Thiên Ninh Công Chúa

Thiên Ninh công chúa tên thật là Ngọc Tha (玉瑳), hoặc Bạch Tha (白瑳).

Thiên Ninh công chúa (天寕公主, không rõ năm sinh năm mất), còn gọi Quốc Hinh công chúa là một công chúa nhà Trần trong lịch sử Việt Nam. Bà nổi tiếng với việc khuyên Trần Nghệ Tông dấy binh thảo phạt Đại Định Đế Dương Nhật Lễ, giúp trung hưng nhà Trần.

Thiên Ninh là trưởng công chúa của Trần Minh Tông và Hiến Từ thái hậu, thân phận tôn quý là vậy nhưng đời nàng ngoái đầu nhìn lại chỉ đầy những mất mát ô danh. Nhà Trần các đời truyền đời ngai báu bằng những cuộc hôn nhân nội tộc, đến những năm suy tàn cuối cùng này, hai dòng chính thất và ngoại thích vẫn không thôi tranh đấu.

Một nàng công chúa đã xuất giá phải từ bỏ những gì để chấp nhận thông dâm với em trai ruột cho dòng máu chính thất được duy trì? Khi mà, phẩm hạnh danh tiết ngàn năm sau vẫn còn lưu lại một vết nhơ trên trang sử. Rõ là chuyện hồ đồ, rõ là đã phạm vào thứ đạo luân thường mà thời đại đổi dời vẫn không lẽ nào tránh khỏi chê trách. Chỉ vì một cơ nghiệp trăm năm nhất định phải truyền lưu, một dòng máu thuần tộc nhất định phải duy trì, một cuộc tranh đấu quyền lực nhất định phải thắng, người con gái ấy đã bất chấp hàm hồ thuận theo bài thuốc dị đoan.

Ấy mà người tính nào bằng trời tính, Dụ Tông được chữa khỏi liệt dương bằng bài thuốc giết người loạn luân chấn động đó, nhưng rồi y lại chết đi trong cơn xa hoa khoái lạc mà không để lại đứa con nối dõi nào. Thiên Ninh chịu mối ô danh, giờ đây phải gánh thêm mối thâm thù “hại mẹ giết con”. Nàng vì gia tộc mà được hưởng gấm vóc vinh hoa, cũng vì gia tộc mà mất đi cả thảy.

"Thiên hạ là thiên hạ của tổ tông mình, sao lại vứt bỏ nước cho kẻ khác? Anh phải đi đi, em sẽ đem bọn gia nô dẹp nó cho!". Đứng trước màn bi kịch của số phận, chìm nghỉm giữa những đớn đau oán thấu, nàng công chúa lại phải lựa chọn. Nàng chọn quên đi mối huyết thù giữa hai dòng chính - ngoại, từ bỏ cuộc tranh đấu quyền lực bấy lâu để đưa Cung Định vương lên đế vị. Vẫn vì một nỗi cơ nghiệp nhà Trần mà thôi.

“Tiềm mưu với kẻ tôn thần

Đem về xã tác nhà Trần thuở xưa

Yêu phân đành đã tảo trừ

Cũng là nối một mối thừa lại sau.”

Cung Định vương kia cũng nào phải kẻ bất tài, trong phối ngoại hợp cũng đòi lại được giang sơn nhà Trần. Nàng công chúa mất mẹ chết con được bù đắp bằng một cái danh Quốc Hinh thái trưởng công chúa. Từ đó số phận nàng chìm nghỉm giữa dòng sóng xô nước chảy của lịch sử, không để lại thêm một dòng nào nữa trong trang sử của người đời sau.

Quả là không cần thêm một dòng nào nữa, số phận đã lựa chọn nàng cho một đoạn đường đi nước bước của nó, rồi cũng từ bỏ nàng khi nàng chẳng còn gì để mất đi.