ขอบชะนางแดง

ชื่อวิทยาศาสตร์                        Pouzolzia pentandra Benn.

ชื่อวงศ์                                     URTICACEAE

ชื่อทั่วไป                                  ขอบชะนางขาว, หนอนตายอยากขาว, หนอนขาว (ไทยภาคกลาง), ขอบชะนางแดง, หนอนตายอยากแดง, หนอนแดง                                                                   (ไทยภาคกลาง), หญ้าหนอนตาย (เหนือ), หญ้ามูกมาย (สระบุรี), ตาสียาเก้อ, ตอสีเพาะเกล (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)

ลักษณะทางพฤษศาสตร์          1.ต้นขอบชะนาง เป็นพรรณไม้ล้มลุกจำพวกหญ้า และเลื้อยแผ่ไปตามดินแต่ยอดจะตั้งขึ้น มี 2 ชนิด คือ 

                                                ขอบชะนางแดง กับ ขอบชะนางขาว และมีลำต้นขนาดโตกว่าก้านไม่ขีดไฟเล็กน้อย

                                                2.ใบขอบชะนาง เป็นใบเดี่ยวจะออกสลับกัน รูปเป็น รูปปลายหอก ในขอบใบชะนางแดง ส่วนรูปใบของขอบใบชะยางขาว 

                                                จะมีลักษณะรูปค่อนข้างมนและกลม  เส้นใบของทั้งสองชนิด จะเห็นเด่นชัดเป็น 3 เส้น ใบจะโตประมาณ 2 กระเบียดนิ้ว ยาว                                                           ประมาณ 1 นิ้วครึ่ง ถึง 1 นิ้วฟุต ส่วนสีและใบของต้นขอบชะนางจะสีม่วงอมแดง เฉพาะแผ่นใบนั้นสีจะเด่นชัดคือ หลังใบจะมีสีเขียว                                                   เข้มอมแดง ท้องใบจะเป็นสีแดงคล้ำ และสีของขอบใบชะนางเป็นสีขางอ่อน ๆ รวมทั้งชนิดจะมีขนเล็กน้อยบนต้นและแผ่นใบ

                                                3.ดอกขอบชะนาง จะมีขนาดเล็ก และจะออกเป็นกระจุกระหว่างซอกใบและกิ่งเป็นดอกตัวผู้กับดอกตัวเมีย ดอกของขอบชะนาง                                                       แดงมีสีแดงส่วนดอกของขอบชะนางขาวจะเป็นสีเขียวอมเหลือง

                                                4.ผลขอบชะนาง แห้งไม่แตกแบบ achene

สรรพคุณ                                ขอบชะนางทั้ง 2 (แดง-ขาว) ชนิด นำมาปรุงรับประทานเป็นยาขับเลือด และขับระดูขาว ขับปัสสาวะ รักษาโรคหนองใน

แหล่งอ้างอิง                      http://www.samunpri.com/%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%8A%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%87/