Gesprek met ouders, met leerkrachten

Ouders betrekken

Een studiekeuze maken doe je als leerling meestal niet alleen. Tot nog toe plaatsten we in dit hoofdstuk de focus op het begeleiden van de leerling.

In principe kunnen de ouders van de leerling – indien dit relevant is en de leerling ermee akkoord kan gaan – bij elke begeleidingsstap betrokken worden. Zeker bij jongere leerlingen is het raadzaam om dat ook effectief te doen. Het realiseren van de begeleidings-doelen heeft vaak meer kans als de omgeving van de leerling hem hierbij ondersteunt. De ouders van de leerling doen er toe, ook in onderwijsloopbaanbegeleiding.

Vaak hebben ze eigen specifieke vragen en eventueel eigen ondersteuningsnoden. Bovenal kennen ze hun kind als geen ander en kunnen ze dus heel wat nuttige informatie inbrengen. Een intakegesprek met leerling én ouders kan daarom een meerwaarde hebben. In dit gesprek kunnen we ook peilen naar de visies en de verwachtingen van de ouders over de onderwijsloopbaan van hun kind. Welke toekomstkansen zien zij voor hun kind? Op die manier kunnen we van het studiekeuzetraject een gezamenlijk proces van leerlingen en ouders maken.

Wanneer ouders en leerling niet op dezelfde golflengte zitten, proberen we in de begeleidingsfase in eerste instantie een aantal relevante zaken bespreekbaar te maken met de ouders. Vanzelfsprekend nemen we dit vooraf door met de leerling en hebben we hierover zijn akkoord.

Ouders en leerling kunnen er andere visies, doelen of attributies op nahouden. Ook al verschillen ouders en leerling in overtuiging of perspectief, vaak streven ze hetzelfde doel na, namelijk de keuze van een passende studierichting. Met dit doel voor ogen nodigen we leerling en ouders uit om hun perspectief toe te lichten. Als OLB-coach nemen we op dat moment een bemiddelende rol op.

Buffer

In sommige situaties nemen we ook een bufferende rol op. Dat is het geval wanneer er een sterke druk uitgaat van de ouders op het onderwijstraject van de leerling.

In die situatie is het vaak niet eenvoudig voor de leerling om zijn voorkeur voor een bepaalde studierichting te motiveren. Hij moet immers tegen de stroom oproeien. We kunnen de leerling ondersteunen door een aantal helpende vragen te stellen (‘Jij hebt hier ook al over nagedacht, niet? Kan je dat eens toelichten?’, ‘Jij hebt eigenlijk al een duidelijk beeld over je toekomst, denk ik. Kan je er iets over vertellen?’) of door ondersteunende elementen uit eerdere begeleidingsmomenten in te brengen.

We maken hiermee de ouders tevens duidelijk dat hun kind een eigen idee heeft dat er absoluut toe doet. Het maken van een studiekeuze is zijn kans en uitdaging om te bouwen aan zijn professionele toekomst, een manier om zijn talenten te ontwikkelen, doelen te realiseren en een eigen weg te kiezen. We gaan met hen in communicatie en gaan na welke stappen we kunnen helpen zetten in de richting van begrip en empathie, van loslaten en vertrouwen, van vrijheid en kansen geven…

Ouders die niet akkoord gaan met de studiekeuze van hun kind doen dat vaak vanuit een betrokkenheid op hun kind en zijn toekomst. Soms heeft een leerling evenwel het gevoel dat zijn ouders zich maar weinig betrokken tonen op zijn studiekeuze. Hij vindt dat hij er alleen voor staat en dat hij er met zijn ouders niet kan over praten.

Ook dat willen we bespreekbaar kunnen maken met de ouders.

• Hoe staan de ouders tegenover de studiekeuze van hun kind, hoe beleven zij het?

• Welke vragen heeft hun kind als het over zijn studiekeuze gaat?

• Welke ideeën hebben ze zelf over mogelijke studiekeuzes?

• Hoe gaan ze hierover in gesprek met elkaar?

Communicatie en interactie

Met deze vragen willen we de band tussen de ouders en hun kind op het vlak van het maken van een studiekeuze versterken. We zetten in op communicatie en positieve interacties.

Ouders die weinig of geen positieve feedback geven, kunnen de leerling onzeker maken. Ook ouders die de lat zeer hoog leggen en de capaciteiten van hun kind overschatten, kunnen dat doen. Hen helpen we door de toets met de realiteit te maken.

Er kunnen evenwel tegenstrijdigheden zitten in wat men de leerling aanbeveelt over de studierichting die haalbaar is en die bij hem past.

Het studiekeuzeadvies dat de leerling van de school ontvangt, komt meestal tot stand op basis van een bespreking van de klassenraad. Op zich is het een normaal gegeven dat zoveel hoofden, zoveel zinnen hebben. Afhankelijk van het perspectief dat een leerkracht inneemt (zijn leervak, de kennis van de leerling, zijn kennis over studierichtingen….) kan men tot andere adviezen komen.

Naast het krijgen van een advies is het daarom zeker zo belangrijk voor een leerling om in gesprek te kunnen gaan met zijn leerkrachten over zijn studiekeuze.

• Welk beeld hebben ze van de leerling?

• Waarom denken ze dat een bepaalde studierichting voor hem geschikt is?

• Hoe zien zij hem zich verder ontwikkelen?

• Welke tips kunnen ze de leerling geven?

Uiteindelijk willen we samen met de leerling en op basis van de input die hij van zijn ouders en van zijn school krijgt de balans opmaken.

• Tot welke synthese komt de leerling en hoe staat die in relatie tot zijn intern kompas?