artikel in het Eindhovens Dagblad van 29 april 2011, ed.nl

Redenen tot zorg

Steeds meer mensen zijn bezorgd over de herrie in hun woonomgeving. Niet die van de buurjongen met zijn brommer, maar die van buiten. Van de civiele en militaire vliegtuigen op Welschap, van de hooggelegen fly-over van de A58, van het steeds drukker wordende spoor en van het uitdijende bedrijventerrein naast de deur. Vooral waar al die bronnen bij elkaar komen, groeit de zorg: in wijken als de Achtse Barrier en Acht, en in Best-Zuid.

De zorg gaat verder dan alleen maar ergernis. Teveel geluid  vergroot de kans op hoge bloeddruk, hartinfarcten en slaapverstoringen. Dat heeft de Limburgse GGD uitgezocht (okt. 2010) op basis van metingen in Brunssum en Schinveld. De helft of meer van de bevolking wordt ernstig gehinderd door de Awacsbasis net over de grens. Echter, ook het autoverkeer overschrijft soms de toetswaarde van 55 dB(A) die de GGD aanlegt voor verhoogde bloeddruk, en van 60 dB(A) voor meer kans op hartinfarcten.

Ook anderszins verdient het geluidsprobleem meer aandacht.

De Alderstafel bijvoorbeeld heeft wantrouwen gezaaid. We hadden toch een contract, de Regionale Overeenkomst, die nog t/m 2014 doorliep? Het vliegveld heeft dat contract  eenzijdig verscheurd en dat mocht van Eindhoven, de Provincie en het Rijk (benieuwd of het ook van de rechter mag). Als dat zo kan lopen, wat zijn dan de afspraken waard die aan de Alderstafel gemaakt zijn?

Ook Schiphol heeft voor veel wantrouwen gezorgd. Jarenlang hebben Schiphol en het Rijk de omwonenden het leven zuur gemaakt met gemanipuleerde data en loze beloften. Nu Schiphol hier de baas is geworden, vrezen velen dat ze aan de heidenen overgeleverd zijn.

Een geheel andere reden is de aanstaande herziening van de Wet Geluidshinder (SWUNG-1 in het jargon). Er komen langs rijks- en spoorwegen referentiepunten, waarop geluidsproductieplafonds (gpp) worden vastgesteld. Ik denk dat mensen, die langs de spoorlijn naar Boxtel of bij de A58 wonen, geïnteresseerd zijn op welke waarde die plafonds worden vastgesteld, en welke geluidswerende afspraken er gemaakt worden.

Meten of modellen

De makke is dat geluid slechts zelden daadwerkelijk gemeten wordt. Dat heeft mede de verhoudingen rond Schiphol verziekt. De modellen hadden te weinig band met de praktijk en dat bleek, toen er als proef eens gemeten werd.

Ook verwachtingen over het geluid rond wegen berust bijna geheel op modellen. Met name de input van die modellen wordt steeds meer in twijfel getrokken. Het model boekt bijvoorbeeld “stil asfalt” in voor 2dB, maar vergeet dat stil asfalt slijt en na een paar jaar niet meer stil is. Bovendien worden auto’s zwaarder, motoren sterker en banden breder.

Wat dringend nodig is, is een geautomatiseerd geluidsmeetsysteem, dat onafhankelijk beheerd wordt, dat via Internet door het publiek geraadpleegd kan worden, dat geluid uit verschillende bronnen kan onderscheiden, dat betrouwbaar en betaalbaar is en dat (indien nodig) juridische kracht kan hebben.

Er is in Nederland maar één onderneming die aan dit eisenpakket voldoet, namelijk Geluidsnet BV uit Leiden (www.geluidsnet.nl) . Niet voor niets staan er in diverse gemeenten rond Schiphol palen van Geluidsnet. Ook de GGD-cijfers uit Limburg zijn onderbouwd door deze firma. Geluidsnet meet bijvoorbeeld ook het geluid bij het station in Arnhem.

Een basisopstelling van Geluidsnet bestaat uit een radar- en transponderpost en uit drie microfoons op palen, die via Internet verbonden zijn met een centrale verwerking. De microfoons bestaan in twee kwaliteiten, waarvan de duurste “Raad van State – proof” is.

Het systeem levert twee producten, die vrij op Internet staan, en rapportages voor opdrachtgever die achter een wachtwoord op Internet staan. Ook dit zou de opdrachtgever  op Internet moeten zetten.

De twee vrije producten zijn een kaart met dB-cirkeltjes en vliegtuigen in de lucht, die men kan aanklikken en dan vliegtuiggegevens en (voor dat meetpunt) het aantal dB tegen de tijd.

In de rapportages achter het wachtwoord staan vliegbewegingen, geluidsniveau’s, radargegevens etc .

Dit basispakket is in eerste instantie ontwikkeld voor vliegtuigen en kost €11000 per jaar.

Nadere analyse van de gegevens is mogelijk. Dit is met name van belang voor niet-vliegtuiggeluiden.

Waar het goed voor is

Lawaaiemoties worden geobjectiveerd. Buurtorganisaties kunnen ordelijk geïnformeerd worden en bij processen betrokken. Dat kan de bevolking een sterkere positie t.o.v. de overheid geven. Omgekeerd trouwens ook, als  het beleid goed is en aansluit bij de werkelijkheid. Ook geeft het gemeenten en provincies argumenten in pleidooien bij Defensie en het Rijk.

Verder kunnen geluidsmeters helpen bij de handhaving, of daarvan een voorstadium zijn. Omdat voor verschillende geluidsbronnen verschillende wettelijke regimes gelden, vraagt dit om een situatieafhankelijke uitwerking. Vliegvelden bijvoorbeeld werken met een gewogen jaargemiddelde en industrieterreinen met een gewogen etmaalgemiddelde.

Het blijft specialistenwerk, maar controlecapaciteit is schaars en kan efficiënter worden ingezet als men al van tevoren weet waar te kijken.

B.Gerard

De schrijver is organisatiemedewerker van het "Platform De 10 geboden voor Eindhoven Airport"