มะขามป้อม

ชื่อวิทยาศาสตร์         Phyllanthus emblica L.

ชื่อวงศ์                     EUPHORBIACEAE

ชื่อทั่วไป                  มะขามป้อม (ทุกภาค) หมากขามป้อม (อีสาน) กันโตด (เขมร – จันทบุรี) กาทวด (ราชบุรี) มั่งลู่ และสันยาส่า (กะเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน)

ลักษณะทางพฤษศาสตร์

                                ต้น มะขามป้อมเป็นไม้ยืนต้น ขนาดกลาง สูงประมาณ ๘-๑๒ เมตร โตเต็มที่วัดโดยรอบของต้นได้ประมาณ ๘๐ เซนติเมตร ลำต้นคดงอ    

                                เปลือก นอกสีน้ำตาลอมเทา ผิวค่อนข้างเรียบ เปลือกในสีชมพูสด เรือนยอดแผ่กระจายรูปทรงกลม ปลายกิ่งมักลู่ลง พุ่มใบโปร่ง 

                                เนื้อไม้สีแดงอมน้ำตาล

                                ใบ มะขามป้อมมีใบเป็นช่อ แต่ละช่อมีใบย่อยเล็กๆ รูปขอบขนานติดเป็นคู่ๆ เยื้องๆ กัน ปลายใบมน มีรอยหยักเว้าเล็กน้อย ขอบใบเรียบ สีเขียว                                   อ่อน กว้าง ๐.๒๕-๐.๕๐ เซนติเมตร ยาว ๐.๘-๑.๒ เซนติเมตร เรียงชิดกัน ก้านใบสั้นมาก ใบย่อยจำนวน ๒๒ คู่ เส้นใบไม่ชัดเจน 

                                ดอก มะขามป้อมมีดอกเล็ก สีขาวนวล แยกเพศกัน แต่เกิดบนกิ่งและต้นเดียวกัน ออกดอกตามง่ามใบ ๓-๕ ดอก มีกลีบรองดอก ๖ กลีบ ดอก                                   เพศผู้มีเกสรเพศผู้ ๓ อัน ฐานรองดอกมี ๖ แฉก ดอกเพศเมีย มีฐานรองดอกเป็นรูปถ้วย ขอบถ้วยหยัก รังไข่มี ๓ ช่อง หลอดท่อรังไข่ปลาย

                                แยกเป็น ๒ แฉก ไม่เท่ากัน

                                ผล กลม มีเนื้อหนา เส้นผ่าศูนย์กลาง ๑.๒-๒ เซนติเมตร ผลอ่อนมีสีเขียวอ่อน ผลแก่มีสีเขียวค่อนข้างใส มีเส้นริ้วๆ ตามยาวพอสังเกตได้ ๖ เส้น                                 เนื้อกินได้ มีรสฝาด เปรี้ยว ขม และอมหวาน เปลือกหุ้มเมล็ดแข็ง ๖ สัน มี ๖ เมล็ดใน ๑ ผล

สรรพคุณ

                                ผลสดของมะขามป้อมจะช่วยท่านในเรื่องของ การกระหายน้ำเพราะมะข้ามป้อมมีความชุ่มฉ่ำอยู่ในตัว แก้หวัดแก้ไอละลายเมหะ ช่วยในด้าน                                   การซ้อมแซมกระบวนการของร่างกาย ช่วยรักษาโรคคอตีบ ป้องกันเลือดออกตามไรฟัน บำรุงโลหิต ลดความดันของโลหิต 

                            ถ้านำผลมาตากแห้ง ส่วนใหญ่จะนำาบดและเอามาชงดื่ม จะช่วยบำรุงโลหิต แก้โรคบิต ดีซ่าน หนองไหน แก้อาการท้องเสีย บำรุงธาตุ 

                            รากสด นำมาตำและใช้พอกแผล รากแห้ง ใช้ต้มดื่ม แก้ท้องเสีย บำรุงโลหิต รักษาโรคเลื้อน นอกจากนี้ยังมีการเอามะขามป้อมมาสะกัดทำเป็น                               ยาในรูปแบบแคปสูน แพทย์แผนจีนส่วนใหญ่มักจะนิยมใช้รากกับผลมาตากแห้งและยังมีความเชื่ออีกด้วยว่ามะขามป้อมจัดเป็นยาอายุวัฒนะซึ้ง                               นิยมมากสำหรับชายวัยกลางคนไปถึงวัยฉรา

แหล่งอ้างอิง

http://www.nanahealth.com/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1indian-gooseberry%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2