Tumor marker
Tumor marker
Classification 2 gr.
cancer-specific markers : CEA, CA19-9, CA125
Tissue-specific markers : PSA, beta-HCG, AFP, CA15-3 เป็นค่าที่สัมพันธ์ สำหรับวัดค่าที่เนื่อเยื่อบางชนิดที่อยู่ในเนื้อมะเร็งนั้นสร้างขึ้นมา
CEA Carcinoembryonic antigen : เป็น tumor maker ของโรค colorectal ca, gastric carcinoma, pancreatic ca, lung ca และ breast ca
โดยหลักใช้แล้วมักใช้ในติดตามหลังการรักษาเพื่อดูว่าผ่าตัดได้ดีหรือไม่โดยดูจากค่า CEA ที่ลดลงที่ 6 สัปดาห์หลังการผ่าตัดรักษา หรือ ติดตามการเป็นซ้ำของมะเร็ง
ส่วนการตรวจ CEA เพื่อนำมาวินิจฉัยโรคหรือการตรวจหามะเร็งแบบ screening นั้นใช้ได้ไม่ดีนัก
ค่า CEA นั้นอาจจะสูงในบางภาวะเช่น ulcerative colitis, pancreatitis, cirrhosis, COPD, Crohn’s disease หรือ ในผู้สูบบุหรี่
Ref.: http://en.wikipedia.org/wiki/Carcinoembryonic_antigen
CA19-9 : เป็น tumor marker สำหรับ colon ca และ pancreatic ca
CA 125 : สำหรับ ovarian cancer ค่าปกติ 0-35 mcg/ml
แต่อาจขึ้นจากมะเร็งชนิดอื่นได้ เช่น มะเร็งที่เกิดจาก endometrium, fallopian tubes, lungs, breast และ gastrointestinal tract และอาจขึ้นในกรณีที่เป็น benign บางชนิดได้ endometriosis, โรคของรังไข่ และการตั้งครรภ์
กรณี post menopausal women จะมีประโยชน์ในการใช้ screening มากกว่าใน pre menopausal women ซึ่งมีภาวะหลายอย่างที่ทำให้ค่า CA-125 สูงได้ในกรณีที่เป็น non-cancerous causes
Ref.: http://en.wikipedia.org/wiki/CA-125
CA15-3 : สำหรับ breast cancer ใช้สำหรับตรวจติดตาม advanced หรือ metastatic breast cancer โดยตรวจร่วมกับค่า alkaline phosphatase (ALP) จะพบสูงด้วยกันเมื่อมีการเกิด recurrence ใน breast cancer
Ref.: http://en.wikipedia.org/wiki/CA15-3
PSA : สำหรับมะเร็งต่อมลูกหมาก
beta-HCG : สำหรับ ovarian tumor
AFP : สำหรับการตรวจติดตามการรักษา hepatoblastoma, hepatocellular cac, testicular ca