Ethiek

Ethiek (Grieks: èthos, gewoonte of zedelijke handeling), moraalfilosofie, morele filosofie of moraalwetenschap is de tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning op het juiste handelen. De ethiek probeert de criteria vast te stellen waarmee een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd, en waarmee de motieven en consequenties van deze handeling kunnen worden geëvalueerd. In de politiek, met name bij het maken van nieuwe (straf)wetten, bijvoorbeeld rondom abortus of euthanasie, speelt ethische bezinning een belangrijke rol. Ethische vragen in het bedrijfsleven vallen onder de noemer van de beroepsethiek, die over het juiste medisch handelen zijn het terrein van de medische ethiek. Daarnaast is de ethiek van het vakgebied, in bijvoorbeeld de geschiedschrijving, biologie en sociologie soms onderwerp van discussie.

Een ethisch filosoof vraagt zich af wat de uiteindelijke normen zijn voor het menselijk handelen. Hoewel in de omgangstaal ’ethisch’ in de betekenis van ’moreel’ wordt gebruikt, gaat het om twee verschillende gebieden: ’moraal’ is het zedelijk handelen zelf, terwijl ethiek de studie ervan is. Er zijn drie kennisgebieden waarin ethiek een belangrijke rol speelt: de wijsbegeerte, de theologie en de medische wetenschap. De term 'ethiek’ wordt daarnaast ook gebruikt voor de ethische principes van een bepaalde traditie, zoals de christelijke ethiek. Dit artikel gaat uitsluitend over de ethiek in filosofische zin.

Ethiek kan verder descriptief (beschrijvend) of prescriptief (voorschrijvend) zijn. Het bestuderen en beschrijven, door een moraalfilosoof, zonder dat deze zelf een moreel standpunt inneemt, is de descriptieve ethiek. Het door ethici zelf ook standpunten uitdragen en verdedigen, is het terrein van de prescriptieve ethiek. De meta-ethiek ten slotte, houdt zich bezig met de vraag wat een ethische waarde is.