หน่วยที่ 4 พฤติกรรมการทำงาน

สาระสำคัญ

ในการทำงานของทุกคนคงเคยได้ยินประโยค “ค่าของคน อยู่ที่ผลงาน” คนไหนที่ทำงานดีทำงานเก่ง

เราจะรู้ถึงคุณค่าของเขาที่มีต่อองค์การ ต่อผู้บังคับบัญชา ต่อหน่วยงาน ต่อเพื่อนร่วมงาน ผลงานเขาเป็นเครื่องบ่งชี้ว่าเขามีค่าแค่ไหน อย่างไร ความรู้สึกที่เห็นค่าของเขานั้นควรเกิดขึ้นตลอดเวลาที่เขาทำงาน ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมการทำงานในองค์การของแต่ละคนแตกต่างกันออกไปตามพฤติกรรมในองค์การแต่ละหน้าที่ ความพึงพอใจในการทำงาน องค์ประกอบที่มีผลต่อความพึงพอใจในการทำงาน การสำรวจเพื่อการวินิจฉัยงาน วิธีการเพิ่มปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงาน และงานวิจัยเกี่ยวกับความพึงพอใจในการทำงาน สิ่งเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมการทำงานในองค์การนั้นๆ โดยตรง

พฤติกรรมองค์การ ซึ่งมีการศึกษา 3 ระดับ คือ

 พฤติกรรมบุคคล (Individual Behavior) มีองค์ประกอบหลายอย่างที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมของบุคคล ซึ่งจะแบ่งได้เป็น 4 องค์ประกอบ คือ

- การรับรู้ (Perception)

- ทัศนคติ (Attitudes)

- ค่านิยม (Values)

- การจูงใจ (Motivation)

ความพึงพอใจในการทำงานเป็นเรื่องที่ได้รับความสนใจมาก ทั้งจากนักจิตวิทยา นักวิชาการและนักบริหารงาน ผู้ปฏิบัติที่มีความพึงพอใจในการทำงาน ย่อมปฏิบัติงานได้ประสบผลสาเร็จดีมากกว่าผู้ที่ไม่พึงพอใจในการปฏิบัติงาน ดังนั้น ในการบริหารงานจำเป็นจะต้องศึกษาให้เข้าใจเพราะความพึงพอใจในการทำงาน เป็นกระบวนการทางจิตวิทยาที่ไม่สามารถมองเห็นและสังเกตได้ เพียงอาศัยการคาดคะเนและสังเกตพฤติกรรมเท่านั้น

ความพึงพอใจในการทำงาน หมายถึง สภาวะของอารมณ์ ความรู้สึก และเจตคติของบุคคลที่มีต่องานที่เขาปฏิบัติอยู่ โดยแสดงออกมาเป็นความสนใจ กระตือรือร้น เต็มใจและสนุก ร่าเริง เป็นต้น ดังนั้น เมื่อผู้ปฏิบัติงานเกิดความพึงพอใจในงานที่ทำ เขาก็จะมีความพยายาม อุตสาหะ มีความสุขในการทำงาน มีความรับผิดชอบ และมุ่งมั่นจนงานนั้นสำเร็จตามวัตถุประสงค์

ความสำคัญของความพึงพอใจในการทำงาน โดยแยกในประเด็นได้ดังนี้

1). เสริมสร้างบรรยากาศและความตั้งใจในการปฏิบัติงาน

2). เสริมสร้างความเป็นอิสระในการทำงาน

3). ส่งเสริมการบริหารแบบประชาธิปไตย

4). ส่งเสริมประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน

ยองค์ประกอบที่มีผลต่อความพึงพอใจในการทำงาน องค์ประกอบพื้นฐานที่สำคัญ ที่มีผลต่อความพึงพอใจมีดังต่อไปนี้

1). งาน (Job)

2). ค่าจ้าง (Wage) ค่าจ้างแรงงาน

3). โอกาสที่ได้เลื่อนตำแหน่ง (Promotion)

4). การยอมรับ (Recognition)

5). สภาพการทำงาน (Working Condition)

6). ผลประโยชน์ (Benefit) และสวัสดิการ (Services)

7). หัวหน้างานหรือผู้บังคับบัญชา (Leader)

8). เพื่อนร่วมงาน (Co-Workers)

9). องค์การและการจัดการ (Organization and Management)