เสลดพังพอนตัวผู้

ชื่อวิทยาศาสตร์    Barleria lupulina Lindl.

ชื่อวงศ์                ACANTHACEAE

ชื่อทั่วไป             เสลดพังพอนตัวผู้ พิมเสนต้น(ภาคกลาง) ชองระอา ทองระอา ลิ้นงูเห่า

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ ไม้พุ่ม สูงประมาณ 1-2 เมตร แตกกิ่งก้านสาขามาก 

                                       ต้น สีน้ำตาลอมเขียว ตามข้อของลำต้นและโคนก้านใบมีหนามแหลมคมสีน้ำตาลข้อละ 2 คู่ กิ่งและก้านมีสีน้ำตาลแดง 

                                       ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ใบรูปรียาว กว้าง 2.5 เซนติเมตร ยาว 5-7 เซนติเมตร โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ ปลายใบแหลม ผิวใบเกลี้ยง พื้นใบมีสี                                          เขียวเข้มและมัน เส้นใบและก้านมีสีแดงก้านใบสั้น ยาวประมาณ 5 มิลลิเมตร และโคนก้านมีหนามแหลมหนึ่งคู่ สีม่วงชี้ลง 

                                       ดอก ออกเป็นช่อตั้ง ออกที่ปลายยอด ช่อยาวประมาณ 3-9 เซนติเมตร ช่อดอกอ่อนมองเห็นใบประดับรูปกลมรีขนาด 1-2 เซนติเมตร หุ้มดอกไว้ภายใน ใบ                                              ประดับขนาดใหญ่เรียงกันเป็นรูปทรงกระบอกสีน้ำตาลแดง ปลายใบมีสีม่วง เมื่อดอกโตเต็มที่ จะโผล่เลยกลีบประดับออกมา โคนกลีบดอกติดกันเป็นหลอดสี                                          เหลือง ปลายแยกเป็น 2 ปาก ปากบนมีกลีบมนขนาดใหญ่มี 4  กลีบ กลีบล่างมี 1 กลีบเล็กกว่า กลีบดอกร่วงง่าย 

                                       ผล เป็นฝักรูปไข่ ภายในผลมีเมล็ด 2-4 เมล็ด

สรรพคุณ                       ใบ มีรสจืดเย็น แก้โรคเริม งูสวัด (โดยใช้ใบสดครั้งละ 1 กำมือ ตำให้ละเอียดแทรกพิมเสนเล็กน้อย นำมาทา หรือนำผสมสุราแล้วพอกบ่อยๆ บริเวณที่เป็น)                                               หรือตำกับสุรา คั้นเอาน้ำดื่ม เอากากพอก แก้ฝีที่ฝ่ามือ แก้ลมพิษ แก้พิษงูกัด แก้ไฟลามทุ่ง แก้แผลกลาย หรือนำใบสด 2-10 ใบ ขยี้หรือตำให้แหลก นำมา                                          ทาหรือพอก แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แผลฟกช้ำจากการกระทบกระแทก แผลมีเลือดออก   

                                       ราก มีรสจืดเย็น ฝนกับสุราดื่ม ทาแก้พิษงู แมลงสัตว์กัดต่อย ถอนพิษตะขาบ แมลงป่อง

แหล่งอ้างอิง                     คู่มือสวนสมุนไพร ๑๒ กลุ่มโรค