Wereldoorlog I
Op 4 augustus 1914 valt het Duits leger België binnen.
Vanaf eind September 1914 wordt Antwerpen belegerd en op 8 Oktober trekt koning Albert I met zijn leger naar de kust terug, het neemt stellingen in achter de IJzer. Het Belgisch leger is 60.000 man sterk. Het is uitgeput.
Vrij België is herleid tot het gebied achter de IJzer, met als voornaamste plaatsen Veurne en De Panne. De Belgische regering verblijft in Ste-Adresse bij Le Havre. De Koning en de Koningin zullen in De Panne verblijven tot in Oktober 1918.
De meeste villa's stonden leeg en werden door soldaten betrokken.
Koninklijke villa's
Het paviljoen Bortier (rechts) werd gebruikt om voorraden in op te slaan en voor het wachtkorps..
De villa van de familie Mulle de ter Schueren, Albert Ier werd betrokken door officieren en herbergde tevens de hoge gasten die de koninklijke familie kwamen bezoeken.
De villa van diplomaat Paul Maskens een eenvoudig huis, zonder enig comfort (geen elektriciteit, geen centrale verwarming) was de residentie van de koninklijke familie tot in augustus 1917. De vorsten namen toen hun intrek in het kasteel St-Flora in de Moeren, eigendom van de familie Breuls de Tiecken (burgemeester van De Moeren) .
De villa St-Joseph, eveneens eigendom van de familie Mulle de ter Schueren, werd bewoond door Portugese zusters, die er een schooltje open hielden en door de generale staf van het leger.
De villa Ker-Jeannic , Visserslaan, eigendom van de familie Ottenheim (verwant met de familie Dumont), van 1912 tot 1920, was bewoond door vluchtelingen uit Diksmuide en door militairen, wat het geval was voor heel wat villa's in De Panne tijdens de oorlog.
Uit "Lumières de Verre" , Martine Lani-Bayle, uitg. Oper
Fronthospitaal Ocean
Eind November 1914 overlegde Koningin Elizabeth met dokter Antoine Depage, de Brusselse chirurg, (1862-1925) over de mogelijkheid in De Panne een hospitaal te openen.
Tijdens de Slag aan de IJzer, werden de gewonden
naar het militair veldhospital Cabour, te Adinkerke, naar het Belgian Field Hospital te Hoogstade, in de "Repos Ste-Elisabeth" en in de school van de Zusters van H. Gehoorzaamheid te De Panne ondergebracht en verzorgd.
Vele stierven door gebrek aan tijdige verzorging.
Meer over Cabour boek "Cabour 80 Jaar IWVA", Norbert Desiere.
Het hotel Ocean, op de Zeedijk, had een enorme opnamecapaciteit. Dokter Depage regelde de aankoop ervan. In December 1914 beschikt hij over 200 bedden. Korte tijd nadien was dit aantal aangegroeid tot 1200. Hij deed beroep op Engelse, Canadese en Deense verpleegsters. Het hospitaal wordt operationeel op 21 december 1914.
Marie Picard, zijn echtgenote (1873-1915), verpleegster in het legerhospitaal in het Koninklijk Paleis te Brussel, verloor het leven in 1915 in de ramp met de gekelderde Lusitania. Ze kwam van een fondseninzamelactie uit de V.S. terug.
De organisatie van het hospitaal was voorbeeldig. Elke chirurgische dienst had zijn specialiteit. Het verplegend personeel was steeds aan dezelfde dienst verbonden en verwierf zo een maximum aan ervaring. Het hospitaal beschikte ook over een geavanceerde chirurgicale post te St-Jansmolen (vanaf juni 1916) te Oostkerke, op de baan Diksmuide-Pervijze (Rode Kruis).
Dokter Depage liet ook paviljoenen bouwen waar kunstmatige ledematen, prothesen en chirurgicale instrumenten vervaardigd en onderhouden werden.
L'Ocean werd herhaaldelijk gebombardeerd, o.m. in Sept. 1917, er vielen doden en vele gewonden .
Reeds in 1915 werd een geavanceerde hulpdienst geopend in het klooster van Reninge. Na bombardementen werd hij verplaatst naar de hoeve "Abelenhof". In September 1917 werd een nieuw veldhospitaal geopend in Wulveringhem-Vinkem.
Het sterftecijfer onder de gewonden bleef beperkt tot 5%, dank zij de ideale ligging van het hospitaal, dichtbij het front.
In Oktober 1918 verhuisd het hospitaal naar St-Michiels-Brugge, daarna naar Brussel.
RADIOLOGIE
En 1914, la radiologie est encore très jeune. En 1895, l'usage médical des rayons X (découverts par Wilhelm Roentgen - 1845-1923) est décrit. Les médecins militaires comprennent l'intérêt de la méthode pour explorer les plaies par balles et les fractures.
Marie Curie (1867-1934, née Marie Sklodowska) joua un grand rôle dans l'emploi des appareils mobiles de radiologie durant la Grande Guerre.
Elle parvient à récolter d'importantes donations et peut aisément contribuer à augmenter le parc des véhicules radiologiques.
En compagnie de sa fille Irène, elle répand leur utilisation sur le front, comme par ex. à Furnes en décembre '14 et à La Panne et Hoogstade en septembre 1915.
Etienne Henrard (1970-1941) est en charge du service de radiologie à l'hôpital l'Ocean à La Panne
In de Sloepenlaan werd, begin 1915, een badinrichting voor militairen geopend en een wasserij waar het linnen van de soldaten ontsmet en herstelt werd.(Na de oorlog, Cinema "Palace") Tientallen meisjes, vrouwen, jonge mannen, o.m. vluchtelingen, hebben in't bad gewerkt.
In het paviljoenkamp omheen de "Ocean" werd ook aan ontspanning gedacht. Waar nu het Hotel des Princes staat, bevond zich in de oorlogsjaren het grote feestpaviljoen Emile Verhaeren.
Café-chantant (cabaret) "In de Klokke" bevond zich naast waar nu het Hotel des Princes staat en herbergde verpleegsters. Er naast, de houten kapel "St-Jozef"
L'Ocean bleef een Rode Kruis hospitaal, zeker tot in 1919, nadien (waarschijnlijk) een Home voor kinderen.
Hetr gebouw werd gesloopt in het najaar 1961 en vervangen door 2 appartementsgebouwen. (ZIE
http://www.pannetheka.net/gebouwen/zeedijk.htm
Frontdames:
Mevrouw Tack, douairière Favarger de la Favarge, bewoonster uit Nieuwkapelle, zorgde tot in 1916 voor bevoorrading voor de soldaten in de loopgraven. Iedere dag kwam ze om voorraad naar De Panne, met haar ezelin "Paula".
Ze werd gedecoreerd van de Orde van Leopold. Haar villa "Marietta" bestaat nog.
Een andere dame, Mieke Boeuf "La Joconde" genoemd, deed hetzelfde.
Ze woonde in Oudekapelle, nabij de IJzer. Haar huisje kwam in volle frontlinie te liggen toen de oorlog uitbrak, maar weigerde het te verlaten. Weldra was zij bij de soldaten ingeburgerd, ze bewees de Franse en Belgische soldaten allerlei diensten van huishoudelijke aard, ze naaide en kookte voor hen.Acht maanden bracht Mieke door tussen "Poilus" en "Piotten".
In augustus 1915, kreeg ze van koning Albert, "het burgerkruis van eerste klas".
Ze overleed te Diksmuide, op 74-jarige leeftijd.(1922)
De vluchtelingen
Ze kwamen uit alle streken in groot aantaal een toevlucht in De Panne en Veurne zoeken. Jef Ameeuw vertelt "weldra zit alles hier tjokvol : scholen, kloosters, hoeven. De bevoorrading is dramatisch op 13 oktober 1914 is er in de winkels geen voedingwaar te krijgen".
Het leger deelt soep uit aan de bevolking.
Alleen maar wie een eigendom had mocht blijven. Mensen van wie het huis vernield was werden eerst naar Duinkerke en Calais gebracht, later naar Bourgondië (Nevers), de Loire (Orleans), de Seine Maritime (Le Havre) of naar Engeland.
Toen De Panne Britse sector werd, in augustus 1917, werden er nog grote groepen bewoners naar Frankrijk verplaatst.
Met dank aan Guide Mahieu voor de toelichting.
ET Á BRAY-DUNES ?
Le font s'étant stabilisé sur l'Yser, la ville de Bray-Dunes devint le centre de repos des troupes françaises et belges.
En 1922, à l'aide d'une collecte publique, un monument fut érigé à la mémoire des nombreux morts.
voir aussi chapitre 1940/45.
WANDELING 1914/18 : WAT NOG OVERBLIJFT>>>>
LINKS
http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/viewtopic.php?t=11145
NFORMATIE MILITAIRE BEGRAAFPLAATSEN ZIE ook http://www.wo1.be