Nguyễn Thị Bành

Nguyễn Thị Bành (? - ?) là vợ của tướng quân Nguyễn Chích trong kháng chiến chống quân Minh. Vợ chồng bà từng huấn luyện đội quân bồ câu nổi tiếng, lập nhiều chiến công.

Trong lịch sử Việt Nam, nhiều nữ tướng dũng mãnh trên sa trường nhưng đóng giả thành nam nhi để ra trận thì chỉ có bà Nguyễn Thị Bành. Đây là nữ tướng nổi tiếng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, vợ của Nguyễn Chích - khai quốc công thần hàng đầu của nhà Hậu Lê.

Trong số các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh thời kỳ này, cuộc khởi nghĩa do Nguyễn Chích lãnh đạo có quy mô lớn. Dựa vào địa hình hiểm trở, gồm những vách núi dựng đứng, Nguyễn Chích đã nhiều lần đẩy lùi các cuộc tấn công của quân Minh.

Để củng cố sức mạnh, mở rộng căn cứ khởi nghĩa, Nguyễn Chích tăng cường tuyển chọn quân sĩ. Trong một lần như thế, ông đã gặp nữ tướng Nguyễn Thị Bành.

Khi đất nước trước họa xâm lăng của nhà Minh, bà đã giả trai xin tòng quân ra trận, để lại cho hậu thế một huyền thoại nữ tướng bất khuất, vượt qua mọi định kiến hà khắc về phụ nữ của lễ giáo phong kiến để làm nên nghiệp lớn. Sau này, khi gia nhập nghĩa quân Lam Sơn, vợ chồng Nguyễn Chích đã mang đội quân bồ câu theo để truyền tin. Nhiều lần nghĩa quân Lam Sơn bị vây khốn. “Khi Linh Sơn lương hết mấy tuần / Lúc Khôi Huyện quân không còn một đội”, thức ăn cạn kiệt thì cũng chính đội quân bồ câu của vợ chồng Nguyễn Chích đã mang thư truyền tin để ứng cứu lẫn nhau.

Sau những chiến công đó, Lê Lợi khen ngợi vợ chồng Nguyễn Chích, tự thân trao thóc tẩm mật cho nữ tướng Nguyễn Thị Bành để cho bồ câu ăn, ghi nhận công lao.

Trong suốt cuộc đời mình, bà Nguyễn Thị Bành là người vợ hết lòng vì chồng, sát cánh cùng Nguyễn Chích trong mọi hoàn cảnh. Sau khi nhà Lê thành lập, có những lúc Nguyễn Chích gặp bất lợi trên quan trường, bị phế truất, bà động viên, an ủi, sát cánh cùng chồng vượt qua khó khăn.