Mạc Bang Hộ

Vũ Hộ (1478-1531), hay Mạc Bang Hộ, là công thần khai quốc nhà Mạc trong lịch sử Việt Nam. 

Vũ Hộ có tên tự là Trung Phụ, người xã Cung Hiệp, huyện Nghi Dương, nay là huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng, Việt Nam. Từ thời trẻ ông là người có sức khoẻ và giỏi võ nghệ.

Năm 1507 đời Lê Uy Mục, ông được làm túc vệ, sau đó thăng lên hiệu uý.

Nhà Lê suy yếu vì khởi nghĩa nông dân và tranh chấp nội bộ. Năm 1516, Vũ Xuyên bá Mạc Đăng Dung trấn thủ ở Sơn Nam, Vũ Hộ mang quân đi theo, được Đăng Dung dùng làm thuộc tướng. Ông có con trai là Vũ Huấn lấy em gái Mạc Đăng Dung, do đó giữa hai nhà có tình thân.

Nhờ dũng cảm nhiều lần lập công, Vũ Hộ được thăng làm đô đốc đồng tri, chỉ huy sứ vệ thiên võ. Ít lâu sau ông chuyển về làm đô đốc thự vệ sự, được ban hiệu Đồng Đức công thần.

Sau khi dẹp hết các lực lượng chống đối và giết Lê Chiêu Tông (1526), năm 1527, Mạc Đăng Dung phế Cung Hoàng tự lập làm vua, tức là Mạc Thái Tổ.

Vũ Hộ vì có công đầu đi theo vua Mạc trong lúc khó khăn nên được đổi sang họ Mạc và tên là Bang Hộ, thăng lên chức Thái bảo, Tĩnh quốc công; những phẩm hàm trước vẫn như cũ. Con trai ông là Vũ Huấn (chồng công chúa Tú Hoa) cũng được đổi tên thành Mạc Bang Huấn.

Đầu năm 1528, ông lại được gia phong làm Thiếu bảo phụng triều thỉnh.

Năm 1531, do Trịnh Duy Liêu sang tâu vua nhà Minh việc nhà Mạc cướp ngôi nhà Lê, nhà Minh đe doạ sang đánh Đại Việt. Phía nam, các lực lượng ủng hộ nhà Lê bắt đầu nổi dậy. Nhà Mạc phải đối phó với nguy cơ từ hai phía. Mạc Bang Hộ được cử làm Tả đô đốc Tây quân Chưởng phủ sự lo việc phòng giữ đất nước mặt bắc. Ngoài ra, ông vẫn kiêm các chức vụ cũ, bao gồm cả tới triều đình bàn bạc chính sự và xét xử các vụ án.

Tháng 9 năm 1531, Mạc Bang Hộ bị bệnh và mất, thọ 54 tuổi. Lúc đó Mạc Thái Tông đang đi đánh lực lượng phù Lê ở Thanh Hoá, hoàng thái tử Mạc Phúc Hải làm giám quốc, thấy ông có nhiều công lao, ban cho 500 quan tiền tuất.

Tháng 11 năm 1531, thái thượng hoàng Mạc Đăng Dung tặng cho ông tên thuỵ là Đảng Lượng.