Conflicterende motieven ervaren

Keuzemotieven

Als begeleider krijgen we vaak heel uiteenlopende reacties op onze typische OLB-vragen als ‘Hoe zie je jezelf? Hoe wil je verder evolueren? Wat wil je in je studierichting terugvinden?’

Het zijn vragen die niet altijd gemakkelijk te beantwoorden zijn. Ten dele komt dit doordat het ontwikkelen van waarden, het stellen van eigen doelen, het inzetten van talenten, het vinden van een gevoel van herkenning en erkenning bij het maken van een studiekeuze … een hele opgave is.

Die taak moet de leerling tot een goed einde weten te brengen in volle identiteitsontwikkeling en in een snel veranderende omgeving.

Maar ook in de situatie dat een leerling een goed zicht heeft op wie hij is, op wat hij kan en wat hij wil, kan het vinden van een geschikte studiekeuze moeizaam verlopen. Dat kan het geval zijn wanneer hij een conflict ervaart tussen enkele van zijn voornaamste keuzemotieven.

• Zo kan het voorkomen dat de keuze die beantwoordt aan wat hij graag doet (interesses) niet in de lijn ligt van wat hij goed kan (competenties).

• Of dat de keuze van zijn hart niet haalbaar is doordat hij essentiële voorkennis mist.

• Of hij herkent zich niet in het idee dat belangrijke anderen hebben van wat een geknipte studiekeuze voor hem is.

• Of zijn omgeving heeft zeer tegengestelde verwachtingen ten aanzien van zijn keuze.

• Of zijn ouders vinden dat hij zo hoog mogelijk moet mikken, terwijl hij dat zelf geen goed idee vindt.

Dilemma

Deze situaties kunnen de leerling het gevoel geven vast te zitten in een aantal conflicterende motieven.

We proberen samen met de leerling te achterhalen in welke dilemma’s hij gevangen zit. Dit helpen verhelderen, is een eerste belangrijke stap in onze begeleiding.

We kunnen de verschillende motieven naast elkaar helpen plaatsen.
Bij elk motief laten we de leerling

• de herkomst,

• het belang dat hij er aan hecht

• en de mate waarin het aan de realiteit beantwoordt inschatten.

Ook bij deze oefening helpen we de leerling eerst om voldoende mentale ruimte te creëren waarbij hij zich vrij kan bewegen in zijn gedachten en aanvoelen.

Op basis van zijn inschattingen laten we hem dan de afweging maken welke motieven het dichtst bij zijn intern kompas aansluiten: zijn schoolse en andere interesses, zijn talenten, zijn persoonlijke doelen, zijn waarden en levensdromen.

We laten de leerling zijn denken hierbij verwoorden, zodat we zicht krijgen op de criteria waarmee hij de verschillende motieven afweegt. Door de leerling mee te nemen in dit afwegingsproces, kunnen we hem dichter in contact brengen met wat hij echt wil, krijgt hij meer grip op zijn keuzeproces en versterkt dit hem om knopen door te hakken. Wanneer de leerling in zijn afweging dreigt af te dwalen van zijn intern kompas, maken we hem hierop attent.