Embedded Files
Lý Văn Bưu (李文寶, ?-?) là một võ tướng của nhà Tây Sơn. Ông là một trong bảy vị tướng được tôn gọi là Tây Sơn thất hổ tướng.
Lý Văn Bưu còn có tên khác là Mưu, xuất thân trong một gia đình giàu có chuyên nghề buôn ngựa ở Đại Khoang, Phù Cát, Bình Định. Nổi tiếng ngay từ tuổi niên thiếu về tài đức, võ nghệ, một phần vì ngựa tốt mà ông bán nên ông có rất nhiều hào kiệt làm bằng hữu. Trong số những khách mua ngựa của ông có cả đại tướng của Tây Sơn là Võ Văn Dũng và nữ tướng Bùi Thị Xuân. Về sau, ông tham gia vào phong trào Tây Sơn với vai trò huấn luyện chiến mã, ngoài ra ông còn chỉ dạy cho Bùi Thị Xuân cách huấn luyện chiến mã để sau này bà áp dụng nó vào huấn luyện voi chiến.
Khi Tây Sơn khởi nghĩa ông tham gia vào quân đội Tây Sơn với phẩm hàm đô đốc. Ông đã từng theo Quang Trung đi đánh quân Thanh ở trong trận Ngọc Hồi-Đống Đa năm 1789.
Sau khi vua Quang Trung băng hà, niềm tin vào triều Tây Sơn của ông bị suy sụp. Đồng thời, khi Quang Toản nối ngôi lại cai trị không khéo léo khiến nội bộ Tây Sơn xảy ra lục đục, quan văn lộng quyền, các tướng tranh hại lẫn nhau mà không kể đến việc Nguyễn Ánh đã tấn công tới tận Quy Nhơn. Ông lấy đó làm chán nản cáo bệnh về lại quê cũ tiếp tục sống bằng nghề nuôi ngựa.
Nhà nghiên cứu lịch sử Hoàng Minh Hồng lại kể một câu chuyện ly kỳ về Lý Văn Bưu. Tương truyền trong lúc còn đang xây dựng cơ sở cho nhà Tây Sơn tại dãy núi Ninh Thuận thuộc huyện Tây Sơn bây giờ; có một con hổ to lớn như con trâu mộng, rất hung dữ và còn tinh khôn, thường hay xuống bắt trâu bò, lợn và cả người.
Lúc đầu, hổ dữ đi săn bắt vào ban đêm, sau lại phá phách luôn cả ban ngày. Chẳng những có sức mạnh mà da hổ lại quá dày, cứng đến độ giáo mác của nhóm thợ săn đâm không thủng.
Dân làng thuê thợ săn cọp và các võ sĩ từ khắp nơi về để trừ hổ; song kẻ chết, người thương tật, chỉ có con hổ dữ là ngày một béo tốt. Lý Văn Bưu được tin, mang cung thần Kỳ Nam tìm vào rừng sâu để diệt trừ hổ dữ.
Sau một hồi lâu săn tìm, gặp thấy hổ, Lý Văn Bưu liền giương cung Kỳ Nam bắn trúng đầu cọp. Mũi tên xuyên từ mắt phải ra đến sau ót, cọp còn hăng sức xông đến, Lý Văn Bưu bồi liền hai mũi tên.
Tên xuyên ngang cuống họng và yết hầu khiến hổ dữ giãy giụa một hồi lâu rồi chết. Trong các trận Nam chiến đánh nhau với quân Xiêm và Bắc chiến với quân Mãn Thanh, cây cung Kỳ Nam đã giúp Lý Văn Bưu lập nhiều công trạng.
Trong trận Quang Trung ra Bắc tảo Thanh năm 1789, Đô đốc Lý Văn Bưu cùng tướng Đặng Văn Long đem kỵ binh xuyên qua Chương Đức (Hà Đông) để tiến đến làng Nhân Mục, huyện Thanh Trì (Hà Nội), chiếm cứ hai đồn Yên Quyết và Nhân Mục.
Năm 1792, vua Quang Trung đột ngột qua đời, nội bộ nhà Tây Sơn bắt đầu lục đục, chia rẽ. Trước tình cảnh Thái sư Bùi Đắc Tuyên lộng quyền, lấy danh vua Cảnh Thịnh cướp thành của vua Thái Đức Nguyễn Nhạc; các đại tướng Võ Văn Dũng, Trần Quang Diệu bị nghi ngờ cùng nạn phe đảng trong triều, khiến Lý Văn Bưu chán nản, không sao kể xiết.
Sau cùng, ông lấy cớ tuổi già sức yếu xin được trở về cố hương. Từ khi về ở ẩn, Lý Văn Bưu lại tiếp tục với nghề nuôi và buôn ngựa nổi tiếng của gia đình. Có người nói rằng, ông và gia đình sau này bị Nguyễn Ánh truy sát trả thù rất khốc liệt.
Nhà nghiên cứu Hoàng Minh Hồng cho biết, không tìm thấy tư liệu nào nói việc Đô đốc Lý Văn Bưu bị trả thù và giết hại. Tuy vậy, cũng khó có thể nói việc Lý Văn Bưu thoát được nạn truy thù của nhà Nguyễn đối với các tướng lĩnh nhà Tây Sơn.
“Cây cung của Đô đốc Lý Văn Bưu có một cấu trúc đặc biệt; giữa cánh cung, chỗ tay cầm có tháp gỗ quý Kỳ Nam nên gọi là cung Kỳ Nam. Tương truyền, cây cung có mùi thơm ngát, quân sĩ ngửi mùi là biết có Đô đốc Bưu dẫn đoàn”, nhà nghiên cứu Hoàng Minh Hồng.
Page updated
Google Sites
Report abuse