FNA

FNA or FNAC

Fine needle aspiration cytology for thyroid nodule

เป็นวิธีการตรวจเบื้องต้นสำหรับตรวจก้อนของต่อมไทรอยด์ว่าเป็นมะเร็งหรือไม่

การทำ FNAC เป็นการตรวจวินิจฉัยเริ่มต้นที่ดีที่สุด ในการแยก benign และ malignant thyroid nodule

Gold standard สำหรับวินิจฉัยคือ การผ่าตัดต่อมไทรอยด์แล้วส่งตรวจชิ้นเนื้อ

Indication

ก้อนที่ต่อมไทรอยด์เพื่อดูว่าเป็น malignancy หรือไม่

Solitary thyroid nodule

Multiple thyroid nodule

เครื่องมือ

Syringe 10 cc,

Needle 22-23-24-25 cutting ไม่ใช้เข็มใหญ่จะเลือดปนออกมามาก

แผ่นสไลด์ติดชื่อผู้ป่วย,ขวดบรรจุ 95% alcohol

Pistal-grip mechnical syringe holder

Gauze, สำลี, ชุดทำแผล

ขั้นตอนการทำ

1.จัดท่าผู้ป่วย+aspiration

-นอนหงาย หมอนหนุนไหล่ เงยคอ

-ทำความสะอาดผิวหนังด้วย povidone iodine/alcohol

-มือซ้ายจับก้อนยึดไม่ขยับมือขวาจับholder

-แทงเข็มเข้าก้อนดึงกระบอกฉีดยาดูดจากก้อน ค้างไว้เคลื่อนปลายเข็มเปลี่ยนทิศทาง 2-3 ครั้ง

-คลายมือหมดแรงดูดถอนเข็มออก กดแผลไว้ 5 นาที

2.การ smear slide

-ปลดเข็ม ดูดลม สวมกลับ พ่นใส่ slide 2 แผ่น กดทับลากลงไป

- fix ด้วย 95%alcohol ทันที ทิ้งไว้ 15 นาที เอาออกมาทิ้งให้แห้งแล้ว ส่งไปตรวจ

การแปลผล

Criteria for diagnostic:ตรวจได้ 6 gr cells แต่ละ gr มีอย่างน้อย 10 cells

1.Benign ส่วนใหญ่เป็น colloid nodule พบ abundant colloid ร่วมกับ normal epithelial cellอื่นๆ cystic lesion หรือ thyroiditis

2.Malignant ส่วนใหญ่เป้น Papillaty CA 70-80% ส่วนน้อย Follicular, medullary, Hϋrthle

3.Suspicious(1/5เป็นCA) พบ little colloid กับ many follicular or Hϋrthle cell ที่มีลักษณะเป็น neoplasm แต่บอกไม่ได้ว่าเป็น malignant หรือไม่ เพราะไม่พบ capsular or vascular invasion กรณีนี้มักดูส่าเป็น follicular neoplasm หรือ malignant

4.Nondiagnostic(inadequate) พบ too few epithelial cells อาจเป็นเพราะ เป็น cyst, degenerative foam cells, เลือดปนมากไป หรือทิ้งslideไว้แห้งไป

กรณี Nondiagnostic ทำอย่างไรต่อ

ก็เจาะซ้ำ 50 %กลุ่มนี้จะวินิจฉัยได้

ที่เหลือหากยังไม่ได้ทำ u/s guided FNA แต่ผลที่ได้จะมีประมาณ 10% ที่ยังไงก็ยังแปลผลไม่ได้

ซึ่ง nonDx gr 10%นี้สุดท้ายพบว่าเป็น CA 1/10

ค่าเฉลี่ยผลลัพท์ ที่ได้จากการทำ FNA

1.ผลการตรวจที่สามารถใช้วินิจฉัยได้

Diagnostic85% ในกลุ่มนี้แยกได้ดังนี้

-Negative 65-75%

-Suspicious 15-20%

-Positive malignant4-5%

2.ผลการตรวจที่ไม่ช่วยในการวินิจฉัย

Nondiagnostic 5-20% แล้วแต่สถาบัน

3.นอกจาก 2 ข้อด้านบนยังพบว่ามี

False positive 1%

False negative 5%

ความแม่นยา

Accuracy 85-100 (95)

Specificity 72-100 (92)

Sensitivity 65-98 (83)

False-negative 1-11 (5)

การรักษาต่อดู

Link: Thyroid nodules: specific approach

A:Solitary thyroid nodule

B:Multiple thyroid nodule

C:Nonpapable nodule

Ref.

1.http://www.medicthai.com/admin/news_detail.php?id=4453

2.http://203.151.217.155/download/thyroid/thyroid_nodule.zip