Een nieuwe uitdaging
Aan de slag > Een nieuwe uitdaging
De werkgroep
Het begeleidingsdomein van de onderwijsloopbaanbegeleiding (OLB) heeft er al een hele geschiedenis op zitten. Het stond mee aan de wieg van onze CLB-sector.
Met het oog op een hernieuwde aandacht voor dit begeleidingsdomein vatte de ‘Vlaamse werkgroep OLB-diagnostiek’ in 2013 het plan op om een innoverend OLB-onderzoeksinstrument te ontwikkelen.
Deze werkgroep bracht een aantal OLB-deskundigen uit de drie centrumnetten van de CLB’s samen met onderzoekers uit psychologieopleidingen van verschillende hogescholen en universiteiten.
De batterij van OLB-vragenlijsten die de werkgroep samenstelde, lag reeds enkele jaren te wachten op een praktijkvertaling. De handleiding maken we in deze website toegankelijk.
Het project
Dit OLB-project gaven we de naam ‘Een stap vooruit’. Met deze nieuwe OLB-instrumenten hebben we effectief het aanvoelen als sector een flinke stap vooruit te kunnen zetten in het domein van de onderwijsloopbaanbegeleiding. We kunnen er als CLB-medewerkers mee aan de slag om de studiekeuzes van leerlingen van het secundair onderwijs kwaliteitsvol te begeleiden binnen fase 2 van het zorgcontinuüm.
De wetenschappelijke fundering van de samenstelling van deze OLB-batterij is gebaseerd op een theoretisch model van in totaal 9 factoren, ingedeeld in antecedenten, hulpbronnen en uitkomsten.
De vragenlijsten
De batterij bevat vragenlijsten die de 9 factoren in kaart brengen, zoals de interacties, externe factoren en uitdagingen die bij een studiekeuze meespelen. Ze bieden leerling en begeleider dieper inzicht in de vele aspecten van een studiekeuzesituatie: motivatie, zelfbeeld, betrokkenheid ouders, relatie en attitude ten aanzien van de school, leerkrachten en medeleerlingen, studiehouding en leergewoontes, persoonlijke doelen …. en natuurlijk ook het studiekeuzeproces zelf.
OLB en Traject HGD
In deze handleiding lichten we de inhoud en het gebruik van de verschillende vragenlijsten uit de batterij toe. We werken er OLB uit volgens de gekende HGD-fasen (Handelingsgerichte Diagnostiek). Op die manier geven we het nieuwe instrumentarium zijn plaats binnen ons vertrouwde werkkader. Het stelt ons tevens in staat om OLB analoog uit te werken als in Prodia, dat diagnostische protocollen ontwikkelt binnen leerlingenbegeleiding.
OLB uitwerken volgens de HGD-fasen betekent dat we vertrekken vanuit volgende vragen: “Wat is het OLB-perspectief? Wat heeft deze leerling nodig? Welk soort opleiding kan daaraan tegemoet komen?” De OLB-batterij sluit aan bij deze uitgangsvragen.
Het trajectdenken, dat typerend is voor de HGD-methodiek, streven we ook in OLB na. Vanuit een brede beeldvorming van de keuzesituatie denken we na over de wenselijke vervolgstappen in het begeleidingstraject. Ook in situaties waarin er maar weinig tijd is om tot een studiekeuze te komen, is een procesgerichte, gefaseerde aanpak van belang. OLB-begeleiding dient in elke keuzesituatie en in elke zorgfase proces- en ontwikkelingsgericht te zijn. We willen de leerling en zijn onderwijsloopbaan waar nodig in elke fase van zijn keuzetraject kunnen versterken. Het uitrollen van OLB volgens het HGD-stramien biedt ons de mogelijkheid om zelfs reeds in de intakefase die coachende rol op te nemen, wat door de dynamiek van een keuzeproblematiek vaak wenselijk is.
Leidraad
In de dagelijkse CLB-praktijk ervaren we vaak een gebrek aan tijd om intensieve begeleidingstrajecten “volgens het boekje” te realiseren. Toch vinden we het zinvol en noodzakelijk om een leidraad uit te werken als standaard of protocol voor een kwaliteitsvol verloop van een OLB-traject, gebaseerd op het zorgcontinuüm en volgens de verschillende HGD-fasen.
Deze handleiding is tot stand gekomen aan de hand van volgende literatuurbronnen.