ข่า

ชื่อวิทยาศาสตร์       Alpinia galanga(L.) Willd.

ชื่อวงศ์                          ZINGIBERACEAE

ชื่อทั่วไป                      ข่า, ข่าใหญ่, ข่าหลวง, ข่าหยวก (เหนือ), เสะเออเคย, สะเชย(กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)

ลักษณะทางพฤษศาสตร์

                                  ต้นข่า เป็นพรรณไม้ลงหัวจำพวก กะวาน เร่ว กะลา จะลงหัวใหญ่ ขาวอวบอ้วน เป็นพรรณไม้ที่ชอบขึ้นตามที่ลุ่ม

                                  ใบข่า จะมีลักษณะรูปไข่ยาว จะออกสลับกันรอบ ๆ ลำต้นบนดิน ซึ่งจะเป็นกาบของใบหุ้มลำต้น ใบคล้ายพาย

                                  ดอกข่า ดอกเป็นช่อสีขาว แต้มด้วยสีแดงเล็กน้อย?จะออกเป็นช่อตรงปลายยอด และตรงช่อนั้นก็จะจัดอยู่ด้วยกันอยู่อย่างหลวมๆ ช่อที่อ่อนจะมีกาบสีเขียวอมเหลืองหุ้มมิด (spathe) ส่วนดอกสีขาวอมสีม่วงแดงนั้นจะบานจากข้างล่างขึ้นข้างบน

                                  ผลข่า จะมีลักษณะกลมโต และมีขนาดเท่าเม็ดบัว เมื่อแก่จะมีสีดำมีเม็ดเล็ก ๆ อยู่ภายใน จะมีรสขม เผ็ดร้อน

สรรพคุณ                    

                                  เหง้าแก่ นำมาตำให้ละเอียด ใช้ทาบริเวณที่เป็นโรคผิวหนัง กลากเกลื้อนใช้เป็นยารักษาภายนอก หรือจะตำใช้ทำกระสายเป็นเหล้าโรง ทารักษาอาการคันในโรคลมพิษ ทาบ่อย ๆ จนกว่าลมพิษนั้นจะหาย

                                  เหง้าสด ใช้รักษาเกลื้อน นำเหง้าสดมาฝนผสมกับเหล้าโรง หรือน้ำส้มสายชู หรือตำแล้วนำมาแช่แอลกอฮอล์ ใช้ทาที่เป็น 

แหล่งอ้างอิง                http://www.samunpri.com/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2-%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99/