1.- Substantzien bidea

• Animalia sinpleek ez dute garraio-sistema espezializaturik
• Animalia konplexuek zirkulazio-aparatua dute

Zirkulazio-aparatuaren osagaiak:

1. Likido zirkulatzailea
2. Hodiak edo basoak
3. Propultsio mekanismoa

1.1.- Likido zirkulatzaileak

Likido hauen osagiak ondorengoak dira:

• Ura, gatz mineralak, proteinak,
• Elementu zelularrak
• Gasak garraiatzeko pigmentuak

Hainbat likido zirkulatzaile mota daude:

Hidrolinfa

• Ekinodermatuetan
• Itsasoko uraren antzeko osaketa
• Ez dauka gasak eramateko molekularik
• Elikagaiak eta hondakin-metabolikoak garraiatzen ditu.

Hemolinfa

• Molusko eta artropodoetan
• Pigmentua: hemozianina

Odola

• Ornodunetan, pigmentua: hemoglobina
• Anelidoetan, pigmentua hemoeritrina

Linfa

• Ornodunetan soilik
• Odolaren antzeko osaketa
• Ez du eritrozitorik ezta plaketarik

1.2.- Basoak: Likido zirkulatzaileak mugitzeko hodiak dira. Ornodunen basoak: odol-basoak eta linfa-basoak

Odol basoak:

Arteriak

• Odola bihotzetik ehunetaraino eramaten dute
• Horma gogorrak eta elastikoak dituzte Presio handia jasateko
• Diametro txikiagoko arterioletan banatzen dira

Kapilarrak

• Diametro txikiko baso-sare handia da
• Zelula endotelialen geruza bakarra dute
• Elikagaien eta gasen trukea gertatzen da odolaren eta ehunen artean
• Diametro handiagoko benuletan elkartzen dira

Zainak

• Odola berriro bihotzera eramaten dute
  • Horma meheagoak, zurrunagoak eta diametro handiagokoak
  • Balbulak dituzte
  • Odola presio baxuan eramaten dute

Baso linfatikoak

• Sare kapilar batek osatua.
• Iragazkorrak dira.
• Baso gero eta handiagoetan biltzen dira.
• Loditze batzuk zeharkatzen dituzte: gongoil linfatikoak .
• Gongoil linfatikoak goputz osoan banatuta daude, ehun konjuntiboak osatzen ditu eta bertan linfozitoak heldu egiten dira.

1.3. Propultsio-mekanismoa: "Bihotza"

• Bihotzak likido zirkulatzailea mugiarazten du
• Muskulu ehuna espezializaturik dauka
• Uzkurtu eta erlaxatu egiten da

Bihotz-motak

Tubularrak

• Artropodoetan: hodi itxura

Osagarriak

• Zefalopodo eta arrainetan: alde jakineko zirkulazioa bizkortzen dute

Trenkadunak

• Moluskuetan eta ornodunetan
• Bi ganbara-mota:
• Aurikulak: odola sartzeko
• Bentrikuluak: odola irteteko