Piriformis syndrome

Piriformis syndrome

คือ อาการปวด sciatica เนื่องจากการกดรัดของกล้ามเนื้อ piriformis

พบ 6% ของผู้ที่มีอาการ sciatica ดังนั้นหากมีอาการ sciatica มีโอกาสเป็นโรคอื่นมากกว่า

ชายต่อหญิง 6:1

อาการที่น่าสงสัย

1.ปวดสะโพก ที่ก้น จิ๊ดร้าวลงไปทั้งขาถึงข้อเท้า

ที่ก้น หลังต้นขา หลังขา และด้านข้างของเท้า

2.อาการปวดไม่คงที่

เป็นตอนเปลี่ยนอิริยาบถจาก นั่งเป็นยืน หรือยืนเป็นนั่ง

บางรายยืนหรือเดิน แทบไม่มีอาการปวด ส่วนนอนไม่เป็นอะไรเลย

บางรายเป็นตอนนั่งยอง หรือ เดิน

หน้าที่กล้ามเนื้อ piriformis

เกี่ยวกับการทำงานของข้อตะโพก

1.abduction กางออก

2.flexion งอขึ้น

3.external rotation แบะออก

ทางเดินเส้นประสาท Sciatica

แขนงเส้นประสาทออกจาก pelvis 4 ทาง(4แขนง)

โดยสัมพันธ์กับกล้ามเนื้อ piriformis โดยผ่านหน้าผ่านเข้าไปหรือวนผ่าน

ออกจาก กระดูกที่เอว วิ่งลงอุ้งเชิงกราน ผ่านหน้า piriformis muscle กับ ขอบหลังเชิงกราน ออกไปด้านหลังลงขาและเท้า

หากกล้ามเนื้อนี้ผิดปกติจึงทำให้เกิดอาการปวดเส้นประสาทได้

สาเหตุ

ส่วนใหญ่เกิดจากการอักเสบ เนื่องจาก trauma ที่บั้นท้าย หรือ spasm

ทำให้เกิด muscle hyperfunction หรือ spasm นำไปสู่การเกิด interstitial myofibrosis,เลือดมาเลี้ยงมาก, สาร serotonin จากเกร็ดเลือด และ PG-E, histamine, bradykinin ถูกปล่อยออกมา

อาการ

*ปวดที่ก้น มี sciatica pain ร้าวลงไปด้านหลังต้นขา ข้อเท้า เท้า มักร้าวไปถึงนิ้วเท้าด้วย

*ปวดเวลานั่งนานๆ นั่งยอง

*อาการปวดกระตุ้นโดยทำ hip adduction และ internal rotation หุบตะโพกบิดขาเข้าใน

อาจมีอาการอ่อนแรงและชา ปวดร้าวมาจากสะโพก

บางคนปวดไปที่ labia majora, scrotum ได้

อาจมีประวัติอุบัติเหตุมาก่อน เล่นกีฬา ดีเทนนิส ขี่จักรยานนานๆ

การตรวจร่างกาย

Positive log roll test นอนหงายกางขาเล็กน้อย ผู้ตรวจจับขากลิ้งไปมา passive supine rotation

Tenderness ที่ sciatic notch

การวินิจฉัย โดย Exclusion

1.โดยการแยกโรคอื่นออกไป ไม่มีเกณฑ์การตรวจว่าเป็นโรคนี้แน่นอน

2.ไม่มีอาการ neurological deficit

3.ปวดที่ gluteal region เป็นหลัก

และปวดเมื่อทำให้กล้ามเนื้อยืด โดย

flexion, adduction, internal rotation of the hip.

งอเข่า งอตะโพก จับเท้าบิดออกให้เข่าบิดเข้าด้านใน

4.Sign

-Lasegue sign ปวดกดเจ็บที่ sciatic notch เมื่องอตะโพกเหยียดเข่าตึง

-Pace sign ปวดและอ่อนแรง เมื่อต้านท่า abduction และ external rotation

-Freiberg sign ปวดเมื่อตรวจท่า internal rotation ในท่านอนเหยียดขา (นอนเราจับขาหมุนเข้าใน)

5.MRI แยกสาเหตุของโรคอื่นออกไป เช่น HNP, spinal stesosis , spinal spur etc.

6.MRI : Lumbar spine พบว่า piriformis muscle atrophy หรือ hypertrophy มีลักษณะบวมรอบเส้นประสาท

และ ไม่พบ herniated disc

การรักษา

หัวใจของการรักษา ไม่ใช่ยา แต่คือ การยืดกล้ามเนื้อ

ยืดกล้ามเนื้อ

1.adduction หุบข้อตะโพกเข้า

2.extention ยึดออก

3.internal rotation หุบเข้า

ref.

http://visitdrsant.blogspot.com/2014/11/piriformis-syndrome.html

http://www.aafp.org/afp/2014/0101/p27.html hip pain

http://www.aafp.org/afp/2007/0415/p1181.html LBP

http://emedicine.medscape.com/article/87545-overview#a6 piriformis