คนทีสอ

ชื่อวิทยาศาสตร์                            Vitex trifolia L.

ชื่อวงศ์                                         LAMIACEAE

ชื่อทั่วไป                                      คนทีสอขาว(ชลบุรี);โคนดินสอ (ภาคกลาง จันทบุรี) ดินสอ (ภาคกลาง) สีสอ (ประจวบคีรีขันธ์) มูดเพิ่ง (ตาก)ผีเสื้อน้อย (เหนือ) 

                                                    สีเสื้อน้อย ดอกสมุทร (เชียงใหม่) ผีเสื้อ (เลย) ทีสอ เทียนขาว (เพชรบุรี) คุนตีสอ (สตูล)

ลักษณะทางพฤษศาสตร์             1.ไม้พุ่ม ขนาดกลาง สูงประมาณ 3-6 เมตร ทั้งต้นมีกลิ่นหอม เปลือกลำต้นเรียบ สีเทา เป็นกระสีดำ แตกเป็นร่องตื้นตามยาว 

                                                   2.ใบประกอบแบบนิ้วมือ ออกตรงกันข้าม ใบย่อยรูปไข่ปลายแหลม 3 ใบ กว้าง 2.5-3 เซนติเมตร ยาว 4-6 เซนติเมตร ขอบใบ                                                          เรียบปลายแหลม โคนใบสอบ  ท้องใบและหลังใบเรียบ หลังใบสีเขียว ท้องใบเป็นสีนวลขาว มีขน ก้านใบยาว 1-3 เซนติเมตร                                                       ก้านใบย่อยสั้นมาก 

                                                   3.ดอกช่อแยกแขนง ดอกมีขนาดเล็กสีฟ้าอมม่วงเป็นช่อยาว ออกที่ยอดหรือตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ก้านดอกสั้น โคนกลีบดอก                                                    เชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว 5-8 มิลลิเมตร ปลายแยกรูปปากเปิด มีขน มี 5 กลีบ กลีบดอกมีขนาดไม่เท่ากัน แบ่งออกเป็น 2 ส่วน                                                       ส่วนล่างมี 2 กลีบ ส่วนบนมี 3 กลีบ มีเกสรตัวผู้ 4 อัน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ยอดเกสรเพศเมียแยก 2 แฉก กลีบเลี้ยงรูปถ้วย 

                                                   โคนติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก มีขน 

                                                   4.ผลสด รูปทรงกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 3-6 มิลลิเมตร ผลแห้ง ผิวเรียบ มี

                                                   5.เมล็ดเดียว สีเขียวนวล เป็นพวงช่อ เมล็ดเดี่ยวกลม สีน้ำตาล เมื่อสุกมีสีคล้ำหรือดำ เกิดตามป่าดงดิบเขา ป่าเบญจพรรณ 

                                                   ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

สรรพคุณ                                    รากและใบ ต้มกินแก้ไข้ ให้หญิงหลังคลอดบุตรใหม่ๆรับประทานเป็นยาขับปัสสาวะและขับเหงื่อ

แหล่งอ้างอิง                                http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=27