Definitie Vrije Wil

Het fenomeen vrije wil blijf ik interessant vinden omdat ik de definities die ik er van aantref zo merkwaardig vind.

Hier tref ik in een zeer lezenswaardig artikel over de invloed van reclame in beslissingsprocessen de volgende definitie aan: Het vermogen alle beschikbare informatie af te wegen om tot een keuze te komen. Echter naar mijn mening is er dan sprake van determinisme. Als ik puur rationeel keuzes zou maken dan kan ik niet anders dan kiezen voor alternatief A als dat beter uit de bus zou komen dan alternatief B. Zie bijv. de onderzoeken van de consumentenbond van tal van artikelen die uitmonden in een 'beste keuze.'Als er sprake is van een rationeel wegingsproces van voor- en nadelen dan staat van te voren de uitkomst al vast (ik hoef het alleen maar te 'berekenen') en dat is determinisme. Een computer heeft het vermogen om alle beschikbare informatie af te wegen om tot een keuze te komen, maar betekent dit dat een computer vrije wil zou hebben?Verder zoeken dan maar. op Wikipedia tref ik een definitie aan die erg lijkt op de vorige: De vrije wil wordt meestal gedefinieerd als het vermogen van rationeel handelende personen om controle uit te oefenen over hun daden en beslissingen. Helaas rationeel afwegen leidt tot keuzes waarvan de uitkomst van te voren vast staat. Ik begrijp niet wat daar vrij aan is. Als ik als persoon keuzes maak op dezelfde manier als een computer compleet met mooie spreadsheets, rationele wegingsfactoren enz. dan is m.i. de uitkomst geen beslissing gemaakt op basis van vrije wil. Bovendien handelen we helemaal niet rationeel. Zoals in het artikel over reclame wat hierboven wordt genoemd wordt gezegd 95% van het beslissingsproces verloopt onbewust.

Vaak wordt met het ontbreken van vrije wil bedoeld dat we beslissingen onbewust nemen, maar ook als beslissingen zonder invloed van het onderbewuste gemaakt zouden worden (wat onmogelijk is) betekent dat niet dat ze vrij zouden zijn. Eenvoudigweg de feitjes op een rijtje zetten en rationeel wegen leidt namelijk tot een enkele keuze.

Bovendien is geen enkel beslissingsproces alleen maar rationeel. Er is namelijk altijd sprake van wegingsfactoren. Misschien vind ik de prijs van iets belangrijker dan de kwaliteit of andersom. Het belang van een wegingsfactor in een anderszins rationeel afwegingsproces berust op een subjectieve emotie (die vanuit het onderbewuste naar boven komt borrelen).

Zelfs bij een beslissingsproces wat door de computer wordt bepaald zal de programmeur gebruik moeten maken van subjectief bepaalde wegingsfactoren.

Kortom emoties spelen altijd een belangrijke rol.

Een ander punt is dat een rationeel proces alleen mogelijk is als iemand alle informatie heeft die beschikbaar is. Dus voordat ik een televisie ga kopen moet ik eerst uitgebreid alles weten tot de kleinste details toe van alle televisies die te koop zijn (en uiteraard moet ik gaan kijken hoe het beeld van die televisies eruit ziet).

In de praktijk wordt aan die voorwaarde van een rationeel proces nooit voldaan. We doen maar wat. We kijken naar een paar types die ons voor ogen komen (wat ons voor ogen komt wordt bepaald door het leven niet door het ik), selecteren merken op 'gevoel' en maken een uiteindelijke keuze die hoofdzakelijk berust op onderbuikgevoelens.

We googelen verder. Hier tref ik een moeilijker, maar ook veel omvattender definitie aan:

Vrije wil is een begrip in de traditionele filosofie dat gebruikt wordt om te verwijzen naar de overtuiging dat het menselijk gedrag niet absoluut bepaald is door externe oorzaken, maar het resultaat is van keuzes gemaakt door de handelende persoon. Die keuzes zijn op hun beurt niet bepaald door externe oorzaken, maar worden bepaald door de motieven en voornemens van de handelende persoon, die zelf absoluut niet bepaald zijn door externe oorzaken.Met dat laatste gaat het al fout, want motieven en voornemens komen tot stand door oorzaken. Ik wil drinken omdat ik dorst heb of zin heb om iets te drinken. Vanuit het onbewuste komt een signaal en daarop kom ik in actie. Dit is weliswaar geen externe oorzaak, maar een signaaltje uit mijn onbewuste is toch ook een oorzaak. En dan zijn er natuurlijk tal van voorbeelden te bedenken dat ik in actie kom op basis van een externe oorzaak. De televisie gaat kapot dus ga ik een nieuwe televisie kopen e.d. Wellicht zit het vrije in het begrip absoluut. Ik kan er ook voor kiezen om bijv. die televisie niet te kopen, maar ook dan is er sprake van bewuste of onbewuste motieven: misschien heb ik geen tijd of ben te lui om naar de winkel te gaan. Of mijn geld is op. De afweging van bewuste en onbewuste ja of nee impulsen bepalen wat ik ga doen en daar is niets vrij aan.Waar het m.i. omgaat is dit:Alles wat gebeurt heeft een oorzaak, er is niets wat zich daaraan kan onttrekken. Vaak zijn de oorzaken complex en onzichtbaar (met name waar het gaat om onbewuste impulsen), maar de oorzaken zijn er wel. Er is niets wat zelf geen oorzaak heeft en wat zonder bewuste of onbewuste redenen iets zou kunnen kiezen. Alles maakt deel uit van de keten van oorzaak en gevolg. Ook een oorzaak is weer het gevolg van iets anders, vandaar dat we spreken van een causaliteitsketen. De causaliteitsketen is echter dermate complex en bovendien voor het overgrote deel onzichtbaar dat naar ons gevoel we beslissingen 'willekeurig' nemen. Echter de reden dat we dat gevoel hebben is dat we het ongelooflijke complexe geheel van oorzaken niet kunnen overzien. DE GEVOELSMATIGE BELEVING

Vanuit mijn gevoel ervaar ik dan ook dat ik autonoom, 'willekeurig' (dus zonder duidelijke oorzaak), beslissingen neem.

Dat kan helemaal niet, maar ik voel het wel zo.

Vrije wil is dan ook slechts een gevoel. Een gevoel dat inhoudt dat wij iets doen dat niet te voorspellen zou zijn en niet bepaald zou worden door interne of externe oorzaken.

Dat gevoel is niet juist, maar daar storen gevoelens zich niet aan.

Eenmaal kom je tot de conclusie: vrije wil is een illusie.

Het is een gevoel (illusie) dat gekoppeld is aan het gevoel (de illusie) van het zijn van een onafhankelijke entiteit.

De ene illusie hecht zich aan de andere illusie. De ene fout wordt gestapeld op de volgende fout.

Het leuke is dat zelfs dat als je dat doorhebt die gevoelens blijven. Zo gaat dat met gevoelens. Die zitten gewoon in het systeem dat we ik noemen. En hoe dat systeem werkt onttrekt zich aan de vrije keuze.........

Ook als je weet dat iets een fata morgana is blijf je gewoon die fata morgana waarnemen.

We hebben dan ook geen andere keuze dan om te leren leven met de illusie van de vrije wil.

Het is een vermeend vermogen van wat we ervaren als een onafhankelijke entiteit wat ook al niet juist is.

Die zou leven in een wereld bestaande uit massieve los van elkaar staande vormen en ook dat is een illusie...........

Zei er iemand dat we alleen 's-nachts dromen?