Embedded Files
Orogeno motak
Orogenoak mendi-lerrokadurak dira, subdukzio-eremuekin eta plaken higidurarekin lotuta dago haien sorrera. Jatorriaren arabera, lau orogeno mota bereiz ditzakegu:
1- Uharte-arkuak:
- ertz konbergente ozeanikoetan sortzen dira; lodiagoa den zatian uharte bolkanikoen uhartedi lineal bat eratzen da, uharte-arku izenekoa.
- Uhartedi ondoan fosa ozeaniko sakonak sortzen dira.
- Uharte-arkuen adibiderik ezezagunenen artean : Japonia, Filipinak, Hawai...
2- Orogeno termikoak:
- Plaka ozeaniko bat eta plaka kontinental bat talka egitean sortzen dira.
- Plaka ozeanikoa hondoratu eta erliebe bolkanikoa sortzen da plaka kontinentalaren ertzean, orogeno termiko izeneko erliebea. Andeetako mendikatea mota honetakoa da.
- Subdukzio-eremuan hobi ozeanikoak ez hain sakonak sortzen dira, eta kontinentearen higaduratik sortutako sedimentuak bertan pilatzen dira, geruza desberdinetan.
3- Talka-orogenoak :
- Bi plaka kontinentalak talka egitean sortzen dira.
- Dentsitate txikia duten harri granitikoz eta metamorfikoz osaturik daude. Harri hauek ez dira hondoratzen, ez da izaten subdukzio-eremurik.
- Mendikate interkontinentalak sortzen dira, Himalaia bezalakoak.
- Ez dago bolkanketarik.
- Deformazioak altuera handikoak izaten dira eta arrisku sismikoa handia da
4- Plaka barneko orogenoak
- Kontinentearen barruan, batzuetan, arro sedimentarioak sor daitezke, (jarduerarik gabe dagoen Rift batean,adibidez), eta arro hauetan pilatzen diren sedimentuak tolestu eta altxa daitezke handik distantzia handitara sortutako konpresio-indar batengatik( bi plaka talka egitean).
- Horrela, orogeno bat sortuko da plaka baten barnean, ertz tektonikorekin erlaziorik gabea.
- Materialak ez dira talka-orogenoetan adina tolesten eta sortzen den erliebea, altuera gutxiagokoa izaten da.
Google Sites
Report abuse