ชื่อวิทยาศาสตร์ Curcuma zanthorrhiza Roxb.
ชื่อวงศ์ ZINGIBERACEAE
ชื่อทั่วไป -
ลักษณะทางพฤษศาสตร์
เป็นพืชที่มีลำต้นเป็นหัวอยู่ใต้ดินและมีหลากหลายสายพันธุ์ แต่สำหรับในประเทศไทย ว่านชักมดลูกที่พบได้ตามท้องตลาดจะมีอยู่ด้วยกัน 2 สายพันธุ์
ได้แก่ ว่านชักมดลูกตัวเมีย (Curcuma comosa Roxb.) ซึ่งจะมีลักษณะของหัวกลมรีตามแนวตั้ง มีแขนงสั้น (ตามภาพแรก) และว่านชักมดลูกตัวผู้
(Curcuma latifolia Roscoe) จะมีลักษณะต่างจากตัวเมียตรงที่ หัวใต้ดินจะกลมแป้นมากกว่า และแขนงจะยาวมากกว่า (ตามภาพที่สอง) ทำให้การซื้อมาใช้บางครั้ง
อาจจะจำแนกลำบาก เพราะบางครั้งเมื่อนำมาเทียบกันทั้งตัวเมียและตัวผู้จะคล้ายกันมาก โดยจะปลูกมากในจังหวัดเลยและเพชรบูรณ์
ทั้งนี้ยังได้พบว่ามีพืชอีกชนิดหนึ่งที่มีต้นกำเนิดในประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับว่านชักมดลูกของไทยมาก และมีสรรพคุณทางยาที่คล้ายคลึงกัน
สรรพคุณ
ราก แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ
เหง้า ชักมดลูกให้เข้าอู่เร็วขึ้น แก้มดลูกพิการ แก้ปวดมดลูก แก้ริดสีดวงทวาร แก้กษัย แก้ปัสสาวะขุ่นข้น แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ
แก้ธาตุพิการอาหารไม่ย่อย
แหล่งอ้างอิง