Tiền Việt Nam & cách nhận biết tiền thật / tiền giả
CÁC ĐẶC ĐIỂM BẢO AN CƠ BẢN CỦA ĐỒNG TIỀN POLYMER:
1- Hình bóng chìm
2- Dây bảo hiểm
3- Hình định vị hai mặt
4- Các yếu tố in lõm
5- Mực đổi màu OVI (chỉ có ở mệnh giá 100.000đ, 200.000đ, và 500.000đ)
6- Hình ẩn nổi (chỉ có ở mệnh giá 10.000đ, 20.000đ, 50.000đ và 200.000đ)
7- Yếu tố IRIODIN
8- Cửa sổ lớn có cụm số dập nổi
9- Cửa sổ nhỏ có yếu tố hình ẩn - DOE (chỉ có ở mệnh giá 50.000đ, 100.000đ, 200.000đ, và 500.000đ)
10- Mảng chữ siêu nhỏ
11- Mực không màu phát quang (khi soi dưới đèn cực tím)
12- Số sêri phát quang (khi soi dưới đèn cực tím).
Mệnh giá khác nhau có thiết kế đặc điểm bảo an khác nhau về vị trí, hình dạng. Thí dụ: cửa sổ lớn ở mệnh giá 500.000đ có hình hoa sen cách điệu, ở mệnh giá 100.000đ có hình chiếc bút trên nghiên mực.
CÁCH KIỂM TRA, NHẬN BIẾT TIỀN THẬT:
1- Soi tờ bạc trước nguồn sáng để kiểm tra hình bóng chìm, dây bảo hiểm, hình định vị:
a- Hình bóng chìm: Nhìn thấy rõ hai mặt hình bóng chìm được thể hiện bằng nhiều đường nét tinh xảo, sáng trắng.
b- Dây bảo hiểm: Nhìn thấy rõ hai mặt dây bảo hiểm chạy dọc tờ bạc, có cụm số mệnh giá và chữ “NHNNVN” (hoặc “VND” - mệnh giá 10.000đ) tinh xảo, sáng trắng.
Ở mệnh giá 50.000đ, dây bảo hiểm ngắt quãng, có cụm số “50000”.
c- Hình định vị: hình ảnh trên hai mặt khớp khít, tạo thành một hình ảnh hoàn chỉnh, các khe trắng đều nhau (nhìn thấy từ hai mặt).
Ở tiền giả: hình bóng chìm không tinh xảo. Các chữ, số trên dây bảo hiểm không rõ ràng, không sắc nét; một số trường hợp không có yếu tố này. Hình định vị không khớp khít, các khe trắng không đều nhau.
2- Vuốt nhẹ tờ bạc kiểm tra các yếu tố in lõm:
Vuốt nhẹ tờ bạc ở các yếu tố in lõm sẽ cảm nhận được độ nổi; nhám ráp của nét in như:
- Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh; Quốc huy; mệnh giá bằng số và bằng chữ; dòng chữ “CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM” (ở mặt trước tất cả các mệnh giá).
- Dòng chữ “NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”, mệnh giá bằng chữ và bằng số, phong cảnh (ở mặt sau mệnh giá 500.000đ, 200.000đ, 100.000đ).
Ở tiền giả: Vuốt nhẹ tay chỉ có cảm giác trơn lì, không nhám, ráp như ở tiền thật hoặc có cảm giác gợn tay do vết dập trên nền giấy, không phải do độ nổi của nét in.
3- Chao nghiêng tờ bạc để kiểm tra mực đổi màu, hình ẩn nổi, IRIODIN:
a- Mực đổi màu (OVI): yếu tố này có màu vàng khi nhìn thẳng, đổi sang màu xanh khi nhìn nghiên.
b- Hình ẩn nổi: Khi đặt tờ bạc nằm ngang tầm mắt 1800 nhìn thấy chữ “VN” nổi rõ ở mệnh giá 200.000đ, 10.000đ; chữ “NH” ở mệnh giá 50.000đ, 20.000đ.
c- Yếu tố IRIODIN: là dải màu vàng chạy dọc tờ bạc, lấp lánh như ánh kim loại khi chao nghiêng tờ bạc.
Ở tiền giả: có làm giả yếu tố OVI nhưng không đổi màu, hoặc có đổi màu nhưng không đúng màu như ở tiền thật; không có yếu tố IRIODIN hoặc có in giả dải màu vàng nhưng không lấp lánh như ở tiền thật.
4- Kiểm tra các cửa sổ trong suốt:
a- Cửa sổ lớn có cụm số dập nổi: là chi tiết nền nhựa trong suốt 2 mặt, ở phía bên phải mặt trước tờ bạc, có cụm số mệnh giá được dập nổi tinh xảo.
b- Cửa sổ nhỏ có yếu tố hình ẩn (DOE): là chi tiết nền nhựa trong suốt 2 mặt, ở phía trên bên trái trước tờ bạc. Khi đưa cửa sổ tới gần sát mắt, nhìn xuyên qua cửa sổ tới nguồn sáng đỏ (bóng đèn sợi đốt, ngọn lửa...) sẽ thấy hình ẩn xung quanh nguồn sáng.
Ở tiền giả: cụm số mệnh giá dập nổi trên cửa số lớn không tinh xảo như tiền thật; trong cửa sổ nhỏ không có yếu tố hình ẩn.
5- Dùng kính lúp, đèn cực tím:
a- Mảng chữ in siêu nhỏ: được tạo bởi các dòng chữ “NHNNVN” hoặc “VN” hoặc số mệnh giá lặp đi lặp lại, nhìn thấy rõ dưới kính lúp.
b- Mực không màu phát quang: yếu tố này phát quang, có cụm số mệnh giá khi soi dưới đèn cực tím.
c- Số sêri phát quang: số sêri dọc màu đỏ phát quang màu vàng cam và số sêri ngang màu đen phát quang màu xanh lơ khi soi dưới đèn cực tím (mặt trước).
Ở tiền giả: không có màng chữ siêu nhỏ hoặc các dòng chữ, số không sắc nét, rất khó đọc; không có mực không màu phát quang hoặc có làm giả nhưng phát quang yếu. Số sêri không phát quang hoặc phát quang không giống như tiền thật.
Một đặc điểm khác cũng cần lưu ý, chất liệu in tiền giả dễ bị bai giãn hoặc rách khi kéo, xé nhẹ ở cạnh tờ bạc, mực in dễ bị bong tróc.
Để khẳng định một tờ bạc là tiền thật hay tiền giả, lấy tờ tiền thật cùng loại so sánh tổng thể và kiểm tra các yếu tố bảo an theo các bước nêu trên. Lưu ý phải kiểm tra nhiều yếu tố bảo an (tối thiểu 3 đến 4 yếu tố) để kết luận.
MỘT SỐ THỦ ĐOẠN TIÊU THỤ TIỀN GIẢ CỦA TỘI PHẠM
- Dùng tờ tiền giả mệnh giá lớn mua hàng hóa có giá trị nhỏ hoặc đổi lấy tiền mệnh giá nhỏ để được trả lại bằng tiền thật. Hành vi tiêu thụ này chúng thường nhằm vào những người buôn bán nhỏ, người già cả, nhất là ở các vùng nông thôn, nơi vắng người hay nơi dễ tẩu thoát khi bị phát hiện.
- Đưa tiền giả đến các vùng sâu, vùng xa, nơi mà người dân ít có thông tin về giả để mua hàng hóa, chúng thường để tiền giả xen lẫn với tiền thật.
- Lợi dụng khi người bán hàng đang bận rộn hoặc chủ động có các hành vi khiến họ mất tập trung, thiếu cảnh giác để mua hàng với giá trị lớn bằng tiền giả, thủ đoạn này chúng có thể thực hiện ngay cả ở thành thị, nơi đông người.
I.Phát hành tiền:
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là cơ quan duy nhất phát hành tiền của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đơn vị tiền tệ là “đồng”, ký hiệu quốc gia là “đ”, ký hiệu quốc tế là "VND". Tiền giấy và tiền kim loại do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành là đồng tiền pháp định, được dùng làm phương tiện thanh toán không hạn chế trên lãnh thổ Việt Nam.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam áp dụng kỹ thuật, công nghệ mới trong việc in, đúc tiền nhằm nâng cao chất lượng, khả năng chống giả của đồng tiền và tiết kiệm chi phí phát hành. Từ năm 2003 đến năm 2006, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phát hành vào lưu thông bộ tiền mới nhằm bổ sung cơ cấu, mệnh giá đồng tiền trong lưu thông, đáp ứng nhu cầu thanh toán của nền kinh tế và nâng cao chất lượng, khả năng chống giả của đồng tiền, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng. Trong đó, tiền polymer có các mệnh giá 500.000đ, 200.000đ, 100.000đ, 50.000đ, 20.000đ, 10.000đ và tiền kim loại có các mệnh giá 5.000đ, 2.000đ, 1.000đ, 500đ, 200đ. Việc phát hành tiền kim loại là bước đi nhằm hoàn thiện hệ thống tiền tệ, phù hợp với thông lệ quốc tế. Một số mệnh giá tiền giấy (cotton) vẫn song song lưu hành với bộ tiền mới.
II.Đặc điểm:
A. Tiền giấy
1.Giấy bạc 500.000 đồng.
- Ngày phát hành: 17/12/2003
- Kích thước: 152mm x 65mm.
- Giấy in: Polymer.
- Màu sắc tổng thể: Màu lơ tím sẫm.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 500.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Phong cảnh nhà Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Kim Liên - Mệnh giá 500.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
2.Giấy bạc 200.000 đồng.
- Ngày phát hành: 30/8/2006
- Kích thước: 148mm x 65mm.
- Giấy in: Polymer.
- Màu sắc tổng thể: Đỏ nâu.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 200.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Phong cảnh vịnh Hạ Long - Mệnh giá 200.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
3.Giấy bạc 100.000 đồng (loại mới in trên polymer)..
- Ngày phát hành: 01/9/2004
- Kích thước: 144mm x 65mm.
- Giấy in: giấy Polymer, có độ bền cao, không ảnh hưởng đến môi trường, có yếu tố bảo an đặc biệt như cửa sổ trong suốt, có hình ẩn hoặc hình dập nổi trong cửa sổ.
- Màu sắc: Nhìn tổng thể hoa văn trang trí và nội dung mặt trước và mặt sau màu xanh lá cây đậm.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 100.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Phong cảnh văn miếu - Quốc Tử giám - Mệnh giá 100.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
4.Giấy bạc 50.000 đồng (loại mới in trên polymer).
- Ngày phát hành: 17/12/2003
- Kích thước: 140mm x 65mm.
- Giấy in: Polymer.
- Màu sắc tổng thể: Màu nâu tím đỏ.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 50.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Phong cảnh Huế - Mệnh giá 50.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
5.Giấy bạc 20.000 đồng (loại mới in trên polymer).
- Ngày phát hành: 17/5/2006
- Kích thước: 136mm x 65mm.
- Giấy in: Polymer.
- Màu sắc tổng thể: Màu xanh lơ đậm.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 20.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Phong cảnh Chùa Cầu, Hội An, Quảng Nam - Mệnh giá 20.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
6.Giấy bạc 10.000 đồng.
- Ngày phát hành: 30/8/2006
- Kích thước: 132mm x 60mm.
- Giấy in: Polymer.
- Màu sắc tổng thể: Màu nâu đậm trên nền màu vàng xanh.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 10.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Cảnh khai thác dầu khí - Mệnh giá 10.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
7.Giấy bạc 5.000 đồng.
- Ngày phát hành: 15/01/1993
- Kích thước: 134mm x 65mm.
- Giấy in: Cotton.
- Màu sắc tổng thể: Màu xanh lơ sẫm.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 5.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Phong cảnh thuỷ điện Trị An - Mệnh giá 5.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
8.Giấy bạc 2.000 đồng.
- Ngày phát hành: 20/10/1989
- Kích thước: 134mm x 65mm.
- Giấy in: Cotton.
- Màu sắc tổng thể: Màu nâu sẫm.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 2.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Xưởng dệt - Mệnh giá 2.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
9.Giấy bạc 1.000 đồng.
- Ngày phát hành: 20/10/1989
- Kích thước: 134mm x 65mm.
- Giấy in: Cotton.
- Màu sắc tổng thể: Màu tím.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 1.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Cảnh khai thác gỗ - Mệnh giá 1.000 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
10.Giấy bạc 500 đồng
- Ngày phát hành: 15/8/1989
- Kích thước: 130mm x 65mm.
- Giấy in: Cotton.
- Màu sắc tổng thể: Màu đỏ cánh sen.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 500 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Phong cảnh cảng Hải Phòng - Mệnh giá 500 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
11.Giấy bạc 200 đồng
- Ngày phát hành: 30/9/1987
- Kích thước: 130mm x 65mm.
- Giấy in: Cotton.
- Màu sắc tổng thể: Màu nâu đỏ.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 200 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Sản xuất nông nghiệp - Mệnh giá 200 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
12.Giấy bạc 100 đồng.
- Ngày phát hành: 02/5/1992
- Kích thước: 120mm x 59mm.
- Giấy in: Cotton.
- Màu sắc tổng thể: Màu nâu đen.
- Nội dung mặt trước: Dòng chữ "Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam" - Quốc huy - Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh - Mệnh giá 100 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
- Nội dung mặt sau: Dòng chữ "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam" - Phong cảnh tháp Phổ Minh - Mệnh giá 100 đồng bằng chữ và số - Hình trang trí hoa văn dân tộc và hoa văn lưới hiện đại.
B. Tiền kim loại
1.Đồng tiền 5.000đ
- Ngày phát hành: 17/12/2003
- Đường kính: 25,50 mm
- Khối lượng: 7,70 g
- Độ dày mép: 2,20 mm
- Màu sắc: vàng ánh đỏ
- Vật liệu: hợp kim (CuAl6Ni2)
- Vành đồng tiền: khía vỏ sò
- Mặt trước: hình Quốc huy
- Mặt sau: dòng chữ “NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”, số mệnh giá 5.000 đồng, hình Chùa Một cột.
2.Đồng tiền 2.000đ
- Ngày phát hành: 01/4/2004
- Đường kính: 23,50 mm
- Khối lượng: 5,10 g
- Độ dày mép: 1,80 mm
- Màu sắc: vàng đồng thau
- Vật liệu: thép mạ đồng thau
- Vành đồng tiền: khía răng cưa ngắt quãng 12 đoạn
- Mặt trước: hình Quốc huy
- Mặt sau: dòng chữ “NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”, số mệnh giá 2.000 đồng, hình Nhà Rồng.
3.Đồng tiền 1.000đ.
- Ngày phát hành: 17/12/2003
- Đường kính: 19,00 mm
- Khối lượng: 3,80 g
- Độ dày mép: 1,95 mm
- Màu sắc: vàng đồng thau
- Vật liệu: thép mạ đồng thau
- Vành đồng tiền: khía răng cưa liên tục
- Mặt trước: hình Quốc huy
- Mặt sau: dòng chữ “NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”, số mệnh giá 1.000 đồng, hình Thủy đình, Đền Đô.
4.Đồng tiền 500đ.
- Ngày phát hành: 01/4/2004
- Đường kính: 22,00 mm
- Khối lượng: 4,50 g
- Độ dày mép: 1,75 mm
- Màu sắc: trắng bạc
- Vật liệu: thép mạ Niken
- Vành đồng tiền: khía răng cưa ngắt quãng 6 đoạn
- Mặt trước: hình Quốc huy
- Mặt sau: dòng chữ “NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”, số mệnh giá 500 đồng, chi tiết hoa văn dân tộc.
5.Đồng tiền 200đ.
- Ngày phát hành: 17/12/2003
- Đường kính: 20,00 mm
- Khối lượng: 3,20 g
- Độ dày mép: 1,45 mm
- Màu sắc: trắng bạc
- Vật liệu: thép mạ Niken
- Vành đồng tiền: vành trơn
- Mặt trước: hình Quốc huy
- Mặt sau: dòng chữ “NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”, số mệnh giá 200 đồng, chi tiết hoa văn dân tộc.
Nguồn: http://www.bentre.gov.vn