บานเย็น

ชื่อวิทยาศาสตร์ Mirabilis jalapa Linn.

ชื่อวงศ์  NYCTAGINACEAE

ชื่อทั่วไป ตามยาม, จันยาม, จำยาม (ภาคเหนือ), บานเย็น (ทั่วไป), จีปักหลี (จีน-แต้จิ๋ว)

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ บานเย็น เป็นพรรณไม้ที่มีอายุนานหลายปี ลำต้นนั้นจะเป็นข้อสีเขียวตามบริเวณข้อนั้นจะพองออก ลำต้นจะมีความสูงประมาณ 1 เมตร และจะแตกกิ่งก้านสาขามาก

ใบบานเย็น จะเป็นสีเขียว และจะออกตรงข้ามกัน ลักษณะของตัวใบจะกลมรี ตรงปลายใบของมันจะแหลม ส่วนฐานใบนั้นจะกว้างและโค้งเข้า คล้ายกับรูปหัวใจ และมีความยาวประมาณ 4-10 ซม.

ดอกบานเย็น จะออกเป็นช่อ มีหลายสี และจะมีดอกย่อยหลายดอก ดอกหนึ่งจะมีกลีบเลี้ยงประมาณ 5 กลีบ เป็นสีเขียว ลักษณะ กลีบดอกจะติดกันเป็นหลอด และมีกลีบรองดอกติดกันแน่น กลีบดอกนั้นจะเป็นสีขาว แดงออกม่วง และเหลืองดอกนั้นจะบานเวลาบ่าย และหุบเวลาเช้า เกสรตัวผู้จะมีความยาวพอ ๆ กับกลีบดอก ส่วนเกสรตัวเมียจะมีอยู่ 1 อัน เป็นเส้นยาว ๆ ตรงปลายจะเป็นตุ่ม

ผลบานเย็น เมื่อผลยังอ่อนสดเป็นสีเขียว และเมื่อแก่จะเป็นสีดำ ลักษณะผลจะเป็นรูปไข่มีความยาวประมาณ 8 มม. ผิวข้างนอกขรุขระ ส่วนภายในจะมีแป้งสีขาวนวล

รากบานเย็น จะมีลักษณะพองเป็นหัว และมีเส้นผ่าศูนย์กลางได้ยาวประมาณ 10 ซม.

สรรพคุณ ราก รักษาโรคหนองใน ตกขาวมากผิดปกติ รักษาอาการปวดตามข้ออย่างเฉียบพลัน แผลเรื้อรังบริเวณหลัง เป็นยาขับเหงื่อ และรักษาอาการไข้

แหล่งอ้างอิง http://www.samunpri.com/%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B9%87%E0%B8%99/