ชื่อวิทยาศาสตร์ Hapoxis aurea Lour.
ชื่อวงศ์ HYPOXIDACEAE
ชื่อทั่วไป จ๊าลาน มะพร้าวนกคุ่ม (เชียงใหม่) พร้าวนก พร้าวนกคุ่ม (นครศรีธรรมราช) ละโมยอ (มาลายู-นราธิวาส)
ลักษณะทางพฤษศาสตร์
-ใบตาลเดี่ยว ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับเวียนเป็นวงรัศมี แผ่นใบมีลักษณะพับย่นคล้ายพัดจีนตามความยาวของใบลักษณะของใบเป็นรูปใบหอกแคบ ปลายใบเรียวแหลม มีขนาดกว้างได้ถึง 3 เซนติเมตรและยาวประมาณ 25-50 เซนติเมตร มีจำนวนใบประมาณ 2-4 ใบต่อต้น
-ดอกตาลเดี่ยว ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบ ในหนึ่งช่อดอกจะมีดอกย่อยประมาณ 5-10 ดอก ก้านช่อยาวประมาณ 20-40 เซนติเมตร ก้านช่อกลมผอมแต่แข็งแรง มีใบประดับเล็ก ๆ ติดอยู่เป็นระยะ ดอกในช่อโปร่งเกิดจากกลางช่อขึ้นไป ก้านดอกยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงและกลีบดอกเป็นสีเหลืองหรือสีเหลืองอ่อน กลีบเลี้ยงจะมีขีดตามยาวสีน้ำตาล กลีบปากเป็นสีเหลืองเข้ม ที่โคนกลีบมีประสีน้ำตาลหรือม่วง ดอกเมื่อบานเต็มที่จะมีขนาดกว้างประมาณ 3.5-4 เซนติเมตร โดยจะออกดอกในช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนธันวาคม
สรรพคุณ ใช้หัว นำมาตำผสมกับเหล้า ใช้เป็นยาทาแก้ฝี
แหล่งอ้างอิง คู่มือ สวนสมุนไพร ๑๒ กลุ่มโรค