Prins Leopold en Intrede

De Prins

- Leopold prins van Sachsen-Coburg Saalfeld (geboren te Coburg Beieren 1790 - overleden 1865 te Laken). Jongste zoon van hertog Frans von Sachsen-Coburg en Hertogin Augusta von Ebersdorf. Door gebiedswisseling wordt de naam van de familie veranderd in 1826 en wordt Von Sachsen-Coburg-Gotha.

- ten gevolge van het huwelijk van zijn zus Julia met de broer van de tsaar Alexander heeft hij goede kontakten met de Russische cavalerie. (krijgt de titel van kapitein-commandant)

- Na Napoleons terugtocht uit Moskou gaat hij terug in het Russische leger en trekt in 1814 samen met keizer Alexander Parijs binnen (hij vraagt de keizer Hortense in audiëntie te ontvangen)

- Alexander is geen voorstander van de verloving in 1814 van de kroonprins Willem van Oranje (zoon van Willem I van de Nederlanden) met de populaire Charlotte (dochter van de prins Georges van Wales, de latere erfgename van de Britse kroon: Georges IV). Haar onpopulaire vader wil haar immers zo snel mogelijk het land uit. Na braspartijen in Londen, waar ook de prins van Orange aanwezig was, verbreekt Charlotte zelf definitief de verloving.

Alexanders zuster, Catharina, wordt naar Charlotte gestuurd om het pad voor te bereiden. Hoewel Catharina verliefd wordt op Leopold kan zij toch de kontakten bewerkstelligen en aldus huwt Prins Leopold op 2 mei 1816 in Engeland met de prinses tegen de wil van haar vader. De hertog van Orleans, Louis-Philippe, toekomstige koning van Frankrijk was ook aanwezig op de plechtigheid. Leopold wordt hertog van Kendall met de voorrechten als lid van de koninklijke familie. Dit wordt de enige echt gelukkige periode voor Leopold. Maar het mocht niet zo zijn! Charlotte overlijdt op 6 november 1817 de dag na de bevalling van hun eerste doodgeboren zoon. Leopold heeft het meest van Charlotte gehouden in zijn leven en wou naast haar begraven worden in Windsor. De prins had niet alleen zijn kans op de troon verloren maar ook zijn enige grote liefde waarmee hij nog maar twee en half jaar getrouwd was.

- Door het openkomen van het troonopvolgersschap trouwen de 3 oude broers van de prins-regent stante pede. Leopold slaagt er in zijn zuster Victoire uit te huwelijken met één van hen, de hertog van Kent. In 1819 krijgen zij een dochtertje, Victoria, die later de helft van de wereld zal overheersen! Haar vader sterft als ze nog geen jaar oud is. Nonkel Leopold ontfermt zich over zus Victoire en de opvoeding van Victoria. Later zijn ze elkaar altijd veel blijven schrijven. De andere 2 broers van koning Georges IV krijgen geen kinderen.

- Griekse episode: in 1825 waren de Grieken van de Turken bevrijd en als onafhankelijke natie erkend, zodat zij uitkeken naar een koning. Leopold was bereid het aanbod te aanvaarden onder bepaalde voorwaarden, waarvan de invulling eerder van de Grootmachten afging dan van Griekenland. Begin 1830 wordt koortsachtig onderhandeld. Dit was zijn eerste werkelijke politieke onderneming die op een miskleun liep bij gebrek aan politieke ervaring (21 mei 1930)(alhoewel hij toch reeds 40 jaar was). De grote mogendheden vinden dat ze aan het lijntje gehouden werden. Of denkt de prins meer aan het Engelse regentschap. Inderdaad GeorgesIV sterft en zijn broer de hertog van Clarence neemt over.

- juli 1830: de Franse Koning Karel X werd op de vlucht gedreven omdat hij geen gevolg gaf aan de eisen van de burgerij; dit maakte diepe indruk in België

De gevechten van septembe 1830 ("les journées de septembre") Foto's>>>

- 25-26 augustus 1830: voorstelling, in de Munt te Brussel, van de opera “de Stomme van Portici” (verheerlijkt de opstand van het volk van Napels tegen de Spaanse overheersing) van Daniel-François Auber (1782-1871).

Liederen uit dat stuk, sloegen zodanig in, dat men de zaal verliet en buiten oproer uitbrak, enkele huizen van vooraanstaande partijhangers van koning Willem werden geplunderd en in brand gestoken.

Deze "opstand" breidde zich overal uit tot zelfs in Hollands Limburg; inderhaast richt de burgerij zelf een burgerwacht op om de arbeidersopstand in toom te houden, de burgerij neemt het bestuur over. Ook financiële steun van Palmerston van Engeland. Oostenrijk en Rusland hadden het te druk met opstanden in eigen rijk en Pruisen te zwak om zich te verzetten. Frankrijk hoopte aldus België te heroveren.

- 23 september 1830: Willem I stuurt een leger naar Brussel. Door gevechten te Brussel wordt de macht van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden onder Willem gebroken

- 26 september 1830: “Voorlopig Bewind” : Charles Rogier (1800-1885) Belgisch politicus, lid van het Voorlopig Bewind en van het Nationaal Congres, heeft de leiding van de opstand en roept de onafhankelijkheid van België uit.

- 1 oktober 1830: West Vlaanderen is de eerste vrije provincie.

- 10 oktober 1830: verkiezing Nationaal Congres door 46.000 gegoede burgers.

- 10 november 1830: eerste vergadering Nationaal Congres; uitspraak voor een koningschap uit vrees voor bezwaren van de grote mogendheden.

- 24 november: de Belgen verstoten het Huis van Oranje-Nassau voor eeuwig.

- 20 december 1830: erkenning onafhankelijkheid door grote mogendheden in conferentie door Palmerston bijeengeroepen (voorkeur naar Prins van Oranje, zoon van koning Willem als dam tegen Frankrijk (cf. Wenercongres van 1814-15).

- Sylvain van de Weyer (lid van het voorlopig bewind) , stelde voor het eerst Leopold van Saksen-Coburg voor als koning. Voor Pruisen was het OK, voor Frankrijk was het neen en dreigt desgevallend met oorlog. De Belgen zijn niet enthousiast en geven eerder voorkeur voor de zestienjarige hertog van Nemours, tweede zoon van koning Louis Philippe van Frankrijk. (immers "Belgisch leger" werd geleid door Franse opperofficieren en ook door Palmerston)

- Nieuwe kandidaat: hertog van Leuchtenstein, oudste zoon van Eugene de Beauharnais, kleinzoon van Napoleons vrouw Josephine. (afgewezen door Frankrijk want kandidaat van de Bonapartisten)

- 3 februari 1831: de hertog van Nemours wordt verkozen in het Congres: (Louis –Philippe ziet zelf bij voorbaat af van de kroon onder druk van de grote mogendheden).

- februari 1831: baron Erasme, Louis, Surlet de Chokier (1769-1839) wordt regent van België.

Het Nationaal Congres Lees>>>>

Zijn eerste minister, Joseph Lebeau (1794-1865), oppert de mogelijkheid om Leopold van Saksen Coburg koning te maken, de Belgen en de Fransen willen geen Engelse prins, Leopold is Duitser .

- Na lang aarzelen en vooral het aandringen van Palmerston nam Leopold bij een tweede benadering door een afvaardiging van het Nationaal Congres vanaf 20 april 1831 dan toch de kroon aan op voorwaarde dat het Congres en Grote mogendheden met alles akkoord waren. (de macht van koning zeer beperkt in grondwet; wel mag de koning bevel voeren over leger, oorlog verklaren, verdragen ondertekenen, gratie verlenen en de kamers ontbinden). De koning had dit dossier veel beter en resoluter onderhandeld dan zijn Grieks avontuur. Stockmar moet in Engeland blijven om zich te ontfermen over Victoria. Netelige kwesties zijn het teruggeven van Limburg en Luxemburg aan koning Willem, de vrije scheepvaart op de Schelde en de verdeling van de schulden. Op 26 juni 1830 bepaalden de Grote Mogendheden het Protokol der XVIII artikelen (alleen de teruggave Luxemburg zou later behandeld worden). Diezelfde dag geeft Prins Leopold zijn definitief akkoord onder voorbehoud van stemmng van de XVIII artikelen in het Congres. Dit gebeurde met veel rumoer, op 9 juli 1831.

- Leopold trouwt hij met Louise-Marie de dochter van Louis-Philippe, zodat ook Frankrijk ten slotte met deze koning vrede kon nemen.

AFBEELDINGEN 1830>>>

Reis via De Panne

- 13 juli 1831: de Belgische afvaardiging van het Nationaal Congres scheept te Oostende in en komt om 11 s'avonds in Londen aan en wordt door de prins Leopold 's anderdaags ontvangen. Een dag erna wordt een middagmaal geserveerd voor hen bij de hertogin van Kent

- 16 juli 1831: prins Leopold reist van Londen (Malborough House) naar Dover samen met zijn secretaris Stockmar, zijn vleugeladjudant sir Henry Seton en de leden van het Nationaal Congres die hem op 13 juli gaan halen zijn (o.a. E.H. Leon De Foere (1787-1851). Met het steamership “Crusader” (108 ton , gebouwd in 1827 voor het vervoer van de Post) van Dover naar Calais. Hij komt opzettelijk langs Frankrijk binnen om Europa duidelijk te maken dat hij koning wordt met toestemming van Engeland en Frankrijk. Saluutschoten in naam van Franse koning,

In Calais wacht de Franse Generaal Graaf François Belliard hem op. Hij is aangeduid door de Franse koning Louis-Philippe om hem te ontvangen en hem te verwelkomen ter ere van de koning. Het Franse garnizoen, de lokale autoriteiten en de bevolking ontvangen hem zeer hartelijk. Ook de burgemeester van Kales,de Belgische zaakgelastigde te Parijs dhr Le Hon, en de graaf van den Straeten Ponthoz, secretaris van de ambassade wachten de prins op. Overal hangen vlaggen . De prins overnacht in het hotel Dessin, waar hij de officieren van de Franse nationale wacht trakteert. Leopold is tevreden van de uitbundige ontvangst in Calais. Later heeft hij gezegd aan Belliard: « Ce qui fut si bien commence chez vous.... m'a suivi partout ». Lees meer>>

- zondag 17 juli 1831: (mooi weer) , met de koets over het strand naar de Kerckepanne samen met Generaal Graaf Belliard. Aankomst rond de middag, aan de “Trek-op” (tussen het Paviljoen Hennesy , het latere paviljoen Bortier, en de afspanning “L’Alliance” ). De plaats waar hij het strand verlaten heeft om in de duinen te komen was ter hoogte van de Pannekalsijde. Het is laag water. Dit was de hoofdweg van De Panne naar Veurne. Op de tekening van Gust. Wappers staat een bord "Belgique" getekend. Men beweerde dat dit bord aan de echte grens zou gestaan hebben (ter hoogte van de camping Du Perroquet). Op de eerste kadasterplannen gemaakt door POPP rond 1845 staat deze wegwijzer er expliciet op getekend waar nu de Esplanade is. Aan de grens zelf staat niets getekend.

Victor Hugo heeft 6 jaar later zeer mooi beschreven hoe de route van Veurne naar De Panne via het strand liep Lees brieven>>>>

De prins was vergezeld door generaal graaf Belliard en een afdeling van de Franse ruiterij. Een militaire afdeling (te paard) bewees de eer bij aankomst in De Panne. . De prins neemt afscheid van generaal Belliard, en de ruiterij. Deze versie is o.a. ook verschenen in den Duinengalm 3 .

Blijkbaar is er veel geïmproviseerd in de organisatie van de laatste dagen vóór de kroningsrede. Zo vinden we in de verzameling Pirsh nog een document waaruit blijkt dat er eerst 'n ander reisplan bestond volgens hetwelk de prins in Oostende aan land zou komen. LEES>>> Ook lezen we in ditzelfde bericht van 14 juli dat de leden van het Nationaal Congres opgeroepen werden om op zondag 17 te Brussel een zitting bij te wonen om nog "verscheyde belangryke besluyten"te nemen. Men heeft blijkbaar door die late routewijziging heel duidelijk willen aantonen aan de "grote mogendheden" dat de keuze van Leopold I als koning ook door Frankrijk aanvaard werd.

Ook te Duinkerke werd de Prins met alle eer ontvangen door de notabelen en talrijke militairen van de "Garde Nationale", zoals blijkt uit documenten gevonden in het Archief van de stad Duinkerke.

Volgens dezelfde documenten, verlaat Prins Leopold Duinkerke rond 10 uur.

In ieder geval mogen wij als Pannenaar tevreden zijn dat deze omleiding via Frankrijk gebeurd is, zoniet hadden wij nu geen monument en geen mooi Leopold I Esplanade gekregen.

- Op het strand van Adinkerke-De Panne zal de 10- jarige Pauline de koning verwelkomen als nimf gekleed, met in de ene hand een schild waarop: “à Leopold, la Belgique reconnaissante” en in de andere hand een ruiker.

“Elle saisit le moment où la voiture du roi gravissait lentement l’endroit dit Trek-op, pour se précipiter à la portière, le carosse s’arrêta et Pauline dit avec assurance et sensibilité : “Daignez agréer, Sire, ces premières fleurs du sol de votre nouvel empire, elles se fâneront, Sire, mais notre amour pour la personne sacrée de votre majesté sera éternelle. Vive le Roi”. De koning aanvaardt de bloemen.

Pauline l'Ollivier (en niet Ollevier zoals het dikwijls vermeld wordt), werd op 27 maart 1821 geboren te Brugge, als dochter van Charles l'Ollivier en Marie-Therese Hersyn. Ze huwde te Pecq (Henegouwen) op 5 februari 1845 met Aime-Ferdinand Bracaval, geboren in 1815 (zoon van Jean-Baptiste Bracaval en Marie-Catherine Vanoverschelde) . Hij was muzikant. Pauline zal later een paar boeken schrijven (1861 : Robert l'Ostendais, 1872 : Germain le forgeron, Fleurs des Dunes). Bron : burgerlijke stand Veurne.

Waren aanwezig : generaal baron François-Xavier de Wautier, sedert juni 1831 opperbevelhebber van de krijgsmacht van beide Vlaanderen, Etienne de Sauvage, minister van binnenlandse zaken , Generaal Duvivier, afgezant van de Regent, Generaal baron van der Linden d'Hoogvorst, oud lid van het Voorlopig Bewind en opperbevelhebber van de Burgerwacht, generaal graaf C. D'Hane de Steenhuyse, Minister van de Oorlog van 25 maart tot 8 mei 1831, werd chef van het Militaire Huis van de koning en adjudant-generaal.

- In Veurne staat alles in rep en roer, overal vlaggen en triomfbogen in de straten. De Harmonie Sint-Cecilia speelt voor het eerst de Brabançonne. (of dan misschien nog "La Bruxelloise" genoemd uitsluitend in het Frans?)

- De prins luncht in Veurne, als gast en op eigen kosten van kolonel van de Burgerwacht, Louis Ollevier, die in De Pannestraat een herenwoning bezat.

NB

De burgemeester was toen Charles Dubois (advocaat).

Hij logeerde daarna in Oostende , waar hij j

laat in de avondj nog een gesprek had met Monseigneur Van De Velde, bisschop van Gent.

- 18 juli: de prins vertrekt naar Brugge waar hij om 10 uur aankomt, om 15 uur vertrekt hij via Eeklo naar Gent waar hij overnacht (in Gent veel antibetogingen door de orangisten maar de toekomstige koning houdt een merkwaardige verzoenende toespraak in zijn beste Frans) . Hij schenkt 10.000 gulden aan de armen

- 19 juli: via Aalst naar het paleis van Laken, de residentie van de laatste hertogen. Aan de Lakense Poort opgewacht door burgemeester Rouppe (een Fransman)

- 21 juli: de prins legt de Eed aan de Grondwet af op de Coudenberg te Brussel

- 2 augustus: Hollands Leger valt België terug aan. Eerste nederlagen. Leopold roept hulp in uit het buitenland, zonder het kabinet te laten goedkeuren. De koning van Frankrijk Louis-Philippe snelt ter hulp maar moet na gedane zaken terug België verlaten onder druk van Palmerston.

- 9 augustus 1832: huwelijk met de 20 jarige Louise-Marie Thérèse Charlotte Isabelle d'Orléans (april 3, 1812 - oktober 11, 1850), dochter van koning Louis-Philippe van Frankrijk. Hij had een grote schrik voor de expansieplannen van Frankrijk. Ze hadden Pruisen en Oranje aangeboden om België onder hun drieën te verdelen. Door te trouwen met Louise wist hij dat een vader het toch niet zal aandurven beslag te leggen op het grondgebied van zijn schoonzoon. Op die manier ontwijkt hij de annexatie door Frankrijk die zeker tot een Europese oorlog zou geleid hebben. Louise is nooit gelukkig geweest in België weg van Parijs. Iedere dag schreef ze haar moeder.

Ze krijgen 4 kinderen: Louis-Philippe (sterft aan 10 maanden - feest in Holland); Leopold (latere Leopold II); Philippe (wordt graaf van Vlaanderen, vader van koning Albert) en Charlotte (huwt met keizer Maximilian van Mexico).

- Albert de zoon van zijn broer Ernst I huwt met Victoria de koningin van Engeland (neef en nicht!); Leopold lobbyt ook dat zijn neef Ferdinand huwt met Donna Maria de koningin van Portugal.

- Daarnaast heeft hij nog een relatie met Arcadie Claret, benoemd tot Barones von Eppinghoven (1826 - 1897) waarmee hij 2 zonen heeft: baron Georg van Eppinghoven (1849-1904) en baron Arthur van Eppinghoven (1852 - 1940)

Typering van Leopold I

Tweehonderd vijftien jaar geleden, in 1790, werd in het Duitse stadje Coburg de eerste koning der Belgen geboren. Leopold van Saksen-Coburg-Saalfeld. Leopold stond door zijn huwelijk met Charlotte- de erfprinses van Engeland- met één voet op de Engelse troon, maar zijn jonge vrouw stierf in het kraambed. Vervolgens werd hij voedstervader van zijn nichtje Victoria, die wel koningin van Engeland werd.

Hij weigerde de Griekse kroon. De Belgische kroon accepteerde hij, maar ook dat bleef hij betreuren. Men noemde hem het orakel van Europa, maar zelf beschouwde hij zich als de vrederechter van zijn continent. Hij erkende het katholicisme als een van de hoekstenen van België, maar hij weigerde op zijn sterfbed een priester aan zijn zijde.

Hij stierf zoals hij geleefd had: als een rechtzinnige protestant, die tevens - dat was niet ongebruikelijk in de 19de eeuw - lid was van de loge. De revolutionaire Belgische grondwet mocht hij niet, maar hij leefde ze plichtsbewust na. Ambitie en plichtsbesef, beide bezat hij in hoge mate. Leopold verafschuwde Napoleon en bleef een diepgewortelde angst hebben voor Frans imperialisme. We hebben het alleen aan hem te danken dat België onafhankelijk bleef. Zonder zijn scherp politiek inzicht en uitzonderlijk diplomatiek talent was België nu het 97ste departement van de Franse Republiek.

(bron: De COBURGER; Leopold I een monoloog als zelfportret door Mark De Bie)

Anekdoten van de intrede

Verhaaltje van Pieter Blondé : de vissers zouden de vorst en zijn gevolg op hun schouders door het water gedragen hebben.....?

Het standbeeld op de Esplanade werd eerst "verkeerd" geplaatst, de Vorst keek in de richting van de zee. Bij de bouw had men de arcade verkeerd georiënteerd alsof de koning naar her strand zou kijken. Men heeft dat bijtijds ingezien en de aannemer Tommy D'Hooghe heeft de nodige bouwkundige aanpassingen kunnen uitvoeren alvorens het beeld ingevoegd werd.

De inwijding (1958). Volgens een getuige, werd deze operatie met veel belangstelling door heel wat Pannenaars bijgewoond.

Een onderwijzer, tijdens één van de vele strandwandelingen met zijn klas :

Meester: “Hoe heet de persoon die daar staat”

Leerling: “ Julia meester” .....(?????)

Inderdaad, opschrift op de boog, in't Latijn “….. die mensis Julia ….”

In het boek "Belgique" van Victor Hugo (1837) schrijft Victor in één van zijn brieven aan zijn echtgenote Adèle: Toen hij op 1 september uit Veurne wou vertrekken met "De Diligence" was deze propvol. (de 6 binnenplaatsen waren bezet door 6 "zeer welgedane Vlaamse bilpartijen". Van daar boden ze hem een postkoeriersdienst aan over een weg die in zeer slechte toestand was ("afgrijselijk warboel van modderpoelen, afgronden, plassen, putten, voetangels en klemmen"). Hij had zijn keuze vlug gemaakt en is te voet door de duinen van Veurne naar Duinkerke gegaan over het zand tussen ebbe en vloed.